Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanan “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı” kapsamında 9 Bakanlık, 7 sivil toplum kuruluşu, YÖK ve RTÜK temsilcilerinin katılımıyla “Ulusal Beslenme Konseyi” kuruluyormuş (1).

Bize tabii ki “Hayırlara vesile olsun” demek düşer ama yiyecek ve içecekten kazanç sağlayan kuruluşların (Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu, Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu, Türkiye Fırıncılar Federasyonu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu) bulunduğu bir konseyden kimin hayrına kararlar çıkacağını çok iyi düşünmek gerekir.

En iyisi de ben bir şey demeyeyim ve sözü Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve bilim dünyasına bırakayım:

BİR: DSÖ Başkanı M. Chan diyor ki : Gıda endüstrisinin halk sağlığı politikalarının oluşturulmasında yer alması sakıncalıdır (2).

İKİ: Lancet tıp dergisinde “Obesity 2015” başlıklı makale dizisinden (3): 

Gıda tedariki, çokuluslu gıda endüstrisine, emtia piyasasına ve spekülatif finansörlere bırakılamaz.

Günümüz gıda endüstrisi, insanların biyolojik, psikolojik, sosyal ve ekonomik hassasiyetlerini kullanarak sağlıksız besinleri yemelerini kolaylaştırıyor.

Hükumetler, çocukları çokuluslu gıda şirketlerinin sağlıksız beslenmeye yönlendirecek pazarlama politikalarına karşı koruyacak tedbirler almalıdır.

ÜÇ: Amerikan Kongresi’nin isteği üzerine kısa adı IOM olan Tıp Enstitüsü tarafından hazırlanıp yayımlanan ‘Çocuklara ve Gençlere Yiyecek Pazarlaması’ başlıklı rapor, yiyecek pazarlamasının, reklâmı gerçekten ayıramayacak kadar küçük olan çocukları hedef aldığını ve onları besin değeri düşük ama kalorisi yüksek ‘abur-cuburları’ yemeye teşvik ettiğini vurgulayarak  çocuk obezitesinin bir numaralı sorumlusu olarak ‘yiyecek pazarlaması’ nı gösteriyor (4).

Gelelim neticeye

BİR: Ulusal Beslenme Konseyi’ nde gıda şirketlerinin yeri olamaz.

İKİ: Yiyecek ve içecekler bu işten kazanç sağlayan endüstrinin inisiyatifine bırakılamaz.

ÜÇ: Kedinin boynuna ciğer asılmaz.

Kaynaklar:

1.https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2192425-ulusal-beslenme-konseyi-kuruluyor

2.http://ahmetrasimkucukusta.com/2015/06/23/yazilar/tip-yazilari/beslenme/hazir-gida/

3.https://www.thelancet.com/series/obesity-2015

4.https://www.nap.edu/catalog/11514/food-marketing-to-children-and-youth-threat-or-opportunity

***

Bloomberg’ in haberi:

Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanan “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı” kapsamında 9 Bakanlık, 7 sivil toplum kuruluşu, YÖK ve RTÜK temsilcilerinin katılımıyla “Ulusal Beslenme Konseyi” kuruluyor. Konsey ile beslenme konusundaki bilgi kirliliğinin ortadan kaldırılması, tartışmalı konuların açığa kavuşturulması, beslenme okuryazarlığının artırılması, sağlıklı beslenme kültürünün ülke genelinde yaygınlaştırılması, gıda güvenliği ve kronik hastalıklarla mücadele kapsamında politikalar geliştirilmesi hedefleniyor.

Ulusal Beslenme Konseyi’nin başlıca görevleri şunlar olacak:

– Sağlıklı beslenme davranışlarının geliştirilmesi için politika ve strateji önerileri geliştirmek, önerilerin kurumlarda uygulanmasını tavsiye etmek ve uygulamayı izlemek,

– Sağlıklı beslenme davranışlarının kazandırılması ve beslenme konularında araştırma ve geliştirmeye yönelik projeler önermek,

– Doğrudan veya dolaylı olarak beslenme kaynaklı hastalıklarla ilgili gerekli hallerde bilimsel komisyon kurulmasına karar vermek,

– Sağlıklı beslenme davranışlarının geliştirilmesi ile ilgili konularda toplum eğitimleri, bilgilendirmeleri, bilinçlendirme çalışmaları gibi konularda görüş bildirmek,

– Sağlıklı beslenme, yiyecek ve içecekler konusunda tüketicileri ve özellikle de çocukları yanlış yönlendiren aldatıcı, yanıltıcı algı oluşturucu reklam ve tanıtımlar konusunda gerekli önlem önerilerinde bulunmak,

– Tüketicilerin sağlıklı gıdaya erişme hakkı konusunda bilimsel ve sosyal önlemlerin alınması için görüş ve önerilerde bulunmak.

Konsey gerektiğinde sağlıklı beslenme, yiyecek ve içecekler ile ilgili konularda bilimsel komisyonlar kurabilecek ve bilim konseyinin raporu doğrultusunda kararlar alacak.

Ulusal Beslenme Konseyinde Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu, Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu, Türkiye Fırıncılar Federasyonu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Tüketici Dernekleri Federasyonu, Türkiye Diyetisyenler Derneği ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden temsilciler bulunacak. İhtiyaç duyulması halinde özel sektör temsilcileri de konseye davet edilebilecek.

Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Ulusal Beslenme Rehberi de kısa süre içinde yayınlanacak.

Kaynak: https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2192425-ulusal-beslenme-konseyi-kuruluyor