HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
KALIN BAĞIRSAK TARAMALARI RİSKİ DÜŞÜK OLANLAR İÇİN GEREKLİ DEĞİL
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
50-79 arasında olan herkese tavsiye edilen kalın bağırsak kanseri taramalarının riski düşük olanlara faydasının çok az ve muhtemel zararlarının olabileceği bildirildi.
Buna karşılık, gelecek 15 senedeki riskleri yüzde 3’ den yüksek olan erkek ve kadınlarda ise taramaların faydasının zararından çok olduğu vurgulandı.
Bir kişinin 15 sene içindeki kümülatif kalın bağırsak kanseri riski ile bu girişimin zararları (kalın bağırsak delinmesi, gereksiz tedaviler), hayat kalitesi (anksiyete, girişimin yükü), kişisel değer, tercih ve hayat beklentisi birlikte değerlendirilmelidir.
Bu değerlendirme, 50-79 yaş arası hayat beklentisi en az 15 sene olanlar içindir.
15 senelik kanser riski yüzde 3’ den az olan kadın ve erkeklere tarama tavsiye edilmiyor ve bilgilendirilenlerin çoğu taramayı muhtemelen reddediyor.
Buna karşılık risk yüzde 3’ den yüksek ise dört yöntemden biriyle tarama tavsiye ediliyor ve bu gruptakilerin çoğu taramanın fayda ve zararları tartışıldığında muhtemelen taramayı kabul ediyor.
Panel, bir tarama testini diğerine tercih etmiyor ve bu seçim kişilere bırakılıyor.
Bazıları kolonoskopi gibi invazif bir testten ziyade dışkı testini tercih ederken kalın bağırsak kanserinden korunmaya çok önem veren biri veya testlerin tekrarlanmasını istemeyen biri sigmoidoskopi veya kolonoskopiyi tercih ediyor.
Uzmanlar, en etkili tarama testinin hangisi olduğu, bunların hangi yaşta ve hangi aralıklarda yapılacağının araştırılması gerektiğine ve tarama tavsiyelerinin buna göre değişebileceğine dikkat çekiyorlar.
Her 20 kişiden birinde görülüyor
Bağırsak kanseri (kolon ve rektum) gelişmiş ülkelerde her yirmi kadın ve erkekte görülüyor.
Risk yaş, cinsiyet, genetik ve hayat tarzı faktörlerine (sigara, alkol, fiziki aktivite ve beslenme gibi) göre değişiyor.
Kılavuzların çoğu 50 yaşın üzerindeki herkese riskleri ne olursa olsun tarama tavsiye ediyor.
Bu yaşta kalın bağırsak kanseri riski tipik olarak yüzde 1-2’ dir, yani aynı risk faktörüne sahip her 100 kişiden bir veya ikisinde 15 sene içinde kanser gelişecek demektir.
Dört tarama testinden biri her sene veya iki senede bir dışkıda immuno-kimyasal test, sigmoidoskopi (kolonun son kısmının incelenmesi) veya kolonoskopidir (kolonun tamamının incelenmesi).
15 senelik dönemde tarama testlerini tümü de kolon ve rektum “kanseri ölüm oranını” aynı miktarda azaltabilir. Kolonoskopi ve sigmoidoskopi, kolon-rektum kanseri riskini de azaltabilirken, dışkı testleri ile kanser riski azalması daha küçüktür. Zararlar, dört tarama testinde de enderdir ve aynı büyüklüktedir.
Gelelim neticeye
Kalın bağırsak kanseri riski yüksek olanların tarama yaptırmaları şüphesiz ki doğrudur ama kanser riski düşük olanlar için tarama şart değildir.
Kanserden korunmanın temel yolu adam gibi beslenme ve adam gibi hayat tarzıdır.
Kaynaklar:
https://www.bmj.com/content/367/bmj.l5383
https://www.bmj.com/content/367/bmj.l5515
***
EK 1 (10.10.2022):
Kolonoskopi, kolorektal kanseri tespit etmek için yaygın olarak bir tarama testi olarak kullanılmasına rağmen, kolorektal kanser ve buna bağlı ölüm riskleri üzerindeki etkisi belirsiz. Kolonoskopi taraması ile ilgili yapılan ilk randomize çalışmada, girişimin kansere yakalanma ve mortalite üzerine etkisi ilk kez ölçüldü.
NEJM’de dün yayınlanan araştırma 2009 ve 2014 yılları arasında Polonya, Norveç, İsveç ve Hollanda’daki 55 ila 64 yaşları arasındaki kişiler arasında yapıldı. Randomize yapılan çalışmada kolonoskopi için davet edilen 28.220 kişiden 11.843’üne (%42.0) kolonoskopi taraması yapıldı. Bu gruptan toplam 15 katılımcıda polip çıkarıldıktan sonra majör kanama oldu. Kolonoskopiden sonraki 30 gün içinde herhangi bir perforasyon veya taramaya bağlı ölüm meydana gelmedi.
10 yıllık takip sırasında, 56.365 kişilik olağan bakım grubunda 622 vakaya kıyasla, davet edilen grupta 259 kolorektal kanser vakası teşhis edildi.
Tarama amaçlı analizlerde, 10 yılda kolorektal kanser riski davet edilen grupta %0.98 ve olağan bakım grubunda %1.20 idi, %18’lik bir risk azalması görüldü. Davet edilen grupta kolorektal kanserden ölüm riski %0.28 ve olağan bakım grubunda %0.31 idi. İstatistiksel bir anlam bulunmadı.
Sonuçlar hayal kırıklığına uğrattı
Norveç’teki Oslo Üniversitesi’nde klinik etkinlik grubuna liderlik eden gastroenterolog olan çalışma araştırmacısı Dr. Michael Bretthauer, CNN’e yaptığı açıklamada sonuçların hayal kırıklığına uğrattığını söyledi. Normalde, böylesine büyük ve güçlü bir çalışmadan elde edilen bu tür hayal kırıklığı yaratan sonuçlar, tıbbi uygulamayı değiştirecek kadar kesin olarak kabul edilirdi.
Ancak bu çalışmanın, kanser taraması için kolonoskopiden vazgeçmeden önce çözülmesi gerektiğini söylediği bazı sınırlamaları var. Gaziler Sağlık İdaresi ulusal gastroenteroloji direktörü Dr. Jason Dominitz, “Kimsenin kolonoskopisini iptal etmesi gerektiğini düşünmüyorum. Kolon kanseri taramasının işe yaradığını biliyoruz” dedi. Dominitiz, çalışmanın yanında yer alan bir başyazının ortak yazarlığını yaptı.
Kaynak: https://medimagazin.com.tr/guncel/ilk-kez-olculdu-kolonoskopi-taramalari-gereksiz-mi-102339
***
Allah evlerden uzak etsin ama bu hastalık gençlerde daha hızlı bir seyir gösteriyor tedaviye daha zor cevap alınıyor. Yaşlılar bir ameliyat olup kurtuluyor. Buna ait çok örnekler gördüm. Benimkisi sadece bir gözlem tabii.
Bu her kanser için geçerlidir. Tarama risk yüksekse yapılmalıdır. Öyle bodoslama tarama olmaz.
Zaten yaptırmayi hiç düşünmedim. Kaynım yaptırdı barsağını deldiler yoğun bakımlık oldu . 2 hafta orada kaldı canını zor kurtardı.