HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
AMERİKAN KALP DERNEĞİ HALKI DEĞİL ENDÜSTRİYİ KORUYOR
Huffington Post’ da Brown Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Barbara Roberts ve sağlık habercisi Martha Rosenberg’ in “The American Heart Association– Protecting Industry Not Patients” başlıklı makalesi (1):
“Amerikan Kalp Derneği (AHA) ve Amerikan Kardiyoloji Koleji (CC) kısa süre önce yeni kalp-damar hastalıklarını önleme kılavuzu yayınladılar (2).
Bunlar, bugün tıpta yanlış olan şeylerin en muazzam örnekleridir.
Kılavuz sağlıklı insanların statin kullanmasını müthiş şekilde genişletiyor; 40-75 yaşlar arasındaki sağlıklı erkeklerin yüzde 44 ve kadınların yüzde 22’ sine ilaç tavsiyesinde bulunuyor.
Harvard Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden John Abramson’ un hesaplamaları, 2001 kılavuzuna göre statin almaları gerekmeyen 13 milyon 598 bin sağlıklı insanın orta veya yüksek derecede statin tedavisi tavsiye edilen kategoriye girdiklerini gösteriyor.
AHA, hedefi “kardiyo-vasküler hastalıklar ve felç olmadan insanların sağlıklı yaşamasını temin etmek” olan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur.
AHA’ nın 2011-2012 mâli bildirimi, hükümet ve dernek üyeleri dışındaki kaynaklardan ve statin üreten-pazarlayan tanınmış büyük ilaç şirketlerinden 1 milyon $ mertebesindeki katkılarla toplam 521 milyon $ bağış aldığını gösteriyor (3, 4).
Tıp dünyasından pek çokları kılavuzun AHA’ nın ilaç üreticisi ortaklarının daha fazla statin satmaları için bir “dalavere” olduğu şüphesini taşıyor.
Kılavuzun online hesap cetvelinin kalp krizi riskini şaşırtıcı bir şekilde yüzde 75-150 fazla gösterdiği meydana çıktı ama kılavuz editörleri “bozuk” hesap cetvelinin arkasında sımsıkı duruyorlar (5, 6).
15 yazardan 7’ si endüstriyle bağları olduğunu açıkladı.
Başlangıçta, heyetin başı olan Northwestern Üniversitesi’ nden Neil J. Stone endüstri ile 2008’ den beri hiçbir bağı olmadığını açıklamıştı.
Jeanne Lenzer, geçen ay British Medical Journal’ de yayınlanan mülakatında Dr. Stone’ un şunları söylediğini yazıyor (7):
“NHLBI tarafından kolesterol kılavuzu heyetinin başı olmam istendiğinde bu görevi kabul etmeden önce endüstri ile olan tüm bağlarımı acilen kopardım.”
Bununla beraber Dr. Stone, 2008’ den önce içinde Abbott, AstraZeneca, Pfizer, Merck ve Schering-Plough da bulunan ilaç şirketlerinden maddi kaynak sağlamış ve danışmanlık ücreti almıştı.
Dr. Stone, BMJ’ ye iki sene süreyle endüstriden “kesinlikle” hiçbir maddi kaynak almayacağını da belirtiyor.
2008’ de endüstriyle bağlarını koparmasıyla zihninin anında tabula rasa’ ya dönüştüğünü, bilinçli veya bilinçsiz olarak ona para ödemiş olan ilaç şirketlerine karşı önyargılardan kurtulduğuna inanmalı mıyız?
Büyük ilaç şirketleri ve AHA arasındaki finansal bağlar çok fazladır ve bu durum Abbott, Bayer, Boehringer Ingelheim, Bristol-Meyers Squibb (BMS), Eli Lilly, Merck ve Pfizer’ den yüklü bağışlar alan AHA için oldukça kazançlıdır.
BMS, Merck ve Pfizer’ le beraber AHA’ nın “Go Red For Woman “ isimli kalp hastalıkları bilinçlendirme kampanyasının milli sponsorlarıdır (8).
AHA, web sitesinde hastalara “Hastalarınız kolesterolünüzü azaltmak sizi statin tedavisine almışsa rahat olun, faydaları risklerinden daha fazladır” diye sesleniyor (9).
Sitede Zocor ve Pravachol’ un en az yan etkilere sahip olduğu ve statinlerin diyabet riskini hafifçe artırabilecekleri de duyuruluyor.
Menopoz sonrası kadınlarda, ölüm, malullük ve kalitesiz hayatın en sık sebeplerini ortaya koymak için 160 binden fazla sağlıklı kadının katıldığı Woman’s Health Initiative‘ de sağlıklı bir kadının statin aldığında diyabet riskinin statin almayanlara göre yüzde 48 arttığı belirlendi (10).
Statin savunucularının “statinlerin obezler gibi riskleri zaten yüksek olanlarda diyabete yol açtığını” söylemelerine karşılık Woman’s Health Initiative’ de normal kiloda olanların risklerinin statin almayan aynı kilodaki kadınlara oranla yüzde 89 arttığı tespit edildi (11).
AHA, 2010’ da statin üreticisi AstraZeneca’ dan Discovery Institute of Medical Education ‘de statinlerle yeni stratejiler kursunu yürütmek için 21 bin 570 $ ve kardiyo-vasküler hastalıklarda ihtilaflı konuları tartışmanın da dâhil olduğu projeler için 100 bin $ aldı (12).
AHA, aldatıcı bir biçimde pazarlanan, tartışmalı kolesterol ilacı Vytorin’ i de savundu.
Bunun AHA’ nın her sene Merck/Schering-Plough’ ın pazarlamacılarından 2 milyon $ almasıyla bir ilgisi olabilir mi (13)?
AHA, gıda şirketlerinden de milyonlar tırtıklıyor; bunlar AHA’ dan ürünlerine “kalp dostu” logosu müsaadesi almak için ürün başına senelik olarak 5 bin 490 ilâ 7 bin 500 $ alıyorlar (14).
İşlenmiş, fazla tuzlu etler kan basıncını, kardiyo-vasküler hastalık ve diyabet riskini artırır.
Dört kıtada on ülkede on milyon insan üzerinde yapılan 1.600 araştırmanın değerlendirilmesinde günde 1.8 ons işlenmiş et yemenin diyabet riskini yüzde 19 kalp hastalığı riskini ise yüzde 42 artırdığı ortaya çıktı (15).
Statinler, taraftarlarının iddia ettiği gibi etkili olsaydı ve hiçbir yan etkileri bulunmasaydı, yeni kılavuz bir mana ifade edebilirdi ama bu ilaçların yan etki listesi giderek kabarıyor, kullananların en az yüzde 18’ i etkileniyor (16).
Bu yan etkiler kas ağrısı, kas zafiyeti ve hasarından katarakta, hafıza problemlerinden sinir hasarına, karaciğer zedelenmesinden böbrek yetersizliğine kadar gidiyor.
UCLA Tıp Fakültesi emekli profesörlerinden Jerome Hoffman kılavuzla ilgili olarak şunları yazdı:
“Çıkar çatışmaları olan tarafların, halk sağlığı üzerine bu kadar çok tesiri olan çarpıtılmış yarı resmi bildiriler yaptığı noktaya nasıl geldik? Hakikaten nasıl?”
KAYNAKLAR
1. http://www.huffingtonpost.com/martha-rosenberg/health-news_b_4398304.html
2. http://circ.ahajournals.org/content/early/2013/11/11/01.cir.0000437738.63853.7a.citation
3. http://www.heart.org/idc/groups/heart-public/@wcm/@fin/documents/downloadable/ucm_446695.pdf
4. http://www.heart.org/idc/groups/heart-public/@wcm/@adt/documents/downloadable/ucm_449081.pdf
5. http://www.nytimes.com/2013/11/18/health/risk-calculator-for-cholesterol-appears-flawed.html?_r=1&
7. http://www.bmj.com/content/347/bmj.f6989?rss=1
8. http://www.conecomm.com/aha-go-red-for-women
9. http://www.huffingtonpost.com/martha-rosenberg/are%20major%20funders
10.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22231607
11. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22231607
13. http://www.nytimes.com/2008/01/24/business/24heart.html
14. http://www.cspinet.org/integrity/nonprofits/american_heart_association.html
