PARMAK UÇLARININ ÇOMAKLAŞMASI

Yazı Fontunu Büyült Yazı Fontunu Küçült Yazı Fontunu Sıfırla
kasa fişi

İlk kez Hipokrat tarafından ampiyemli (plevra zarları arasında yoğun iltihap) hastalarda tarif edilmiş olduğundan “Hipokrat Parmağı” ismi de verilir; İngilizce literatürde “clubbing” olarak bilinir.

Çomak parmak tam oluştuğunda çok kolay tanınır. Erken evrelerde tanınabilmesi için dikkatli bir fizik muayene gerekir.

Nasıl anlaşılır?

Önce tırnak yatağı ile kökünde bir ödem başlar. Daha sonra tırnak saat camı görünümünü alır, uzunluğuna ve yatay olarak genişler. Tırnak etrafındaki yumuşak doku giderek artar ve sonunda parmak yuvarlaklaşıp çomak şeklini alır.

Çomaklaşma, genel olarak işaret parmağından başlar. İki taraflı ve simetriktir, ancak tüm parmaklarda aynı derecede olmayabilir. Bazı kişilerde ayak parmaklarında daha belirgindir.

Akciğerlerin tepe kısmında yerleşen tümörlerde ve felçlerden sonra

sadece o taraf elde, parmak veya median sinir travmasına bağlı olarak da tek bir parmakta çomaklaşma olabilir.

Karında aort protezi enfekte olduğunda ve sağdan sola şantı olan PDA’ lı (patent ductus arteriosus) vakalarda çomaklaşma sadece ayak parmaklarındadır.

Çomaklaşma çok yavaş (aylar, yıllar…) gelişir ve ağrısızdır. Hasta parmaklarındaki şekil değişikliğinin farkında değildir. Bronş kanserinde görülen çomaklaşma ise çok hızlı gelişir, ağrılıdır ve hasta parmaklarındaki olayın farkındadır.

Çomaklaşmanın derecesi esas hastalığın aktivitesiyle ilgilidir. Doğuştan morarmalı kalp hastalığı olan çocuklardaki çomaklaşma, kardiyak cerrahiden sonra düzelir. Bronş kanseri ile birlikte olan çomaklaşma da tümörün çıkarılmasıyla geriler veya tamamen kaybolabilir. Apse ve ampiyem tedavi edildikçe çomaklaşma azalır.

Patoloji:

Erken dönemde tırnak yatağındaki bağ dokusunun normalde 2 mm olan kalınlığı 3-4 mm veya daha fazla artar. Bu, hem kan hacmindeki artıştan ve hem de interstisyel ödemden dolayıdır. Enflamatuar değişiklikler çok azdır. Bir süre sonra, ödem ve hücre enflamasyonu yerini kollajen liflerden oluşan kalın ağlara bırakır.

Tüm çomak parmaklarda ortak olan nokta parmak uçlarındaki damarların genişlemesi ve atardamar-toplardamar ağızlaşmalarının oluşumudur. Bunun sonucu, kapiler ve venüllerdeki hidrostatik basınç artar ve doku aralığına sıvı sızması kolaylaşır. Bu damar genişlemesinin neden oluştuğu bilinmemektedir, sadece bazı teoriler öne sürülmüştür.

Çomak parmağın oluşumuna dair nazariyeler

Sinirsel nazariye: Bazı bronş kanserli hastalarda vagu sinirinin kesilmesiyle çomaklaşmanın gerilemesi damar genişlemesinde sinirsel mekanizmaların etkili olabileceğini düşündürmektedir.

Hormonal nazariye: Bazı hastalarda kandaki “büyüme hormonu” düzeylerinin yüksekliği ile çomaklaşma arasında ilişki dikkat çekmiştir. Normalde pulmoner kapilerlerde trombositlere parçalanan megakaryositlerin pulmoner kapilerleri atlayarak sistemik dolaşıma karışmaları ve parmak damarlarında yerleşerek PDGF (platelet derived growth factor) salgılamaları da sorumlu tutulmuştur. PDGF, endotel permeabilitesini artırarak, fibroblast ve diğer bağ dokusu hücrelerini aktive ederek etkili olmaktadır.

Normalde akciğer kapillerlerinden geçerken inaktive edilen fakat pulmoner arterio-venöz ağızlaşmalar veya sağdan sola şant sebebiyle inaktive olmadan sistemik dolaşıma karışan bazı maddelerin çomaklaşmayı başlatabileceği de ileri sürülmüştür.

Hangi hastalıklarda görülür?

Akciğer maligniteleri: Bronş kanseri, akciğer metastazları, mediasten tümörleri, mezotelyoma, Hodgkin lenfoması

Akciğer enfeksiyonları: Apse, bronşektazi, kronik ampiyem

Diğer akciğer hastalıkları: Kistik fibrozis, akciğer sertleşmesi, asbestoz, kronik verem, akciğer zarı elim tümörleri

Kalp hastalıkları: Doğuştan morarmalı kalp hastalıkları, kalp iç zarı iltihabı,

Sindirim sistemi: Bilyer siroz, ülserli kolit, Crohn hastalığı, malabsorpsiyon sendromu, yemek borusu ve kolon kanserleri

Diğer: Felçler, lokla travma, anevrizmalar, aşırı laksatif kullanımı, kronik dağ hastalığı,

Çomaklaşma, nadir olarak her hangi bir hastalığa bağlı olmadan, ailesel olarak da görülebilir.

Çomak parmak KOAH ve astım için mutat bir bulgu değildir. Böyle bir hastada çomaklaşma saptanırsa, bronş kanseri veya akciğer apsesinden şüphe duymak gerekir.

Muayene bulguları

Tam gelişmiş çomak parmağın tanınması çok kolaydır. Çomaklaşmanın henüz çok belirgin olmadığı durumlarda aşağıdaki bulgular aranmalıdır:

Tırnak kökündeki ödemin saptanması: Bu ödem, hastanın tırnak köküne parmak ucu ile bastırılarak bir flüktüasyonun (dalgalanma hissi) saptanmasıyla veya tırnak köküne bastırıldığında bir şişlik palpe edilmesiyle ortaya konabilir.

Schamroth işareti: Karşı karşıya getirilen işaret parmakları arasındaki eşkenar dörtgen şeklindeki aralığın kaybolmasıdır.

Hiponychial açının büyümesi: Tırnak üst düzeyi ile yumuşak doku arasındaki normalde 180′ den küçük olan açının 180 den daha büyük olmasıdır.

Distal falangeal mesafenin artması: Distal falangeal mesafenin (DFM) interfalangeal mesafeden (İFM) daha fazla olmasıdır. Çomak parmağın en pratik ve objektif bulgusu olduğu kabul edilir.

Kaynak: http://ahmetrasimkucukusta.com/2010/02/07/kitaplar/doktorlar-icin-kitaplar/gogus-hastaliklari-2/

Yazı için 8 yorum yapılmış:

  1. Perihan dedi ki:

    Erkek arkadaşımın parmakları aynen böyle Şimd, koktum ben acaba hastalığı ne

  2. Hakan dedi ki:

    Comak parmak tedavisi yapan bi doktor numarası lazım acil

  3. Ertan dedi ki:

    El ve ayak parmaklarında var sebebi bilinmiyor

  4. Zeynep dedi ki:

    Genetik olabilir mi benim ailemde var babamda abimde dedemde de vardi anne tarafimda yok baba tarafimda bir cok kiside bu sekilde tirnak yapisi var ama babamda daha fazla sonra dan degil hep boyleydi diye dusunuyorum ya da farketmedik ne zamandir boyle

  5. Ercan Ereselli dedi ki:

    Fotoğraflarda göründüğü gibi el ve ayak parmaklarımda bu rahatsızlıktan var ve çoğu kez doktorlara gittim ve en çok dahiliye bölümüne sonuçlarım hep iyi ve tanı yada bi bulgu bulamadılar son zamanda romatoloji bölümüne başvurdum ve iltihaplı romatizma sjögren tanısı konuldu Buda bi neden olabilir mi yoksa böyle bi rahatsızlığım yokmu ? Başka bölümlerede gitmem gerekiyor mu yardımcı olursanız çok sevinirim ?

  6. abit olgun dedi ki:

    slm benimde parmaklarım çomak parmak doğuştan gitikçe büyüme var çok rahatsız oluyorun ne yapabilirim

  7. Uğur ÇİMEN dedi ki:

    Merhabalar, oğlumun parmaklarında Çomak olmaya başladığını gördük, lütfen çok çok acil tedavi edecek bir doktor ismi tedavi yaptırmam gerekiyor lütfen çok acil yardım istiyorum

  8. Sare nur demir dedi ki:

    Benim de oğlumun parmakları aynı görüntüde dahiliye sonuçları temiz çıktı… büyümeyi durdurmak için ne yapmalıyız

Siz de yorumunuzu paylaşın: