Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Fareler üzerinde gerçekleştirilen araştırmada, N-asetilsistein (NAC) ve E vitamini gibi antioksidanların akciğer kanserinin ilerlemesini hızlandırdığı ve ölüm riskini artırdığı belirlendi (1).

Erken dönem akciğer kanseri olan farelere insanların kullandıkları multivitamin haplarındakine denk miktarda NAC ve E vitamini verildiğinde bunlarda tümörlerin üç misli büyük olduğu ve farelerin iki misli kısa sürede öldükleri belirlendi.

Bu tümörlerde reaktif oksijen türlerinin (ROS) normal dokulara nazaran daha az olduğu görüldü.

Antioksidanlar, ROS’ lerinin daha da azalmasına yol açıyor ve bu da DNA hasarını önlüyordu.

Araştırmada ayrıca, antioksidanların tümör baskılayıcı p53 geninin aktivitesini belirgin derecede azalttığı da tespit edildi.

Bu genin süpresyonu kaldırıldığında antioksidanların (NAC ve E vitamini) kanser hücrelerinin normalden daha fazla büyümesi ve bölünmesine etki etmedikleri anlaşıldı.

Bu sonuçlar, antioksidanların tümör büyümesini ROS-p53 eksenini bozarak ortaya çıkardıklarını gösteriyor.

Tümör progresyonunun geç dönemlerinde p53’ de somatik mutasyonlar görüldüğü için antioksidanların sigara içenler gibi yüksek riskli gruplarda ve KOAH için NAC alan hastalarda erken tümör veya prekanseröz lezyonların büyümesini hızlandırması mümkündür.

Antioksidanlardaki risk çok büyük

Bu araştırma, antioksidanların erken dönem kanseri olduğu bilinen veya tespit edilemeyecek kadar küçük kanseri olanlarda hastalığın daha hızlı ilerlemesi ve ölümlerin daha erken olmasına yol açtıklarını gösteriyor.

Antioksidanların ROS’ u azaltarak DNA hasarını önledikleri dolayısıyla kanser gelişimini engelledikleri doğrudur ama antioksidanlar erken dönem veya kanser öncesi lezyonların hücrelerinin de hasar görmemelerine sebep olurlar.

Bundan dolayı da kanserleri hastalara gıda desteği olarak antioksidan verilmesi doğru değildir.

Aynı şekilde, KOAH ve astımlılara daha rahat balgam çıkarmaları amacıyla antioksidan etkisi de olan NAC verilmesi de yanlıştır.

Bu işin 20 senelik geçmişi var

İlk defa 1994’ de yapılan çalışmada, beta-karoten desteğinin sigara tiryakisi erkeklerde akciğer kanseri ve akciğer kanserinden ölüm risklerini artırdığını ortaya koydu (2).

Bir başka araştırmada ise E vitaminin prostat kanseri riskinin yükseldiği gösterildi hatta zamanından önce bitirilen araştırmalar oldu (3, 4).

2012’ de 78 çalışmanın Cochrane değerlendirmesinde antioksidan alan sağlıklı veya kronik bir hastalığı olan insanların daha erken öldükleri sonucuna varıldı (5).

NAC yani N-asetilsistein bulunan ilaçlar

Ülkemizde eczanelerde asetilsistein ihtiva eden pek çok ilaç var (6).

Bunlar eczanelerde Acetylcystein, Act, Alles, Asist, Astein, Bronpax, Cinetix, Exsistin, Extal, Mentonex, Mentopin, Miratta, Mucinac, Mucocure, Mucolator, Mucomax, Muconex, Mukolatin, Mukozero, NAC, Oxxa, Traktus, Xpecto isimleriyle satılıyor.

Bir ilacın 23 farklı firma tarafından üretilip satılıyor olması tüketiminin –dolayısıyla da bilinçsizce kullanımının- ne kadar çok olduğunun bir göstergesidir.

Bu ilaçların solüsyon, efervesan tablet, granül, kapsül, şase, ampul formları vardır.

Efervesan tabletlerde fazla miktarda sodyum bulunabileceğini ve bunun da kalp krizi, felç ve ölüm riskini artırabileceğini de hatırlatırım (7).

Gelelim neticeye

Vitamin, mineral, antioksidan ve benzeri besin desteklerinin ilaç olarak alınmasının yanlış olduğunu, bunların bırakın kanser, kalp krizi ve diğer kronik hastalıkları önlemeyi tam aksine bunların ortaya çıkmasını ve ölümleri artırdığını, bu ürünlere harcadıkları paranın hem boşa gittiğini hem sağlıklarından olduklarını söylemekten dilimde tüy bitti.

Avuç avuç vitamin, mineral, antioksidan, balık yağı içmenin doğru olup olmadığına siz karar verin, neticede hapı yutan sizsiniz.

Kaynaklar:

1. http://stm.sciencemag.org/content/6/221/221ra15.abstract

2. http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199404143301501

3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21990298

4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15572756

5. http://summaries.cochrane.org/CD007176/antioxidant-supplements-for-prevention-of-mortality-in-healthy-participants-and-patients-with-various-diseases

6. http://www.ilacabak.com/ilacgoster.php?Id=3289

7. http://ahmetrasimkucukusta.com/2013/11/28/yazilar/elestirel-yazilar/ilaclar/suda-kopuren-ilaclarda-olum-riski/

Yazı için 2 yorum yapılmış:

1. Semiha Şahin dedi ki:

   17 Ekim 2015, 23:55

   Vitamin hapından bile korkar olduk sayenizde ama çok da iyi oldu. Geçen gün evden kullanmadığımız bazılarının kutusu bile açılmamış bu tür vitamin mineral haplarının hepsini çöpe attım. İnanın çok da rahatladım, Allah sizden razı olsun.

2. Kamil Şerbetçi dedi ki:

   18 Ekim 2015, 07:31

   Böyle bir durum yani mevcut kanserin antioksidanlarla hızlı büyümesi bunlar hap olarak alındığında mümkün olabilir. antioksidan bulunan besinlerle çok fazla miktarda antioksidan alınamayacağı için böyle bir tehlike de yoktur. Traihe not düşmek istedim

Siz de yorumunuzu paylaşın: