HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
OSTEOPOROZ İLAÇLARI YEMEK BORUSU KANSERİNE YOL AÇIYOR
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Bundan 1 ay kadar önce Yeni Zelanda Auckland üniversitesi tarafından yapılan bir meta-analizin kalsiyum haplarının kemik kırıklarını önlemediği gibi, kalp krizi ihtimalini de yüzde 30 oranında artırdığını ortaya çıkardığını yazmıştım.
Yeni yayınlanan bir araştırmaya göre osteoporoz tedavisinde tüm dünyada yaygın olarak kullanılan ve bifosfonatlar olarak bilinen ilaçları 5 seneden fazla süre kullananlarda yemek borusu kanseri riskinin iki misli arttığı gösterildi.
Araştırma İngiltere’ de 1995-2005 seneleri arasında 40 yaş üzerindeki 6 milyon kişinin tıbbi kayıtları incelenerek yapıldı. Bu sürede 3 bin kişide yemek borusu kanseri, 2 bin kişide mide kanseri ve 10 bin 600 kişide kolon kanseri saptandı. Her kanserli vaka aynı yaş ve cinsiyetten kanseri olmayan 5 kişiyle kıyaslandı.
7 senelik sürede bir kez bifosfonat reçete edilenlerde yemek borusu kanseri riskinin yüzde 30; 10 veya daha fazla reçete edilenlerde ve ilacı 5 yıldan fazla süre kullananlarda ise riskin iki misli fazla olduğu ortaya çıktı.
Avrupa ve Kuzey Amerika’ da yemek borusu kanseri 60-79 yaşları arasındaki kişilerde 5 yıllık bir sürede bin kişinin 1’ inde görülürken, 5 seneden fazla zamandır bifosfonat kullananlarda bu oranın binde 2 olduğu belirlendi. Yemek borusu kanseri Batılı ülkelerde son senelerde diğer kanserlere göre daha çok görülüyor ancak bunun kesin sebebi bilinmiyor.
Bifosfonatlar, halk arasında kemik erimesi adıyla bilinen osteoporozda ve kanserlerde kemikleri kuvvetlendirmek ve kemik kırıklarını önlemek amacıyla 15 seneden beri kullanılıyor. Ülkemizde de özellikle menopoz sonrası hanımlar arasında yaygın olarak tüketilen bifosfonatlar piyasada Fosamax, Boniva, Reclast ve Actonel isimleriyle satılıyor. Bugüne kadar 2 milyar kutudan fazla satılan bu ilaçların kemik kırıklarını yüzde 30-50 oranında önledikleri ileri sürülüyor.
Bifosfonatların yan etkileri
Bifosfonatların çene kemiğinde nekroza (erime) yol açtıkları ve yemek borusunu tahriş ettiği de biliniyor ve bu sebeple de ilacın sabah kahvaltıdan yarım saat önce bir bardak su ile alınması ve en az yarım saat süreyle yatılmaması tavsiye ediliyor.
Bifosfonatların yemek borusu kanserine yol açabilecekleri ilk defa FDA’ nın 2009’ da New England Journal dergisinde (N Engl J Med. 2009;360:89-90) yayınlanan bir raporu ile duyulmuştu.
Oxford Üniversitesi Kanser Epidemiyolojisi Bölümü’ nden Jane Green ‘Aynı verilerden yararlanılarak yapılan daha önce yayınlanan bir araştırmada bifosfonatlar ve yemek borusu kanseri arasında bir ilişki saptanmadığını ancak kendilerinin araştırmasında hastaların iki misli uzun süre takip edildiklerini ve istatiksel değerlendirmelerinin daha sağlıklı olduğunu’ vurguluyor ve ‘Toplumda yaşlandıkça osteoporozun görülme ihtimalinin ve dolayısıyla da bifosfonat kullanımının arttığını’ belirtiyor.
Green “Bu araştırma geniş kapsamlı ve uzun süreli takiple gerçekleştirilmiş olmakla beraber gözleme dayalıdır ve ilişkinin kanıtlanması için başka araştırmaların da yapılması gereklidir. Risk mutlak olarak küçüktür ve bu ilaçları kullananlar hemen endişeye kapılmamalıdır.” diyor.
Araştırmayı yorumlayan ve yemek borusu kanseri bifosfonat ilişkisi ilk kez rapor eden FDA uzmanlarından Diane Wysowski de şunları söylüyor: “Doktorlar bu ilaçları yazarken fayda-zarar etkisini çok iyi değerlendirmeli ve bu ilaçları mutlaka kullanmaları gereken hastaları yemek borusu kanseri riskine karşı uyarılmaları gerekir.”
İlaçları üreten firmalar ise her zaman olduğu gibi bu ilişkinin doğru olmadığını bildiriyorlar.
YORUM
Ben kendi adıma bu araştırmadan pek çok şey öğrendim ve bunları sizlerle paylaşmak istiyorum:
BİR: Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bilinçsiz bir ilaç kullanımı var. Ben kalsiyum haplarının da bifosfonatların da çoğu zaman gereksiz kullanıldığı kanaatindeyim. Osteoporozu olan hastalara hayat tarzı düzenlemeleri (diyet, egzersiz vb) tavsiye etmek yerine ilaç yazmak doktorların daha kolayına ve hatta maalesef işine (!) geliyor.
İKİ: Uzun süreli ilaç kullanımının riskleri ancak seneler sonra ortaya çıkıyor ve iş işten de geçmiş oluyor.
ÜÇ: Uzun süreli ilaç kullanmaları için rapor verilen hastalar ilaç yan etkileri bakımından kesinlikle dikkatli izlenmiyor. Hapı yutan yuttuğuyla kalıyor. Ülkemizde bu tür yan etkilerin bildirilebileceği bir merkez yok veya var da ben bilmiyorum.
DÖRT: Bu tür bilinçsiz ilaç kullanımı hastalar için çeşitli risklere yol açtığı gibi milyarlarca liralık ekonomik kayıplara (ilaca ödenen para + yan etkilerin teşhis ve tedavileri için yapılan harcamalar) sebep oluyor.
BEŞ: Kalsiyum haplarının da bifosfonatların da kemik kırıklarını kesin olarak önlediklerine ise hiç şüphe yok. Çünkü bu ilaçları yutanların kemik kırığı ile karşılaşmaya fırsatları kalmıyor, kimi kalp krizinden kimi yemek borusu kanserinden terk-i dünya eyliyor.
KAYNAK
Green J, Czanner G, Reeves G, Watson J, Wise L ve Beral V: Oral bisphosphonates and risk of cancer of oesophagus, stomach, and colorectum: case-control analysis within a UK primary care cohort.
BMJ 2010; 341:c4444 doi: 10.1136/bmj.c4444
***
EK 1 (30.10.2022): British Columbia Ü.’den bir grup bağımsız Kanadalı araştırmacı ve doktor; Osteoporoz ile ilgili tüm bilimsel kanıtları incelediklerini ve sonuç olarak kemik yoğunluğu testinin yaygın bir şekilde kadınlara pazarlanmasının, korku pazarlanmasından öte birşey olmadığını açıklamıştır
1990’lı yıllarda kadınların osteoporoz gibi korkuları yokken oluşturulan suni kampanyalar sonucunda, Türkiye dahil birçok ülkede belli yaşın üzerindeki neredeyse tüm kadınlar FOSAMAX ve benzeri ilaçları kullanır hale getirildiler
Fosamax ilacının sahibi MERCK, hastalığı pazarlamak amacıyla önce kemik yoğunluğu test makinelerinin dağıtımını yaptı ve WHO ile işbirliği yaparak 30 YAŞINDAKİ BİR KADININ KEMİK YOĞUNLUĞUNUN NORMAL, ONUN ÜZERİNDEKİ KEMİK YOĞUNLUĞU OLANLARI DA HASTA OLARAK İLAN ETTİ
Amerikan Ortopedi Akademisi tarafından açıklanan araştırmada; KEMİK kaybını azaltmak ve böylece kemikleri kuvvetlendirmek için uzun seneler FOSAMAX kullanılmasının (tam tersi) femur (uyluk kemiği) kırıklarına yol açabileceğini ortaya koydu
Fosamax ve benzeri ilaçlar ile ilgili olarak; Kalp krizi, felç, bunama riski, pıhtı oluşması, meme ve yemek borusu kanseri gibi yan etkilerini de unutmamak gerekir
Fosamax ile ilgili pazarlamalar netice vererek 2007 yılında 3.05 milyar dolara ulaştı, ancak geçen yıl 284 milyon dolara kadar düştü. Hala satılmaya devam ediyor, sayı düşse de insanlar bu ilaç nedeniyle zarar görmeye devam ediyorlar
British Columbia Ü.'den bir grup bağımsız Kanadalı araştırmacı ve doktor; Osteoporoz ile ilgili tüm bilimsel kanıtları incelediklerini ve sonuç olarak kemik yoğunluğu testinin yaygın bir şekilde kadınlara pazarlanmasının, korku pazarlanmasından öte birşey olmadığını açıklamıştır
— Dr. junior (@Ahmet79404234) October 29, 2022
Kaynak: https://twitter.com/Ahmet79404234/status/1586452623754153987?s=20&t=zApV_v88wmJ_I5K6luTx9w
***
EK 2 (2.8.2023): Menopozda hormon tedavisi gören 55 ve hatta daha genç yaşta tedavi başlanan kadınlarda bile, tüm sebeplere bağlı bunama ve Alzheimer riski yüksek bulundu. Kaynak:
https://www.bmj.com/content/381/bmj-2022-072770
***
Doktorların üzerinde tartıştığı ve net bir kanıya varamadığı konuları burada hastaların önünde tartışmakta nedir? Bu yazınız sonrası yemek borusu kanseri gelişen bir hasta ilacı veren doktora saldırsa ne yapacaksınız? Bu yazınızdan sonra yüksek kırık riskli bir hasta ilaç kullanmayı red edip kalça kırığı geçirse ve hayatını kaybetse ne yapacaksınız. Doktorluk zaten hangi ilacı kime nasıl verebilme sanatıdır. Bu tür yazıları hastalar ile paylaşarak neyi amaçlıyorsunuz? Hastaları bilgilendirmeyimi yoksa daha fazla kafa karıştırmayımı?
Kırık riski yüksek grubunda bayanım yazdıklarınız doğrultusunda kanser yada kalp krizi endişesi ile ilaçlarımı almazsam olası bir femur kırığı durumunda ne gibi bir öneriniz olacak!!!!
Annemde yüksek oranda kemik erimesi teşhisi konuldu. Boniva reçete edildi ve ilacı vermeden önce nette araştırma yaptım. Yazınız karşısında dehşete düştüm ve reçete de yazan kabus gibi yan etkilerin de etkisiyle ilacı vermedik. Yazılarınızı okuduktan sonra kolay kolay da kimsenin o ilaçları alabileceğini sanmıyorum. Keşke bu kadar ciddi kemik yoğunluğu kaybı hastalarının kanser yada kalp krizi geçirmemek için bu ilaçları almaması gerektiğini söylerken gözünüzün önünde eriyen annenize nasıl güvenli bir tedavi uygulanabileceğini de yazsaydınız. Teşekkürler
ilaç şirketlerinin ilaçların bazı yan etkilerini örtbas etmesi ve hekimlerin ilaclari yeterince tanimamasi sonucu hastalarin hekimlere ve ilaclara olan güveni kalmamiştir burada bizleri gafletten uyaran yolumuza ışık tutan sn prof dr umuza şükranlarimi ve teşekkürlerimi sunarim saygi ve sevgilerle…
Burda az önce yaptigim yorumu neden siliyorsunuz sizi ne alakadar eder
3 hafta fosavance kullandım tüm kemiklerim kırılmış gibi ağrıdı 8 gün boyunca. Sonra ki haftalarda da baş ağrısı ve ateş devam etti ve bırakmak zorunda kaldım. Berbat Bi ilaç zehir adeta. Ama hocam sizinde önerileriniz olmalı değil mi
Burda aslında doktorumuz genel bir araştırmayı iletmis bu bir yorum değil birçok yerde ayni yaziyi okudum ve bu ilaci 5 yildan uzun kullananlar risk altindaymis,neyse kullanabilirseniz tabi,
Ben 2. Doz bonvivayi aldim ve 1 haftadir muthis derecede sirt boyun kas agrilari cekiyorum,somradan farkettimki bu ilacin yan etkisiymiş kesinlikle devam etmeyi dusunmuyorum cunki boyle bir agri yok,oturduğum ve yattigim yerden kalkamiyorum ameliyattan cıkmış gibi agrilar cekiyorum 1. Dozu alincada bunlari yasamis fakat ilac yan etkisi oldugunu farkedememistim neyse kullanmayi dusunenlere uyarimdir. Bu arada fasomax da ayni maddeden yapilmis bir ilaç
Bir D vitamin ilacının bu kadar zorluk yaşatabileceğini hiç tahmin etmemiştim. Üstelik Fizik tedavi doktorum bir yıllık rapor düzenlemiş. Dün ilk defa kullandım bu sabahtan beri göğüs kafesim ve sırtımda çok ağrı var kalp krizi geçirecekmişim hissi var. 36 yaşındayım ama 96 yaşında gibi hissediyorum. Hepimize geçmiş olsun.
Bana fosovance verildi. İlk kez dün içtim.kemiklerim kırık agrısı gibi agrıyor gögüs sırt bel kemigim her yerim agrı içinde. Özellikle üst bölgemde agrılar var. Nasıl bir ilaç bu. Yan etkisi çok fazla. Bir daha asla içmem. Ömrümde böyle agrı gmrmedim. Boyun kaburga sırt omuzlarher yerim agrıyor. İlaç degil bu nedir .agzımda zehir gibi acı Daha beter oldum.