Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Geniz eti, bademcik, apandis gibi organlarımıza çoğu zaman sanki ”olmasa da olur” gözüyle bakılır ve ameliyatla alınmalarına çok kolay karar verilir.

Bu organlar cerrahlar tarafından en küçük bir iltihaplanmada hemen alınsın diye yaratılmamıştır, üçü de bağışıklık sisteminin çok önemli parçalarıdır.

Journal of Gastroenterology and Hepatology isimli dergide yayınlanan yeni bir araştırma bademcikleri alınanlarda Crohn hastalığı riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor (1).

19569 kişi üzerinde gerçekleştirilen 23 gözleme dayalı araştırmanın meta-analizinde bademcikleri alınanlarda (tonsillektomi) Crohn hastalığı riskinin yüzde 37 fazla olduğu, tonsillektomi ile ülseratif kolit arasında bir ilişki bulunmadığı belirlendi.

Sigara için ayarlama yapıldığında Crohn riskinin yüzde 66’ ya çıktığı görüldü.

Crohn hastalığı nedir?

Crohn hastalığı, kronik ve iltihabi bir bağırsak hastalığıdır, ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde iltihaplar ve ülserler ile kendini gösterir.

En çok ince bağırsağın son bölümü ile kalın bağırsakta rastlanır.

Kesin sebebi bilinmeyen hastalık, karın ağrısı, kanlı da olabilen ishal, ateş, iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, kansızlık gibi çok çeşitli şikâyetlere yol açar.

Bazı hastalarda ağızda yara, gözlerde kızarıklık, eklem ağrıları, deri döküntüsü de görülebilir.

Tonsillektomi bağırsak hastalıkları ilişkisi

Daha önce gerçekleştirilen çalışmalarda bademcik ameliyatları ile iltihabi bağırsak hastalıkları arasında çelişkili ilişkiler bildirilmiştir.

Bazı araştırmalarda tonsillektomi yapılanlarda ülseratif kolitin daha az, bazılarında Crohn hastalığının daha fazla görüldüğü sonucuna varılmış bazı araştırmalarda ise herhangi bir ilişki bulunamamıştır.

Gelelim neticeye

Bademcikler, geniz eti ve apandis bağışıklık sisteminin önemli parçalarıdır ve bunların alınmasının bağışıklıkta çeşitli sorunlar yaratması şaşırtıcı değildir.

Unutmayın, Allah bademciklerimizi hemen alınsın diye yaratmamıştır.

NOT: Bu organların mutlaka alınması gereken durumlar da elbette vardır ve buna doktorunuz karar verecektir.

Kaynak:

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jgh.13273/abstract

***

EK 1 (7.6.2022): Küçükken bir köpeğe sahip olmak ve kalabalık bir ailede büyümek, hayatın ileri dönemlerinde Crohn hastalığına yakalanma ihtimalini çok düşürüyor. Kaynak: https://www.medscape.com/viewarticle/974957?src=soc_tw_220608_mscpedt_news_mdscp_crohns&faf=1

***

EK 2 (11.9.2022): Tonsillektomili Tayvanlı kişilerde kanser gelişme riski önemli ölçüde daha yüksektir ve takip süresi 3 yıldan uzun olduğunda meme kanseri gelişme riski marjinal olarak artmaktadır. 

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25130597/

***

EK 3 (11.9.2022): Hem tonsillektomiden sonra hem de izole tonsillit tanısından sonra HL riskinde artış bulundu. Bu sonuçlar, bademcik iltihabının HL için bir risk faktörü olduğunu ve daha önce bildirildiği gibi sadece bademciklerin cerrahi olarak çıkarılmasının bir risk faktörü olmadığını göstermektedir.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19839050/

***

EK 4 (11.9.2022): Bademciklerin alınması (tonsillektomi) yemek borusu adenokanseri riskini artırıyor.

Kaynak: https://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0235906&type=printable

***

EK 6 (11.12.2024): Bademcik ve geniz etlerinin alınmasının endikasyonu “lastik” gibidir. Çekersen uzar, bırakırsan kısalır. Mesela, ABD’ de Vermont’taki bir kasabada 15 yaşından küçük çocukların %20’sinin, yakındaki bir kasabada ise %60’ının bademcikleri alınmıştı.

Çok şükür ki son senelerde bademcik ve geniz etlerine olan ilgide belirgin bir azalma var. Mutluyum!

Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1866911867412615517

***

EK 7 (11.12.2024): Bademciği veya geniz etleri alınanlarda irritabl bağırsak sendromu; oto-immün, solunum, alerjik ve enfeksiyon hastalıkları; erken yaşta kalp krizi ve bazı kanser risklerinin yüksek olduğunu gösteren araştırmalara bir yenisi daha eklendi:

Bademcik veya geniz etinin alınması stresle ilgili hastalıkların riskini de artırıyor.

➡️Psikiyatristlerin hastalarının bademciklerini kontrol etmelerinde fayda var.

➡️ KBB’ cilerin de bu riskler üzerinde biraz daha düşünmeleri gerekiyor.

Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1866910151435079685

***

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Hayrünisa dedi ki:

   08 Mart 2016, 01:05

   Bizim 3 yaşındaki çocuğumuzun da hem bademciği hem geniz etleri alındı bir de kulaklarına tüp takıldı. Yanlış mı oldu caba diye içime şüphe düştü. Çocuğun pek fazla da bir şikayeti yoktu, gece ağzı açık yatardı ama horlaması yoktu, işitmesinde de bir sorun hissetmedik ama doktoru illa alınsın yoksa sağır olur dedi biz de korktuk tabii. hemen yarın yapalım acil diyince biz de onlara inandık. Galiba biraz acele etmişiz,keşke bir başka doktora da danışsaydık iyi olurmuş ama iç işten geçti artık.

Siz de yorumunuzu paylaşın: