HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
BAĞIRSAK HAREKETLİLİĞİ HASTALIK RİSKİNİ GÖSTERİYOR
1.400 sağlıklı erişkin üzerinde yapılan yeni bir bağırsak hareketi sıklığı çalışmasında düzensiz bağırsak hareketlerinin zamanla daha büyük sağlık sorunlarına yol açabileceği tespit edildi.
Çalışmada, günde bir ila iki kez dışkılayan kişilerin, daha az veya daha sık dışkılayanlara göre daha sağlıklı bağırsak bakterilerine sahip olabileceğini gösteriyor.
Kabızlık veya ishal yaşayan katılımcılarda, böbrek, karaciğer ve nörodejeneratif hastalıklarla ilişkili kan belirteçleri daha yüksek seviyelerde idi.
Yaş, cinsiyet ve vücut kitle endeksi (VKE) bağırsak hareketi sıklığı ile anlamlı şekilde ilişkiliydi. Özellikle gençler, kadınlar ve vücut kitle indeksi düşük olanlar daha az dışkılama eğilimindeydi.
Atık maddelerin bağırsakta çok uzun veya yeterince uzun süre kalması, bağırsak mikrobiyomunun besinleri kullanmasını etkileyerek sağlığa zararlı olabilecek yan ürünlere yol açabilir.
Bağırsak mikrobiyomuyla ilişkili metabolizma, mikrobiyomun vücudumuzun geri kalanıyla iletişim kurmasının ana yollarından biridir.
Bağırsak mikroplarının yiyecekleri nasıl parçaladığı ve bu süreçte ürettikleri moleküllerin veya metabolitlerin, bir kişinin kalp hastalığı, diyabet, karaciğer hastalığı, yüksek tansiyon ve insülin direnci riskini etkileyebileceği biliniyordu.
Bağırsakları hızlı çalışanlar, günde üçten fazla sulu dışkı olarak tanımlanan ishal, bağırsak mikrobiyomu alfa çeşitliliğinin azalması, iltihaplanma, enterik patojenlere karşı artan duyarlılık ve daha kötü genel sağlık ile ilişkili bulunmuştu.
Bağırsakları daha tembel olanlar, haftada üçten az sert, kuru dışkı olarak tanımlanan kabızlık daha fazla bağırsak mikrobiyomu alfa çeşitliliği, hepatotoksik veya nefrotoksik olduğu bilinen mikrobiyal olarak türetilmiş idrar metabolitlerinde zenginleşme ve artan nörodejeneratif bozukluklar ve kronik böbrek hastalığı dahil olmak üzere çeşitli kronik tıbbi durumlarla ilişkili bulunmuştu.
Düzenli dışkılamak neden önemli?
Bağırsak mikrobiyomu, yiyeceklerden alınan enerjinin daha tam olarak kullanılmasını sağlar.
Mesela, mikrobiyom lifleri sindirerek enflamasyonu azaltan ve sağlıklı yaşamamızı sağlayan kısa zincirli yağ asitleri üretirler. Ancak atık çok hızlı veya çok yavaş hareket ederse, mikroplar görevlerini yerine getiremezler.
Spektrumun yavaş ucunda, haftada bir veya iki bağırsak hareketi olarak tanımlanan kabızlık yaşayan insanlar bulunur. Bu katılımcılar, daha sık dışkılayanlara göre böbrek hasarıyla ilişkili p-kresol sülfat ve indoksil sülfat gibi maddelerin daha yüksek kan seviyelerine sahipti.
Dışkının bağırsaktan geçmesi çok uzun sürerse, tüm lifler tüketilmiş olur ve mikroplar protein fermentasyonuna başlarlar, “p-kresol sülfat veya indoksil sülfat gibi bu toksinleri üretmeye başlarlar.”
Bu toksinler daha önce kronik böbrek hastalığı ve Parkinson ile Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendirilmişti.
Yüksek indoksil sülfat seviyeleri, böbreklerin atıkları filtreleme yeteneğinin bir göstergesi olan tahmini glomerüler filtrasyon hızının azalması ile ilişkilendirilir.
Liften yoksun bağırsak bakterileri, bağırsakları kaplayan mukus tabakası ile de beslenebilir, bu tabakayı aşındırarak bakterilerin ve toksik metabolitlerin diğer organlara geçmesine izin verebilir.
Bağırsaklar hızlı çalışıyorsa…
Buna karşılık atık çok hızlı hareket ettiğinde — ishâlde olduğu gibi — gevşek dışkılar, bakteriler lifi koruyucu kısa zincirli yağ asitlerine dönüştürmeyi bitirmeden kolonu yıkar, bu da potansiyel olarak iltihaplanmaya yol açabilir.
Günde dört veya daha fazla kez dışkılayan kişilerde, karaciğer hastalığı riski ile ilişkili olan ve karaciğerin kırmızı kan hücrelerini parçaladığında üretilen sarımsı pigment bilirubin dahil olmak üzere, kan belirteçlerinin daha yüksek seviyelerine rastlandı.
Kandaki yüksek bilirubin seviyeleri, karaciğer veya safra kanalı fonksiyon bozukluğunun bir işareti olabilir.
Dışkılama dengesini sağlamak için neler yapılabilir?
Haftada üçten az veya günde üçten fazla bağırsak hareketiniz varsa, düzenli hale gelmesi için adam gibi beslenmeniz gerekir.
Az yiyorsanız daha fazla sebze-meyve yiyin, yeteri kadar su için.
Bu yiyecekler, bağırsak alışkanlıklarını düzenleyen lif ve faydalı bağırsak bakterilerini besleyen polifenoller açısından zengindir.
Herhangi bir meyve ve sebze yardımcı olabilir: Bir avokado 9 gram lif, bir fincan ahududu 8 gram, bir muz 5 grama kadar lif ve bir fincan brokoli 2 gram lif ihtiva eder.
Bir de yürümenin bağırsak hareketliliği üzerine çok önemli etkisi olduğunu unutmayın.
Kaynak: https://www.cell.com/cell-reports-medicine/fulltext/S2666-3791(24)00360-4
Makale: Aberrant bowel movement frequencies coincide with increased microbe-derived blood metabolites associated with reduced organ function
Araştırmanın medyada haberleri:
***
