Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

💥Aklı başımda, cin gibi olmak istiyorsanız yağlı yiyin, karbonhidrattan uzak durun https://www.youtube.com/watch?v=KX01OEov8JE

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Yeni yayınlanan bir araştırmada, karbonhidrat, protein ve yağ türlerinin (doymuş, tekli doymamış, çoklu doymamış yağlar) beyin damar sağlığı ve bilişsel (zihinsel) performansla ilişkisini incelendi.

Araştırma, 4 ülkeden, kalp-damar hastalığı olmayan 9.886 orta yaşlı yetişkine ait 2010–2018 arasında toplanan veriler üzerinde gerçekleştirildi.

Katılımcıların beslenme alışkanlıkları ülkeye özgü anketlerle ölçüldü.

Damar kaynaklı hasarlar (sessiz beyin enfarktı, beyaz madde lezyonları) beyin MR’ larıyla, bilişsel performans MoCA ve DSST testleriyle değerlendirildi.

💦Fazla karbonhidratla beslenenlerde, sessiz beyin enfarktı ve beyaz madde hasarı daha sık görüldü. Genel damar kaynaklı beyin hasarı riski daha yüksek bulundu. Zihinsel test puanları daha düşük çıktı.

Yedikleri toplam yağ fazla olanlarda beyin damar hasarı daha az görüldü.

✅Doymuş yağlar: Sessiz beyin enfarktı riskini azalttı.

✅ Tekli doymamış yağlar (zeytinyağı, bazı kuruyemişler vb.): Hem damar kaynaklı beyin hasarı riskini düşürdü hem de zihinsel performansı yükseltti.

✅Çoklu doymamış yağlar: Daha yüksek zihinsel test puanlarıyla ilişkiliydi.

❗Daha fazla karbonhidratla beslenmek, beyin damar sağlığı açısından olumsuz; toplam ve bazı tür yağların (özellikle tekli doymamış) daha yüksek alımı ise hem damar sağlığı hem de zihinsel performans açısından olumlu görünüyor.

Gelelim neticeye

💛 mutfağınızda bulunması gereken iki temel yağdan biri hakiki köy tereyağı diğeri de soğuk sıkma zeytinyağıdır.

💛”Tatlı yiyelim tatlı konuşalım” diyen atalarımız kusura bakmasınlar… “Yağlı yiyelim sağlıklı olalım” demek daha doğru görünüyor.

Makale: Association of dietary macronutrients with MRI-detected vascular brain injury and cognition in 9886 middle-aged participants from four countries: for the Canadian Alliance of Healthy Hearts and Minds (CAHHM) and the Prospective Urban Rural Epidemiological (PURE) Study Investigators

Kaynak: https://www.thelancet.com/journals/eclinm/article/PIIS2589-5370(25)00265-2/fulltext

https://ahmetrasimkucukusta.com/2015/08/13/yazilar/tip-yazilari/beslenme/yumurta-tereyagi-ve-kirmizi-et-masum-margarin-olduruyor/

***

EK 1 (18.8.2025): Bu meta-analiz, statinlerin plazma Lp(a) düzeylerini anlamlı şekilde artırdığını ortaya koyuyor. Statin tedavisinden sonra Lp(a) düzeylerindeki artışların, kalıntı kardiyovasküler risk üzerindeki etkileri incelenmelidir.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31111151/

Makale: Statin therapy increases lipoprotein(a) levels

*

EK 2 (18.8.2025):  Healthy saturated animal fats lower Lp(a) levels

An elevated level of lipoprotein(a) [Lp(a)] is a genetically regulated, independent, causal risk factor for cardiovascular disease. However, the extensive variability in Lp(a) levels between individuals and population groups cannot be fully explained by genetic factors, emphasizing a potential role for non-genetic factors. In this review, we provide an overview of current evidence on non-genetic factors influencing Lp(a) levels with a particular focus on diet, physical activity, hormones and certain pathological conditions. Findings from randomized controlled clinical trials show that diets lower in saturated fats modestly influence Lp(a) levels and often in the opposing direction to LDL cholesterol. Results from studies on physical activity/exercise have been inconsistent, ranging from no to minimal or moderate change in Lp(a) levels, potentially modulated by age and the type, intensity, and duration of exercise modality. Hormone replacement therapy (HRT) in postmenopausal women lowers Lp(a) levels with oral being more effective than transdermal estradiol; the type of HRT, dose of estrogen and addition of progestogen do not modify the Lp(a)-lowering effect of HRT. Kidney diseases result in marked elevations in Lp(a) levels, albeit dependent on disease stages, dialysis modalities and apolipoprotein(a) phenotypes. In contrast, Lp(a) levels are reduced in liver diseases in parallel with the disease progression, although population studies have yielded conflicting results on the associations between Lp(a) levels and non-alcoholic fatty liver disease. Overall, current evidence supports a role for diet, hormones and related conditions, and liver and kidney diseases in modifying Lp(a) levels.

Makale: Non-genetic influences on lipoprotein(a) concentrations

Kaynak: https://www.atherosclerosis-journal.com/article/S0021-9150(22)00183-6/fulltext

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: