HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ÖKSÜRÜK ŞURUPLARINA HAYIR HAYIR, HAYIR!
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Sağlık Bakanlığı’ nın açıklaması “sahte rakı” açıklamasına benziyor.
Hani bir iki kişi “etanol” yerine ucuz olduğu için “metanol” konan “sahte rakı” içip ölür de gazeteler de bunu “Sahte rakı öldürdü” diye haber yapar ya, işe aynen öyle.
Oysa asıl önemli olan “sahte olmayan kaliteli alkol” yüzünden her gün binlerce on binlerce kişinin ölmesidir.
Burada da asıl mühim olan “dekstrometorfan” isimli kimyasalın kalitesi değil, bizatihi o maddenin “en kaliteli şekliyle” kendisidir.
Bu tür hiçbir tedavi değeri olmadığı gibi semptomatik faydası bile çok şüpheli ama yan tesirleri açık ve net olan bir kimyasalın hele de küçücük çocuklarda kullanılmasını hiç doğru bulmuyorum.
Bu sadece benim “naçiz” fikrim de değil.
USA’ da 4 yaşından küçük çocuklara öksürük ve soğuk algınlığı ilacı vermeyin uyarısı yapılıyor.
Solunum yolları enfeksiyonlarındaki öksürük bir savunma mekanizmasıdır, hastayı (çocuğu) çok ciddi derecede rahatsız etmediği takdirde kesinlikle müdahale edilmemelidir; yani “bırakınız öksürsünler“.
Amacını aşıp hastayı ciddi şekilde rahatsız eden (çok şiddetli veya kusturan veya gece uyutmayan) öksürüklerde ise “koca-karı” ilaçlarından şaşmayın.
Bol sıvı, bitki çayları, zencefilli bal, odanın nemlendirilmesi daha etkili zararsız ve üstelik de bedava yöntemlerdir.
Bizdeki çok yanlış bir uygulamada viral solunum yolları enfeksiyonu olan ve bu sebeple öksüren çocuklara “balgam sökücü” veya “balgam yumuşatıcı” adıyla bilinen ilaçların verilmesidir.
Bu ilaçlar bu durumda “kesinlikle kontrendikedir” yani verilmesi yanlıştır.
Balgam çıkaramaya hiçbir faydası olmadığı gibi, öksürüğü aksine artırır, çocukları perişan eder.
Değerli meslekdaşlarımı bu tür “etkinliği ve emniyeti şüpheli” kimyasallar konusunda bir kere daha uyarmak istiyorum.
Şimdi Sağlık Bakanlığı’ nın “öksürük şurubu” açıklamasını okuyalım:
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, “Türkiye’de ‘dekstrometorfan‘ etken maddeli şuruplarla ilgili herhangi bir kalite problemi veya yaptırım bulunmadığını” bildirdi.
Kuruma ait internet sitesinde, “dekstrometorfan etken maddeli şuruplar” ile ilgili duyuruda, son günlerde, bazı internet siteleri kaynak gösterilerek yapılan haberlerde, “dekstrometorfan” etken maddeli şuruplar konusunda tereddüt yaşandığının belirlendiği belirtildi.
Geçen yıl, Dünya Sağlık Örgütünün, Pakistan’da kullanılan ‘dextrometorfan’ adlı etken maddeli öksürük şuruplarıyla ilgili hammadde kalite problemleri uyarısıyla, Hindistan kaynaklı hammaddenin Türkiye’ye ithalatının yapılıp yapılmadığının incelendiği hatırlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“İnceleme kapsamında sektör temsilcileriyle ilgili ülkeden hammadde kullanılmadığı teyit edilerek inceleme sonucu 09 Şubat 2013 tarihli basın açıklamamızla, kamuoyuna duyurulmuştu. İlgili uyarı ve açıklamanın, son günlerde bazı internet haber sitelerince sehven yeniden gündeme getirilip, yayımlamasından kaynaklı tereddütler yaşandığı anlaşılmıştır. Ülkemizde, adı geçen etken maddeli şuruplarla ilgili herhangi bir kalite problemi veya yaptırım bulunmamaktadır.”
KAYNAKLAR:
***
EK 1 (24.1.2023): DSÖ dün ‘acil eylem çağrısı’ yaparak özellikle Gambia, Endonezya ve Özbekistan makamlarınca kendilerine şurupların kontamine olduğunu dair rapor verildiğini ve bu şurupların 2022 yılında 300’den fazla çocuğun ölümüne yol açtığını duyurdu.
Açıklamada “Vakalar en az yedi ülkeden ve bu ülkelerin üçünde 300’den fazla ölümle bağlantılı.
Çoğu beş yaşın altındaki küçük çocuklar. Bu kirleticiler, endüstriyel çözücüler ve antifrizler olarak kullanılan, az miktarda alındığında bile ölümcül olabilen ve asla ilaçlarda bulunmaması gereken zehirli kimyasallardır” denildi.
DSÖ konuyla ilgili uyarı bildirimlerini 194 üye devletin sağlık yetkililerine ilettiklerini belirtti.
3 ülke bildirim yaptı
DSÖ konuyla ilgili 11 Ocak tarihli ‘kontamine olmuş tıbbi ürün uyarısı’nda, çocukların tedavisinde kullanılan ve reçetesiz satılan öksürük şuruplarının Özbekistan Sağlık Bakanlığınca analiz edilerek sonuçlarının kendilerine bildirildiğini belirtmişti.
11 Ocak’taki uyarıda “Özbekistan Sağlık Bakanlığı’nın ulusal kalite kontrol laboratuvarları tarafından her iki üründen alınan numunelerin laboratuvar analizi, her iki ürünün de kabul edilemez miktarlarda kirletici madde içerdiğini ortaya çıkardı” ifadeleri yer almıştı.
***
EK 2 (21.3.2023): FDA, 4 yaşından küçük çocukların reçetesiz satılan öksürük ve soğuk algınlığı ilaçlarını kullanmaması gerektiği konusunda uyardı. Amerikan Pediatri Akademisi, küçük çocuklar için “ilaçlardan daha iyi sonuç verebilecek” kocakarı ilaçlarını deneyin diyor.
Kaynak: https://lifehacker.com/home-remedies-are-actually-better-for-kids-than-cold-me-1850146661
Makale: Home Remedies Are Actually Better for Kids Than Cold Medicine
***
EK 3 (24.5.2023): Hint basınında yer alan haberlere göre, Hindistan Ticaret ve Endüstri Bakanlığı Dış Ticaret Genel Müdürlüğü söz konusu öksürük şurubunun ihracatına ilişkin tebliğ yayımladı. Buna göre, 1 Haziran’dan itibaren şuruptan alınacak örnekler laboratuvarlarda incelendikten sonra ihracı için başvuru yapılabilecek. Tebliğde, örneklerin incelenebileceği merkezi ve eyalet hükümetlerine bağlı laboratuvarların listesi paylaşıldı. İhracatla ilgili bu kural, şurubun 2022’de Özbekistan’da 18, Gambiya’da 66 çocuğun hayatını kaybetmesine neden olmasının ardından getirilen bir önlem olarak değerlendirildi.
Özbekistan Sağlık Bakanlığı, 18 çocuğun, Hindistan’ın Marion Biotech firmasında üretilen “Dok-1 Max” öksürük şurubunu kullanmasının ardından hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Gambiya’da ekim 2022’de en az 70 çocuğun, Hindistan’dan ülkeye ihraç edilen “Maiden Pharmaceuticals” şirketine ait öksürük şurubunu içtikten sonra hayatını kaybettiği duyurulmuştu. DSÖ’den 24 Ocak’ta yapılan yazılı açıklamada, Hindistan’ın Maiden Pharmaceuticals ve Marion Biotech firmaları tarafından üretilen ve Gambiya ve Özbekistan’daki çocuk ölümleriyle ilişkilendirilen öksürük şurupları için belirli ürün uyarıları göndererek ilaçların raflardan kaldırılmasını da istemişti.
Makale: Çocuk ölümlerine yol açan şurupla ilgili yeni karar
***
EK 4 (15.9.2023): America’s most popular oral nasal decongestant, phenylephrine, is not effective and no better than a placebo, an FDA panel said Tuesday.
The unanimous vote of the Nonprescription Drug Advisory Committee was in line with a review of pharmacology and clinical data the FDA presented Monday. It found the rate at which the drug is absorbed by the body to be less than 1%, compared to 38%, a number often cited in literature and based on outdated technology.
Kaynak: https://www.webmd.com/drug-medication/news/20230913/popular-otc-decongestant-ineffective
***
