Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Uzmanlar, yazın güneşte kalanlara deri kanseri ve cildin yaşlanmasını önlemek için mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremlerini sürmelerini tavsiye ederler.

Güneş kremleri gerçekten deri kanserlerini önlüyor mu?

Deri kanseri için en büyük risk faktörü güneş ışınlarıdır ve korunmak için yapılması gereken şey de mümkün olduğunca güneş ışınlarından uzak kalmak ve deriyi şapka, gözlük ve uygun kıyafetlerle korumaktır.

Gölgede bile su, kum gibi yüzeylerden yansıyan ışınlar aynı derecede zararlıdır.

Güneş ışınlarındaki ultraviyole A ve B’ nin her ikisi de deri kanseri için risk yaratır.

Ultraviyole ışınlar güneş yanıkları dışında oksijen radikalleri oluşturarak da deri hücrelerinde hasara sebep olabilirler.

Milyonlarca insan güneş kremi kullanarak deri kanserinde korunduklarını sanırlar ama bu pek de doğru değildir.

Bazı araştırmalara göre bu tür ürünler melanom dışı kanserlere (skuamöz tip) karşı koruma sağlayabilir ama bunlar yeteri kadar güvenilir olmadığı gibi tam aksine bu tür ürünlerin kanser riskini artırabileceğini ortaya koyan araştırmalar da vardır (1).

Bir araştırmada, UVB’yi neredeyse tamamen emen, ancak yüksek miktarlarda UVA ileten yaygın güneş koruyucu formülasyonların, 40 derece üzerindeki enlemlerinde yaşayanlarda melanom riskine katkıda bulunabileceği neticesine varılmıştır (2) .

Bazı güneş kremlerine derinin yaşlanmasını önleyebileceği gerekçesiyle ilave edilen A vitamininin (retinil palmitat) deri tümörlerinin oluşumuna yol açabileceği gösterilmiştir.

Bir başka araştırmada ise güneş kremleri ve melanom arasında bir ilişki bulunamamıştır (3).

Güneş kremleri- deri kanseri ilişkisini en geniş kapsamlı değerlendiren veriler European Journal of Dermatology’ de yayınlanan meta-analizde mevcuttur.

Daha önce 313.719 kişi üzerinde yapılan 29 yayınlanmış çalışmanın analizinde güneş kremlerinin melanom türü kanserleri de melanom dışı kanserleri de önlemediğini net olarak ortaya koymaktadır (4).

Güneş kremlerinin zararları var mıdır?

Deri kanserini önlediklerini gösteren kesin deliller olmayan güneş kremlerinin emniyetli ve risksiz olduklarını söylemek de mümkün değildir.

JAMA’ da yayınlanan bir araştırma, güneş kremlerindeki üç kimyasalın, günlük kullanım devam ettikçe kandaki seviyesinin arttığını ve son kullanımdan sonra en az 24 saat daha kanda kaldığını göstermektedir.

Bu kimyasallardan oksibenzon ile ergenlik çağındaki çocuklarda düşük testosteron, yetişkin erkeklerde hormon değişiklikleri, kadınlarda hamileliklerin kısa sürmesi ve bebeklerin kilolarındaki anomali arasında potansiyel bir bağ olabileceği biliniyor.

10 yıllık bir çalışma da, oksibenzonun alerjik kontakt dermatitin en yaygın nedeni olduğunu gösteriyor.

Hawaii, Palau ve Kew West’te yakın bir zaman önce mercan kayalıkları ve deniz canlılarına zarar verdiği gerekçesiyle oksibenzon ve oktinoksat ihtiva eden güneş kremleri yasaklanmıştı.

Özetle, güneş kremlerinde bulunan kimyasallar ciddi miktarda kana geçiyor ve elimizde bunların zararsız olduğunu gösteren bir araştırma yok (5).

Gelelim neticeye

Güneş kremleri, cildi güneş yanıklarından korumak amacıyla geliştirilmişti ama daha sonra deri kanserini önlemek için tavsiye edilmeye başlandı.

Ne var ki bilimsel veriler güneş kremlerinin melanom ve melanom dışı kanserleri önlemediğini göstermektedir.

Bunlara güvenip uzun süre güneş banyosu yapmak deri kanseri için büyük risk yaratır.

Kaynaklar:

1.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10475183

2.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18022535

3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14678916

4.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29620003

5.https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2733085

***

EK 1 (15.7.2021): Sürekli maruz kalındığında kansere yol açabilecek bir kimyasal olan benzenin güneş kremlerinde kullanılmasının sağlık açısından tehlikeli olduğu belirtildi. Johnson and Johnson’un içinde benzen olduğu tespit edilen Aveeno Protect+Pefresh, Beach Defense, CoolDry Sport, Invisible Daily Defense ve UltraSheer aerosol güneş kremleri raflardan kaldırıldı. İlaç firmasından yapılan açıklamada, bağımsız bir laboratuvar tarafından yürütülen testler sonucunda ürünlerin benzen içerdiğinin tespit edildiği ve söz konusu kimyasalın ürünlerin içinde nasıl girdiğinin araştırıldığını ifade edildi. İlaç devi, güneş kremlerinin acilen kullanımına son verilmesi uyarısında bulundu. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/saglik/johnson-and-johnson-icinde-benzen-oldugu-tespit-edilen-bazi-gunes-kremlerini-piyasadan-toplatti/2304983

***

EK 2 (8.5.2022): Güneş kremlerinin yüzde 75′ i temel standartları karşılamıyor. 

Kaynak: https://twitter.com/Medscape/status/1523274012012736512?s=20&t=VlzjOCYU68p-btsfMQ_VKA

***

EK 3 (30.11.2023): “Güneş kremi paradoksu” doktorların kafasını karıştırıyormuş: Giderek daha fazla insan güneş kremi kullandıkça, melanom ve diğer cilt kanserlerinin oranları artıyormuş. Çünkü krem sürenler bana bir şey olmaz diye serbestçe güneş altında kalıyormuş. 🤣🤣🤣

Kimsenin kafası karışmasın!

Sakın asıl suçlu o kremlerdeki kimyasallar olmasın?

Kaynak: https://x.com/WebMD/status/1729598542598070296?s=20

***

EK 4 (12.12.2023): OKAN ÖZDEMİR “İnvivo olarak birlikte nasıl etkileşimde bulundukları belli olmayan o kadar kimyasalı ciltte hiç boşluk bırakmadan bütün vücuda ova ova yedirince hücreler için sonuç kaçınılmaz zaten.”

Kaynak: https://x.com/opdrokanozdemir/status/1734602709599133819?s=20

***

EK 5 (12.12.2023): Occurrence of and dermal exposure to benzene, toluene and styrene in sunscreen products marketed in the United States

Occurrence of volatile organic compounds (VOCs) such as benzene in personal care products is a topic of public health concern. Sunscreen products are extensively used to protect skin and hair from UV radiation from sun light. Nevertheless, little is known about exposure doses and risks of VOCs present in sunscreens. In this study, we determined the concentrations of and exposure to three VOCs, namely benzene, toluene and styrene, in 50 sunscreen products marketed in the United States. Benzene, toluene and styrene were found in 80 %, 92 % and 58 %, respectively, of the samples analyzed at mean concentrations of 45.8 ng/g (range: 0.007-862), 89.0 ng/g (range: 0.006-470) and 161 ng/g (range: 0.006-1650), respectively. The mean dermal exposure doses (DEDs) to benzene, toluene and styrene of children/teenagers were 68.3, 133 and 441 ng/kg-bw/d, respectively, whereas those of adults were 48.7, 94.6 and 171 ng/kg-bw/d, respectively. The lifetime cancer risk from benzene concentrations present in 22 sunscreen products (44 % of the samples) for children/teenagers and 19 sunscreen products (38 %) for adults, exceeded the acceptable benchmark risk level (1.0 × 10^-6). This is the first study to comprehensively assess the concentrations of and risks to benzene, toluene and styrene present in sunscreen products.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37201845/

***

EK 6 (12.12.2023): Dermatologists’ Responses to Benzene Being Reported as a Contaminant in Sunscreen: A Cross-Sectional Analysis

Benzene, a known human carcinogen, was recently found in certain batches of sunscreen products. Our objectives were to analyze the messages conveyed in dermatologists’ social media posts on this topic. Two social media platforms, Instagram and TikTok, were searched for posts containing the tag “#benzene”. A total of 75 posts from 47 distinct dermatologists were analyzed.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35533025/

***

EK 7 (12.12.2023): Common Personal Care Products Contaminated With Benzene, a Known Human Carcinogen, Identified Recently

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35220803/

***

EK 8 (12.12.2023): Use of sunscreen and risk of melanoma and non-melanoma skin cancer: a systematic review and meta-analysis

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29620003/

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: