Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Romatoid artrit, sedef, ankilozan spondilit, ülseratif kolit, Crohn gibi immun-aracılı hastalıklarda infliximab, adalimumab, ustekinumab gibi sitokin blokerleri kullanılır.

Bu ilaçlar bakteriyel ve viral enfeksiyon ve viral reaktivasyon (vücutta uyku hâlinde bulunan virüslerin yeniden üremeye başlaması) risklerini artırır.

Teorik olarak mikroplara karşı savunmada önemli rolü olan molekülleri baskılayan bu ilaçları kullananlarda kovid ve ağır kovid tablolarına fazla rastlanması beklenir.

Oysa bugüne kadar bu tür hastalarda zatürre ve ağır tablolar bildirilmemiştir.

Burada şu soru akla geliyor: Yoksa bunlar kovide karşı dirençli ayrıcalıklı bir grup mudur?

Ağır vakaların sitokin profilleri incelendiği zaman bunun gerçek olabileceği söylenebilir.

Ağır tabloların sebebi sitokin fırtınası

Kovid zatürresinde efektör T hücrelerinin aşikâr bir hiperaktivasyonu ve aşırı enflamatuar sitokin (özellikle IL-6) üretimi olduğu görülür.

Sitokin fırtınası olarak bilinen bu durum ilk olarak antikor-bazlı immünoterapi yapılan hastalarda ciddi bir tablo olarak tarif edilmiştir.

IL-6’ ya ilave olarak IL-1, TNF ve interferon- γ üretimi de artmıştır ve bunlar plazma sızması, damar geçirgenliği artışı ve yaygın damariçi pıhtılaşma gibi olaylara yol açarlar.

Viral enfeksiyonlarda bu olaylar virüsün yayılmasına sebep olurlar ve böylece ölümcül bir sonucun ortaya çıkabileceği bir metabolik ortam gelişir.

Il-6’ nun tocilizumab ile bloke edilmesi sitokin fırtınasının başlangıç tedavisinde faydalıdır ve ilk veriler bu tedavinin bazı vakalarda zararlı enflamatuar cevapları önleyebileceğini düşündürmektedir.

Sitokin fırtınasında salgılanan sitokinlerin çoğu aynı zamanda immun-aracılı hastalıkların alevlenme dönemlerinde de yüksek miktarda salgılanmaktadır ve bunlar tedavide hedef olarak görülebilir.

İmmun aracılı hastalıkları için IL-6 inhibitörleri alan hastalar kovide bağlı zatürrelerden korunuyor olabilirler.

Gelelim neticeye

BİR: Bu hipotezi destekleyen direkt veriler hâlen yoktur; hastalıkları için bu tür ilaçları alanlar tedavilerine devam etmelidirler.

İKİ: Bu tür tedavilerin enfeksiyona karşı koruyucu olmadığı vurgulamalıdır.

Bundan dolayı bağışıklık sistemi bozukluğu olan hastalar, sosyal teması ve yayılmayı önlemek için tasarlanmış kendi kendine izolasyon davranışını benimsemelidir.

Kaynak: https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S2665-9913%2820%2930092-8

Siz de yorumunuzu paylaşın: