Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dünyada bilinen ilk kuş gribi vakası 1878 yılında İtalya’da görüldü. 1930’lardan 2000’li yıllara kadar, 1991 yılında İngiltere’deki salgın dışında genelde sakin bir süreç izleyen hastalık, 2000’li yıllarda ise adını salgınlarla fazlasıyla duyurmaya başladı.

Bu arada ne oldu? Hemen yanıtını verelim:

1997’den 2001’e kadar ABD eski Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in en büyük hissedarı olduğu Gilead Sciences harekete geçti! 1996’da, kuş gribine karşı ‘Tamiflu’ adlı ilacı üretti. Ardından da Roche şirketine üretim ve pazarlama konusunda yardım almak için lisans verdi. Gilead, satışlardan yüzde 10 alacaktı…

Devam edelim…

2003 yılında Belçika, Hollanda ve Almanya’da 28 milyon kanatlı hayvan kuş gribi korkusuyla itlaf edildi.

2004 yılının başlarında Güneydoğu Asya’yı etkisi altına alan kuş gribi, Japonya ve Güney Kore’yi de etkiledi. Bu salgının halen Çin ve Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde etkisini sürdürdüğü tahmin ediliyor.

2005 yılı sonlarında da kuş gribi Avrupa’da görülmeye başlandı. Türkiye’nin yanı sıra Romanya, Rusya ve Hırvatistan’da da hastalıklı kuşlar tespit edildi. Dünyada 2003 yılından bu yana kuş gribi nedeniyle yaklaşık 167 insan öldü. 

Ve ‘kuş gribi’ komplosunda şu algı yayıldı: Kuş gribi sadece hastalıklı hayvanlardan diğer hayvanlara ya da onlarla temas eden insanlara bulaşıyor ancak bilim insanları, hastalığın evrim geçirerek insandan insana bulaşabilecek bir hale dönüşmesinden korkuyor. Bu durumda dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını kaybedebileceği belirtiliyor. Durum böyle miydi?

Tamiflu, Pentagon’u esir aldı

Tarih 20 Ocak 2001… ABD’yi yönetmeye başlayan (derin devlet) George W. Bush’un kabinesinde Savunma Bakanı Donald Rumsfeld oldu. Dünyada patlak veren ‘kuş gribi’ne karşı Pentagon yani Savunma Bakanlığı 58 milyon dolarlık alım yaptı. Bush, 2005 yılında kongreden, 7.1 milyar dolarlık acil önlem paketini geçirdi. Bu paketin 1.2 milyar doları ‘Tamiflu’ alımı içindi. Yani… Gilead Sciences yani Rumsfeld için!

O dönem… Gilead Sciences “iflasın” eşiğindeydi ancak H5N1 virüsüne karşı geliştirdiğini iddia ettiği Tamiflu ilacıyla, 3 ay içerisinde cirosunu 44.6 milyon dolara çıkardı. Mart 2006’da açıklama yapan şirket, “Savunma Bakanı Rumsfeld’in, şirketteki hisseleri dışında Gilead Sciences ile hiçbir ilgisi yoktur. Rumsfeld’in, Gilead’daki hisselerine ilişkin bilgiler, 2001 yılında Savunma Bakanı olduğunda, ne Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi, ne de Hükümet Etik Ofisi tarafından istenmiştir” denildi.

Bitmedi…

İmdadına hep virüs yetişti!

Önce dün tüm dünyada paylaşılan haberi okuyalım:

Koronavirüse karşı bilim insanları ve doktorlar ilaç ve aşı geliştirmek için zamanla yarışırken, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) hazırladığı klinik deneme veri tabanından bir başarısızlık hikayesi çıktı… ABD Başkanı Donald Trump’ın da “Covid-19’a karşı umut veren bir ilaç” yorumunu yaptığı remdesivirin ilk tam kapasiteli klinik testinde sonuç çıkmadığı belirlendi. ABD’li Gilead Sciences isimli şirket tarafından üretilen ilaç ile ilgili DSÖ tarafından hazırlanan raporda, “Bu araştırmada hastanedeki yetişkin Covid-19 hastalarında remdesivirin klinik ya da virolojik bir faydası olmadı. Remdesivir, 18 hastada (toplam hastaların yüzde 11.6’sında) erken sona erdi çünkü yan etkisi vardı” ifadesi yer aldı.

Bu sıradan bir haber değil… Çünkü…

17 Nisan günü bu köşede, “Üç ayda 12 milyar dolar kazandıran ilaç kimin?” sorusuna yanıt aramıştım ve ABD’li Gilead Sciences isimli şirketin ‘remdesivir’ üzerinden kazancını anlatmıştım: “ … Gilead Sciences… ABD’de önemli ilaç üreticilerinden… Covid-19 hastalarının tedavisinde etkili olduğu iddia edilen remdesivir ilacına ilişkin olumlu haber akışı Nasdaq’da işlem gören Gilead Sciences’ın hisselerini de kademe kademe zirveye taşıdı. Şirketin hisseleri yüzde 34 yükselişle geçen cuma günü 83.99 dolardan günü tamamladı. (Hatırlatalım: Ocak ayında 62.6 dolar) Şirketin piyasa değeri ise son üç ayda 12 milyar dolar arttı ve 93.7 milyar dolardan 105.7 milyar dolara yükseldi.”