Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Çocuk İmmünoloji-Allerji Mütehassısı Prof. Dr. Alişan Yıldıran‘ ın yazısı:

İSPANYOL GRİBİ PALABRAS* MI?
*Palavra (İspanyolca)

O günlerin 1.8 milyarlık dünyasında 17-100 milyon insan ölmüş (1)?

Osmanlı döneminde bir konu hakkında mübalağa edildiğinde ‘acem palavrası’ (acem İranlı değil yabancı anlamında kullanırdı), fakirin küçüklüğünde ise holivud filimleri sebebi ile ‘amerikan palavrası’ denilirdi.

Başlıkda verilen rakamlara göre 200 kişiden birinin aniden öldüğü müthiş bir içtimaî hadiseden bahsediliyor, ancak hafızalarınızı yoklayın, gündemdeki salgını (pandemi kelimesi midemi bulandırıyor) geçen sene duyduğunuzdan evvel hanginiz İspanyol gribini duymuş ve hakkında bir şeyler okumuşdunuz?

Kendi edebiyatımızda Çanakkale ve seferberlik (Birinci Cihan Harbi) civarına denk gelen bu hadise, meşhur romanlarda var mı? Çok iddialı değilim ama ben hiç rastlamadım.

Değerli Babaoğlu’nun (Rahmetli babacığımın sınıf arkadaşı, meslekdaşı, fakirin de kısa bir süre hocası olan Ali Nahit Babaoğlu ile alakası var mıdır acaba?) yazısı (2) daha evvel de çok şüphe ve acaib merak etdiğim, kısaca araşdırdığım konu hakkında doğrusu çok isabetli bir yazı olmuş. Bazı çevreler hemen conspiracy yaftası yapışdırmaya kalksa da, bu kimselere bilimin bizatihi şüphe ve/veya merak anlamına da geldiğini hatırlatmak isterim. Yazının devamını merakla bekliyorum.

Hemen meşhur yönlendirme aracı (hatırlayın kısa süre evveline kadar yasaklı site idi, ne çabuk unutuluyor değil mi?) olsa da, değerli Babaoğlu sitayişle bahsetse de, çok işime yarayan wikipediada ‘dikkate değer ölümler ve hayatda kalanlar’ (3) başlığında ölenler arasında fakire tanıdık gelen yegane isim meşhur doktor William Osler idi, hakikaten 1919’da ölmüşdü. Mahut ansiklopediye Osler’i sorduğunuzda, ölümünün sebebi hakkında gripden ve o korkunç salgından hiç bahsedilmemesi, ‘Coincidentally, Osler himself died of pneumonia-zât-ür-rie’den öldü’ denilmesi (4) ilgimi çekdi doğrusu!…

Günde iki milyon kişinin ziyaret etdiği, 1945’den beri dikkate değer bulunan yayınların arşivlendiği meşhur tıp kütüphanesi pubmede girdiğimde ise, ‘spanish flu’ ve ‘asian flu’ (1957-58’de 1.1 milyon kişiyi öldürdüğü tahmin ediliyormuş (5)] kelimelerini taradığımızda ‘spanish flu’ için sadece 1769 yayın ki 1945-1970 arasında sadece 144 yayın çıkıyor, bunların başlıklarına (maalesef tam metin veya en azından abstractına erişilememekde) göz atdığımızda hiç de korkunç bir ‘disaster’dan bahsedildiği görülmemekde!

Mukayese edilmesi açısında diğer ölümcül salgın olan ‘asian flu’da ise 1945den günümüze 1205 yayın, 1957’den 1970’e kadar ise tam 512 yayının adına ulaşılıyor. Yine bu yayın isimleri incelendiğinde Sadece BİR adet asya ve ispanyol gribinden bahseden yazıya rastlanmakda (6).

Yine ispanyol gribinin dünya ekonomisini mahveden SARS COV2 gibi bir etkisi var mı diye, mahut ansiklopediye bakdığımızda, meşhur 1929 krizinin nedense bu salgından on yıl sonra ve tamamen başka sebeplerle ortaya çıkdığını görüyoruz (7).

Bütün bu işler nasıl oluyor diye aklınıza geldi değil mi? Aydınlık gazetesi yazarının ‘Holokost ve 6 milyon Yahudi miti’ başlıklı yazı bir fikir verebilir (8). ‘Düz dünya’ iddiasında bulunmasa (9) tadından yenmeyecek yazıları olan bu arkadaşın bu konuya da eğilmesi iyi olurdu.

Vaktim olsa dönemin Amerikan ve İngiliz gazetelerinde bu salgın hikayesini araştırırdım…

(1) https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_flu
(2) https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/10/16/misafir-yazar/niye-pandeminin-biri-bitince-digeri-baslasin/
(3) https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Spanish_flu_cases
(4) https://en.wikipedia.org/wiki/William_Osler
(5) https://en.wikipedia.org/wiki/1957–1958_influenza_pandemic
(6) PMID: 13674468
(7) https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Depression
(8) https://medium.com/@mrsoydan90/holocaust-ve-6-milyon-yahudi-ac7f6c3f8d04
(9) https://odatv4.com/aydinlik-yazarina-gore-dunya-yuvarlak-degil-duzmus-29071943.html

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Alişan Yıldıran dedi ki:

   22 Ekim 2020, 17:57

   Düzeltme;
   Refere etdiğim yazar Murat Soydan Aydınlık gazetesinde yazmıyormuş.
   https://www.aydinlik.com.tr/bu-da-mi-habercilik-carpitalim-aydinlik-a-kufur-ettirelim-medya-temmuz-2019-1

Siz de yorumunuzu paylaşın: