Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Patates genel olarak sağlığa faydası olmayan hatta zararlı bir besin olarak tanınır.

Bu kanaat, aşırı yenmesi, kızartılması veya işlenmesi (hazır cipsler gibi) durumları için doğrudur ama buna dayanarak patatesi suçlamak da doğru olmaz.

Yeni bir çalışma, patatesin tüm bu klâsik bilgilerin aksine faydalı bir gıda olabileceğini gösteriyor.

Çalışmaya, tamamı iyi kontrol edilen ve ilaçla tedavi edilen Tip 2 diyabet hastası olan 24 katılımcı dahil edildi.

Katılımcılar iki gruba ayrıldı: çalışma grubu ve kontrol grubu. Çalışma grubundakilere, günlük diyetlerine atıştırmalık veya garnitür olarak dahil etmek üzere, önceden hazırlanmış, 100 gram ağırlığında ve 20 gram karbonhidrat ihtiva eden, kabukları soyulmamış ve fırında pişirilmiş patates verildi. Kontrol grubuna aynı kalori ve karbonhidrat içeriğine sahip eşdeğer miktarda beyaz pirinç verildi.

Patateslere baharat ya da yarım yemek kaşığına kadar tereyağı eklenmesine izin verildi ancak patatesleri kızartmamaları tavsiye edildi.

Çalışma, glisemik kontrol ve kardiyo-metabolik sağlık belirteçlerindeki değişiklikleri gözlemlemek için gereken minimum süre olarak kabul edilen 12 hafta boyunca yürütüldü.

Neticede, her gün patates tüketen katılımcıların açlık kan şekeri düzeylerinde hafif bir düşüş, vücut kompozisyonunda iyileşme, bel çevresinde azalma ve dinlenme sırasında kalp atış hızında azalma tespit edildi.

Çalışma, tip 2 diyabetli bireylerin patatesten uzak durması gerektiği fikrine meydan okuyor.

Araştırmacılar, doğru şekilde hazırlandığında (fırınlanarak, kızartılmadan) ve ölçülü olarak tüketildiğinde patatesin şeker hastalarında beyaz pirinç gibi glisemik yükü fazla gıdalar yerine sağlıklı bir diyetin parçası olabileceğini ve kabuğundaki yüksek miktardaki potasyum ve nişastanın, gözlemlenen sağlık yararlarına katkıda bulunabileceğini ileri sürüyorlar.

Patates hakkındaki görüşüm

Patates, sofralarımızda bulunması gereken bir besindir.

Miktarı elbette mühimdir, aşırıya kaçılmamalıdır.

Birçok meyve için de geçerli olduğu üzere patatesin kabuğunda da pek çok faydalı besin ögesi vardır; dolayısıyla kabuğu da yenmelidir.

Yağda kızartmalar sadece patates için değil diğer sebzeler için de doğru bir pişirme metodu değildir.

Haşlanma sırasında potasyumun çoğu kayboluyor.

Gelelim neticeye

Besinler hakkındaki fikrim, atalarımızın binlerce senedir uygulamış oldukları adam gibi beslenmeye dayanır, hiçbir araştırma düşüncemi değiştiremez.

Katılımcı seçimi, metodolojisi, istatistiki değerlendirmesi ve yorumu ne kadar itina ile, önyargısız ve bilimsel olursa olsun beslenme araştırmalarının hiçbirinin sonucunu dikkate almam.

Çünkü beslenmenin tabiatı gereği, bir sebep-sonuç münasebetinin ortaya konabileceği bir araştırma yapmak mümkün değildir.

Bu araştırmaya gelince.

BİR: Araştırma, 24 katılımcıdan oluşan küçük bir grupta yapılmış, bir geneleme yapılamaz.

İKİ: 12 haftalık çalışma süresi bazı değişiklikleri gözlemlemek için yeterli olsa da uzun vadeli etkileri yakalayamaz.

ÜÇ: Diyabeti kötü kontrol edilenler veya ilaç tedavisi görmeyenler için sonuçlar farklı olabilir.

DÖRT: Beslenme bir bütündür, tek gıda üzerinden bir yere varılamaz.

BEŞ: Çalışma, Patates Araştırma ve Eğitim Birliği tarafından finanse edilmiş.

Gelelim neticeye

Sponsorlu araştırmalara çok dikkatle yaklaşmak gerekir, hele de sponsor bir gıda üreticisiyse.

Araştırmacılara, bir çuval patates mi yoksa bir çuval başka bir şey mi verildi bilemiyorum.

Makale: Effects of White Potato Consumption on Measures of Cardiometabolic Health in Individuals With Type 2 Diabetes Mellitus

Kaynak: https://clinicaltrials.gov/study/NCT04511325?term=akhavan%20potato&rank=1

Siz de yorumunuzu paylaşın: