HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ZULÜM SEVDAYA DÂHİLDİR
Hatemi Hoca’ mın “Bir kendi gibi zâlimi sevmiş yanıyormuş” başlıklı yazısına cevabımdır:
Bu kürdîlihicazkâr şarkı hem fasılların hem solo konserlerin gözde eserlerinden biridir.
Şarkının notasında güftekâr olarak Yaşar Şadi Bey’ in adı geçiyor. Bu ismi daha önce duyduğumu hiç hatırlamıyorum, bestelenmiş başka güfteleri olup olmadığı hakkında da hiçbir fikrim yok.
Lem’ i Atlı’ ya gelince. O, musikimizin son dönem bestekârları içinde müstesna yeri olan biridir. Aşkı iliklerine kadar yaşayan gerçek mânâda bir bestekârdır. Tıpkı Rakım Elkutlu gibi.
Şarkılarının ilham geldiği için değil hakikaten âşık olduğu için, acı çektiği için, kavuşamadığı için bestelenmiş olduğunu hissetmemek mümkün değildir.
Mesela, “Hastayım yalnızım, seni yanımda sanıp da bahtiyar ölmek isterim” sözleriyle başlayan muhteşem hicaz şarkısını zamanın önde gelen kadın seslerinden Mualla Gökçay için bestelediği söylenir.
Bu güftede adı geçen zâlim de kim bilir kimdir bilmiyorum ama “İyi ki şu zâlimler var” diyorum, yoksa bu şarkıların hiçbiri olmazdı.
Bu şarkı kulağımda hep Sabite Tur’ un sesinden yankılanır. Hele de meyânında dilinin belâsını çeken bülbüller gibi şakıması bir dinleyenin beynine bir daha silinmemek üzere kazınır.
Bana bir zâlimi Leylâ diye sevdirdi felek
Zâlim diyince Cevdet Çağla’ nın nihavent şarkısını hatırlamadan olmaz. Notasına baktım; onun da güftekarı adını hiç duymadığım biri: F. Şükrü Yersel.
Güfte şöyle:
Bana bir zâlimi Leylâ diye sevdirdi felek
Çekmek isterdim onun derdini tâ mahşere dek
Tapmışım hüsnüne yıllarca onun bilmeyerek
Geçti bir taze ömür işte bakın aldanarak
Görüyorsunuz, zâlim de olsa derdini mahşere dek çekmek, aldanarak taze bir ömrü uğruna vermenin bile mutlu bir tarafı var.
Neveser Kökdeş’ in rast şarkısına bakarsanız bu zâlim her zaman kadın değil bazen bir erkek de olabiliyor ama başka örnek var mı bilmiyorum:
Sevmek seni bir suç ise, affet günahımı ey sevgili
Diz çöküp yalvarayım, bırak dizinde ağlayayım
Zâlimsin, cazipsin, çok haşinsin sevgilim son eşimsin
Seni görmediğim günler her şey gam keder
İnsafa gelsin kalbim hüznüm dünden beter
Arif Sami Toker de acemkürdi makâmındaki şarkısında, bir selâm bile vermeyen zâlim sevgilisini sevmeye devam eder:
Bir sevda geldi başıma
Felek su kattı aşıma
Uyku girmiyor gözüme
Unuttun beni zâlim
Gülüşün ince kıvrak şensin
Bir selâm vermeden geçersin
Bilsen beni ne çok üzersin
Seviyorum seni zâlim
Gelelim neticeye
Bu iş böyledir. Zulüm sevdaya dâhildir fakat şu da unutulmasın ki “Zalimin zulmü varsa sevenin de Allah’ ı vardır”:
İşte Suat Sayın’ ın muhayyerkürdî şarkısı:
Daha benden ayrılmadan
Başka sevgili buldun
Saadet hiç belli olmaz
Sevgilim mesut musun?
Bu sevgiye düştüm nerden
Kendimi unuttum ben
Hayatımı sana verdim
Gençliğim gitti elden
Şimdi artık yalnızım
Ağlamak neye yarar
Zalimin zulmü varsa
Sevenin Allah’ ı var
Teşekkür ederim Ahmet Rasim Bey.”Hastayım yalnızım seni yanımda/Sanıp da bahtiyar ölmek isterim”güftesi de bestesi de çok sevdiğim eserlerdendir.Güfte yazarı,meslekdaşımız “Rıza Tevfik Bölükbaşı”dır.İkinci Meşrutiyet devrinden bize miras kalan bir Paşabahçe sürahisi gibi gelir bana bu beste.
Zalimleri sevip yananlar herhalda mazoşist eğilimli kişiler olsa gerek. Bir başka şarkı da der ki: “Sev seni seveni, aşk nedir bileni. Arama hiç boşuna bırakıp da gideni”.
Melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz.–Ahmet Haşim
Cumhuriyetten önceki yıllarda,Mualla Gökçay,çocuk yaşlarında olabilir.Lem’i Atlı bu besteyi cumhuriyetten önce yapmıştı.Sanıyorum ki bu besteyi sadece ,güfteyi sevdiğinden yapmıştır.
sevdaya her şey dahil, sevda istemese de.
zalime her şey dahil, zalim istemese de.
sevda ile zalim yorar delinin çenesini, deli akıllıya dahildir, akıllı istemese de.
sevda ile zalim yorar akıllının kulağını, akıllı deliye dahildir, deli istemese de.
sevgililer/azizler/ergenler günü kışındır, sevgili istemese de. zeliller ayları yazındır, yaz istemese de.
cahil bilen ister, bilen istemese de. bilen cahil ister, cahil istemese de.
can genişler cananı ister, canan istemese de. canan daralır canı ister, can istemese de.
ne sen değişirsin ne dünya, sen ve dünya istemese de.
hayat iki irade, istesen de istemesen de.
dedim ama bilmedim. fikirliyim, istemesem de.
*
goncacığım daha küçüktür yaşın
hande eder lü’lüye inci dişin
çok aradım yoktur efendim eşin
reşk-i melek bir peri-peyker misin
sevişirdik gündüz gece,
tenhalarda biz gizlice
başım göğsünde yatarken
okşardın nice
meyl-i herkes be sûy-ı cins-i vey est
el-cins ma’al cins velev kânel-neces
kays-ı şeydâ müntehî-kâr olmamış râcil gibi
bildügi yok kâr-ı ‘aşk-ı leylî′de fâyık degül
günbegün eksilmede her ehl‐i fazl ü ehl‐i hâl,
gitmede zevki cihânın gelmede dâim melâl.
bî-tâbi-i hicrân ile ben öyle harâbım
deryâ-yı fenâ mevcesine nakş ber-âbım
ey mev‘id-i dîdâr! benim olma ser-âbım
doydum yalana, şîve-i pür-fenden usandım
ses verir ud telleri gibi ince ince,
yerin solukları duyulur yağmur deyince..
ger ehl-i ma‘nì iseñ ehlen ve merģaben lek
v’er ehl-i da‘vì iseñ beynì ve beynek elbet
ciğerde tîg-i gamzen zahmı varken atma peykânın
yeter ey kaşı yay artık yeter debretme müjgânın
leblerüň bāzār-ı ĥüsn içre ne şīrīn-kār olur
kim gehī ĥelvā vü pālūde śatar gāhī gülāc
dil umk-i nigahında arar şiddet-i sevda
düşkün, mütereddid, müteellim, mütehassir
hatır-ı şeyda
pek müteessir
*
*
*
ah, kimselerin vakti yok
durup ince şeyleri anlamaya