Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Amerikan Kalp Derneği’nin hakemli dergisi Circulation’da bugün yayınlanan yeni bir çalışma Kardiyovasküler Kalite ve Sonuçlar, reçete programlarının Amerika Birleşik Devletleri’nde kardiyovasküler hastalıklar ve gıda güvensizliği ile mücadelede güçlü bir araç olabileceğine dair ikna edici kanıtlar sunuyor. Çalışma, ülke genelinde dokuz ayrı programdan elde edilen verileri bir araya getirerek türünün en büyüğü olmasıyla dikkat çekiyor.

Programlar daha sağlıklı beslenme tercihlerini teşvik ediyor

Sağlık camiasında giderek daha fazla ilgi gören bir kavram olan reçete üretme programları, doktorların kalp hastalığı veya Tip 2 diyabet riski taşıyan hastalara ilaçlara ek olarak meyve ve sebze reçetesi yazmasına olanak tanıyor. Hastalar, perakende marketlerden veya çiftçi pazarlarından ücretsiz veya indirimli ürünlere erişmek için elektronik kartlar veya kuponlar alırlar.

Çalışmanın başyazarı ve UMass Chan Tıp Fakültesi’nde öğretim görevlisi olan Dr. Kurt Hager, “Bu sonuçlar, reçete üretmenin sağlık ve refahın iyileştirilmesi için önemli bir temel oluşturabileceğini gösteriyor” dedi.

Kardiyovasküler sağlık üzerindeki etkisi

Bu programlara ortalama altı ay boyunca katıldıktan sonra, yetişkinler daha düşük kan basıncı, kan şekeri ve vücut kitle indeksi (BMI) seviyeleri bildirdi. Özellikle, başlangıçta yüksek tansiyonu olan yetişkinler arasında sistolik kan basıncı 8 mm Hg’den fazla düşmüş ve diyastolik kan basıncı yaklaşık 5 mm Hg azaldı. HbA1C ile ölçülen kan şekeri seviyeleri, diyabetli yetişkinler arasında yüzde 0,29 ila 0,58 puan arasında düştü.

Gıda güvensizliği ile mücadele

Çalışma ayrıca ürün reçetesi programlarının gıda güvenliğini artırma potansiyeline de ışık tuttu. Çalışmadaki hem yetişkinlerin hem de çocukların programı tamamladıktan sonra gıda güvensizliği bildirme olasılıkları önemli ölçüde azaldı. Yetişkin katılımcıların sağlık durumlarının daha iyi olduğunu bildirme olasılığı %62 daha fazlayken, çocukların bildirme olasılığı iki kattan daha fazlaydı.

Gelecekteki çıkarımlar

Amerikan Kalp Derneği’nin klinik bilim sorumlusu Mitchell Elkind, M.D., M.S., FAHA, daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguladı. “Bu analiz, gıda güvensizliğini azaltmak ve sağlık önlemlerini iyileştirmek için sübvansiyonlu ürün reçetelerinin potansiyelini göstermektedir. Gelecekteki araştırmaların randomize kontrollü çalışmaları içermesi gerekecektir” dedi.

Büyüyen bir girişim

Bu çalışmanın bulguları, Amerikan Kalp Derneği ve Rockefeller Vakfı’nın Eylül 2022’de başlattığı “Gıda İlaçtır Girişimi “nin hemen ardından geldi. Girişim, kronik hastalıkları önlemek ve yönetmek için tıbbi reçete kavramını sağlıklı gıdalara genişletmeyi amaçlıyor.

Sınırlamalar ve ileri araştırmalar

Çalışmanın, kontrol grubu eksikliği ve COVID-19 salgınının bazı programlar üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere çeşitli sınırlamaları vardı. Ancak veriler, ürün reçetesi programlarının sağlık sonuçlarını iyileştirmede ve gıda güvensizliğiyle mücadelede etkili olduğunu gösterdi.

Araştırma, kardiyovasküler hastalıkların ve gıda güvensizliğinin yükünü azaltmak için potansiyel olarak basit ama etkili bir araç sunan beslenme programlarının sağlık hizmetindeki kritik rolünün altını çizdi. Bu umut verici erken bulguları doğrulamak için daha titiz çalışmalar yapılması bekleniyor.

Kaynak: https://medimagazin.com.tr/guncel/circulationda-yayimlandi-receteye-sebze-meyve-yazarsak-ne-olur-106798

Makale: Impact of Produce Prescriptions on Diet, Food Security, and Cardiometabolic Health Outcomes: A Multisite Evaluation of 9 Produce Prescription Programs in the United States

K: https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCOUTCOMES.122.009520

***