Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Avustralya’daki Garvan Tıp Araştırmaları Enstitüsü’nün yeni bir çalışmasında, metastaz yani kanser hücrelerinin vücudun diğer kısımlarına yayılmasında beklenmedik bir suç ortağı buldu: Kolajen

Kolajen, vücudumuzun en mühim yapı taşlarından biriyken, meme kanserinde kötü bir yol gösterici hâline gelebiliyor.

Nature’ da yayınlanan çalışma, kolajen XII’ nin tümör çevresinde düz, paralel lifler oluşturduğunu ve bu liflerin, kanser hücrelerine yayılmayı kolaylaştıran otoyol gibi düz ve hızlı bir kaçış yolu sağladığını ortaya koyuyor.

Fare modellerinde, tümörler geliştikçe birçok matriks molekülünün değiştiği ve daha da önemlisi kolajen XII seviyesinin de arttığı bulundu.

Farelerde kolajen XII üretimi engellendiğinde, metastazın %70 azaldığı tespit edildi.

Bu bulgular daha sonra insan tümör biyopsilerinde de doğrulandı ve yüksek kolajen XII seviyelerinin daha yüksek metastaz ve daha düşük genel sağkalım oranlarıyla ilişkili olduğu neticesine varıldı.

Tümör mikro-çevresi, bir tümörü çevreleyen ekosistemdir ve bu ekosistemin bileşenlerinden biri hücre dışı matrikstir.

Kanser hücreleri, tümör mikro-çevresiyle sürekli etkileşim hâlindedir ve bu da tümörün büyümesini etkiler.

Kolajen, bu tümör mikro-çevresinin önemli bir parçasıdır, ancak tümörleri nasıl etkilediği henüz anlaşılamamıştı.

Nature’ de yayınlanan çalışma, kolajenin meme kanserinin ilerlemesi ve metastazında önemli bir rol oynadığını gösteriyor.

Vücuttaki 28 kolajen türünden biri olan kolajen XII, diğer kolajenlerin düzenlenmesinde önemli bir rol oynuyor ve hücre dışı matriksin 3 boyutlu yapısı üzerinde derin etkilere sahip.

Kolajenden zengin gıdalar metastazları artırır mı?

Tabii ki hayır!

Gıdalarla alınan kolajen, mide ve bağırsaklarda sindirilerek temel yapı taşları olan amino asitlere ayrılır. Vücut bu amino asitleri alır ve ister bir yaranın iyileşmesi, ister saç uzaması, isterse de kas yapımı olsun, genel ihtiyaçları için kullanır.

Bu amino asitlerin doğrudan gidip tümörün etrafında “kolajen XII” olarak biriktiğine dair bir bulgu yoktur.

Gelelim neticeye

Bir hastanın tümör biyopsisindeki kolajen XII seviyesinin ölçülmesi, üçlü negatif meme kanseri gibi daha yüksek metastaz oranlarına sahip agresif meme kanserlerini tespit etmek için ek bir tarama aracı olarak kullanılabilecektir.

Bu buluş, yeni tedavi yolları da açabilir. Kolajen XII’ i hedefleyen ilaçlar veya metastazı önleyen “kolajen engelleyiciler” geliştirilebilir.

Kaynaklar:

https://www.garvan.org.au/news-resources/news/collagen-a-key-player-in-breast-cancer-metastasis

Makale: Temporal profiling of the breast tumour microenvironment reveals collagen XII as a driver of metastasis

Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41467-022-32255-7

Siz de yorumunuzu paylaşın: