“Antikorunuz bol olsun”, aşılar uygulanmaya başlayalı beri dünyanın en çok tekrarlanan temennisi unvanını aldı desek yeri var. Bu iyi niyetli temenninin “Toprağı bol olsun” gibi ölenlere söylenen bir başka sözü hatırlatması bir tarafa, bilimsel bakımdan da doğru olduğu söylenemez. Bunun, “Nötralizan ve uzun ömürlü antikorlarınız, evlâdiyelik T hücreleriniz olsun” şeklinde güncellenmesi gerekiyor.

New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, aşılanmayı teşvik etmek amacıyla bedava patates kızartması ve hamburger verileceğini açıklamış. Haberi okurken Amerikalılar adına utandım. Blasio, kendi vatandaşlarını âdeta patates ve hamburgere kanıp her denileni yapacak “menfaatperverler” yerine koyuyor. Bir, “Gel kuçu kuçu” demediği kalmış.

Birleşik Krallık’ ta daha fazla sayıda insanı aşılayabilmek için KOVİD aşılarında iki doz arasında 3 hafta olarak planlanan süre 12 haftaya çıkarılmıştı. Yeni bir araştırmada süreninin uzatılmasının daha fazla antikor cevabına yol açtığı belirlendi. Ancak, bu sonuç bu uygulamanın daha koruyucu olacağı manasına gelmiyor.

İki ayrı çalışmada, virüslerin başlıca nefes yoluyla yayıldıkları, KOVİD teşhisinde alt solunum yollarını temsil eden nefes kondensatının burun-boğaz sürüntülerine göre daha hassas olduğu tespit edildi. Bu veriler, maske kullanımı ve mekân havalandırmasının bulaşmanın önlenmesindeki önemini göstermektedir.

Sitotoksik T hücrelerini uyaran aşıların hiç antikor olmasa bile zika enfeksiyonunu ve fetüsteki zararları önleyebileceği gösterildi. Bunun, koronavirüsler dâhil diğer virüsler için de geçerli olması muhtemeldir. Bağışıklığın sadece antikorlarla tam ve doğru olarak değerlendirilemeyeceğini bir kere daha görmüş oluyoruz.