Tüm dünyayı saran koronavirüs salgının Çin’ in “bilmeden” veya “bilerek” yaptığı yanlışların sonucu büyüdüğü ve kontrol edilemez bir hale geldiği giderek daha iyi anlaşılıyor. COVİD-19 “tıbbi bir olay” olmanın çok ötesine geçmiştir. Bu salgının altından kalkacağız şüphem yok ama Çin nasıl kalkacak ya da kalkabilecek mi bilmiyorum.

COVİD-19’ un insanlara yüzeylerden “temas” veya “damlacık” yoluyla bulaşabileceği iddia ediliyor. Havada kalma süresi az olan bir virüsün bulaştırıcılığının bu kadar fazla olması mantıklı değil. Aerosoller ile de bulaşma mümkün olmalıdır. Virüslerin boğazda üremesi ve virüs yükünün fazla olması hastalık belirtisi olmayanların da maske takmaları gerektiğini gösteriyor.

Dünya Sağlık Teşkilatı Başkanı Ghebreyesus “Test, test, test” diyor da başka bir şey demiyor. Vatandaş da aynı şeyi tekrarlıyor: Test, test, test! Haklılar, çünkü ancak bu sayede kimlerin virüs taşıdığı kesin olarak belirlenebiliyor; bunların tecrid edilmesiyle virüsün başkalarına bulaşması engellenmiş oluyor. Gel gelelim bunun pratikte fazla bir önemi yok.

Bazı tansiyon ilaçlarının COVİD19’ un hücre içine girişini kolaylaştırabileceği ve bunun da ağır ve ölümcül hastalık riskini artırabileceği bildirildi. ACE üzerinden etkili ilaçların ACE2 yapımını kışkırttığı, böylece reseptör aktivitesinin arttığı ve bunun da enfeksiyon ve ağır hastalık riskini artırdığı ileri sürülüyor.

Birçok ilacın denendiği COVİD19 hastalığında yüksek doz C vitamininin ilk sonuçlarının umut verici olduğu bildirildi. Kanser, sepsis gibi hastalıklarda da araştırılan bu tedavinin bilinen çok ciddi yan etkilerinin bulunmaması ve maliyetinin düşüklüğü de iyi olmakla beraber geniş kapsamlı araştırmalar olmadan kesin bir karara varmak doğru olmaz.