Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Gebelikleri sırasında parasetamol kullanan kadınların çocuklarında hiperaktivite riskinin yüksek olduğu bildirildi.

İstatistiklere göre USA ve Avrupa ülkelerinde gebelerin yarısından fazlası ağrı kesici veya ateş düşürücü olarak bu ilacı alıyor.

Parasetamol ayrıca birçok alerji, soğuk algılığı, grip ve uyku hapları içinde de bulunuyor.

JAMA Pediatrics’ de yayınlanan araştırma İngiltere’ de 14.500 ailenin sağlığının takip edildiği Avon Longitudinal Study of Parents and Children araştırmasına ait verilerden faydalanılarak gerçekleştirildi.

Annelerin yüzde 53’ ünün 18 haftalık, yüzde 42’ sinin 32 haftalık gebe iken; yüzde 89’ unun doğumdan sonra ve yüzde 84’ ünün eşlerinin parasetamol kullandıkları belirlendi.

Yedi yaşında çocukların yüzde 5’ inde davranış bozuklukları olduğu ortaya çıktı.

Çocuklarda davranış bozukluklarına yol açması mümkün olan sigara ve alkol kullanımı, sosyo-ekonomik ve genetik faktörler dikkate alındığında gebeliğin 18 ve 32 haftalarında parasetamol kullanan kadınların çocuklarında hiperaktivite riskinin yüzde 31 ve davranış bozuklukları riskinin yüzde 42 fazla olduğu görüldü.

Gebeliğin 32 haftasında parasetamol kullanan kadınların çocuklarında emosyonel problem riskinin yüzde 29 ve genel davranış bozuklukları riskinin yüzde 46 yüksek olduğu hesaplandı.

Annenin doğumdan sonra veya eşinin parasetamol kullanmasının ise bu davranış bozukluklarını etkilemediği anlaşıldı.

Araştırmacılar, parasetamolün davranış bozukluklarına annenin hormon düzeylerini değiştirerek veya plasentadan geçip doğrudan bebeğin beynini etkileyerek yol açabileceğini düşünüyorlar.

Bu araştırma neyi gösteriyor?

Bu araştırma bir sebep-sonuç ilişkisini ortaya koymadığı gibi, ilacın hangi dozda ve hangi sebeplerle alındığının dikkate alınmaması ve davranış bozukluklarının anneler tarafından bildirilmesi gibi kusurları da var.

Davranış bozukluklarının birçok sebebi olduğu hesaba katıldığında tek başına parasetamol kullanımının bu davranış bozukluklarını açıklaması zaten beklenemez.

Bu araştırma, özet olarak gebelik sırasında annenin parasetamol almasının dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi davranış bozukluklarının riskini artırabileceğini gösteriyor.

Parasetamolün bebeğin beyin gelişimini etkileyebileceğini gösteren başka çalışmalar olduğunu da hatırlamak gerekir.

Gelelim neticeye

Bu araştırmadan çıkarılması gereken dersler şunlardır:

BİR: Bugüne kadara parasetamolün gebelikte çok emniyetli bir ilaç olduğu bilinirdi; demek ki öyle değilmiş!

İKİ: Hiçbir ilaç hiç kimse tarafından gelişigüzel kullanılmamalıdır; bu durum gebe kadınlar için daha da önemlidir.

Hiçbir ilaç yüzde yüz güvenilir değildir, böyle olursa o zaten ilaç değildir.

ÜÇ: Ateş, ağrı gibi birçok şikâyet ve hastalığın ilaçsız tedavisi mümkündür.

DÖRT: İlaç alınması kaçınılmaz ise doz olabildiği kadar düşük ve tedavi süresi olabildiği kadar kısa tutulmaya çalışılmalıdır.

BEŞ: Gebe kadının ateş, ağrı gibi şikâyetleri ve buna yol açan hastalığın tedavi edilmediğinde anne, bebe sağlığı ve gebelik üzerine ciddi menfi tesirleri olabileceği de unutulmamalıdır.

Kaynak: http://archpedi.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2543281

***

EK 1 (21.10.2021): Uzun yıllardır hamilelerin yaygın olarak kullanageldiği parasetamol’un (ağrı kesici/ateş düşürücü) çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktivite, davranış problemleri, erken ergenlik başta olmak üzere pek çok olumsuzluğa yol açtığına dair güçlü deliller var. https://www.nature.com/articles/s41574-021-00553-7

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: