Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Mayo Klinik, ilerleyici koroner damar hastalığı olanlar için olumsuz kardiyo-vasküler olayları tahmin edebileceği ileri sürülen yeni bir kan testi çıkardı (1).

Bu test ile kardiyo-vasküler hastalıklarla yakından bağlantılı olan “plazma seramid (ceramides) seviyeleri” ölçülüyor.

Uzmanlar bu testin, tedavi ile düzelmeyen veya erken koroner arter hastalığı olan genç hastalar için özellikle faydalı olduğunu bildiriyorlar.

Mayo Klinik tarafından yayınlanan bilgilendirme metni (2):

Seramidler hücre membranı bütünlüğü, hücresel stres cevapları, enflamatuar işaretleşme ve apoptoziste önemli rolleri olan kompleks lipitlerdir.

Doymuş yağ ve sfingosinlerden seramid sentezi bütün dokularda gerçekleşir.

Seramidler, metabolik disfonksiyon ve dislipidemilerde lipit depolanması için uygun olmayan dokularda birikebilirler.

Kalp-damar hastalıklarıyla bağlantılı olarak üç tür seramid tanımlanmıştır: Cer(16:0), Cer(18:0), Cer(24:1).

Koroner damar hastalığı, insülin direnci ve tip 2 diyabeti olanlarda kanda seramid seviyeleri yükselir.

Seramid seviyeleri, akut koroner sendromu ve stabil olmayan anginası olan hastalarda stabil koroner damar hastalığı olanlara nazaran anlamlı derecede daha yüksektir.

Seramid seviyesi stabil olmayan aterosklerotik plakla ilgili kardiyo-vasküler olayların göstergeleridir.

Seramidlerin gösterdiği risk, yaş, cinsiyet, sigara ve koroner arter hastalığı hikâyesi gibi geleneksel biyomarkerlerden bağımsızdır.

Yüksek seramid seviyeleri kalp krizi, acil koroner revaskülarizasyon, akut koroner sendrom hospitalizasyonu, kardiyo-vasküler mortalite ve serobro-vasküler olaylar için risk faktörüdür.

Plazma seramidleri riskleri gösteren diğer biyomarkerlere rağmen neden istenmelidir:

BİR: Plazma seramidleri koroner arter hastalığı tespit edilmiş hastalarda 1 sene ve koroner arter hastalığı ve/veya kalp yetersizliği şüphesi olanlarda 3-5 senedeki olumsuz kardiyo-vasküler olayların tahmin edilmesini sağlar.

İKİ: Seramidler tarafından ortaya konan risk LDL-kolesterol, HDL-kolesterol, CRP,  LDL partikülleri, HDL partikülleri ve Lp-PLA2 seviye ve aktivitesinden bağımsızdır.

ÜÇ: Seramid seviyeleri değiştirilebilen risk göstergeleridir:

Standart statin tedavisi seramid seviyelerini 5 haftada anlamlı derecede düşürür.

Seramid seviyeleri PCSK9 aktivitesi düşük olan hastalarda anlamlı derecede azalmıştır.

Bu testler ne zaman istenmelidir?

Bu testi istemek için tipik durumlara örnekler: Koroner arter hastalığı tespit edilmiş hastalar, akut koroner sendrom veya kalp krizi klinik şüphesi veya hikayesi olan hastalar, orta seviyede veya tayin edilmemiş kardiyo-vasküler riskleri olan hastalar (kardiyo-vasküler olayların yüzde 20’ si geleneksel risk faktörleri yokluğunda ortaya çıkar).

Gelelim neticeye

BİR: Modern tıp hastalıkların önlenmesiyle kat’iyen ilgilenmez, sadece erken teşhis önemlidir çünkü önleyici tıbbın maddi getirisi yoktur.

İKİ: Yeni testler hakkında hemen olumlu veya olumsuz kanaat belirmek doğru değildir; bu testin ne kadara faydalı olduğunu zaman gösterecektir.

Özel hastaneler ve uzmanlarının reklâm kampanyaları çok yakında başlar, sakın kanmayın.

Geleceğin dünya yıldızı adayı olarak gösterilen ama kısa zamanda amatör ligde zor yer bulan binlerce futbolcuyu hatırlayın!

ÜÇ: Bu test yakında bizde de uygulanmaya başlanacaktır hatta belki de o şatafatlı özel hastanelerimize çoktan gelmiştir bile.

Gelmemişse de ne gam; hastaların kanı alınır Mayo Klinik’ e gönderilir olur biter.

Yakında etrafınızda “Kanım Amerika’ ya gönderildi, sonucunu heyecanla bekliyoruz, şekerim” sözünü duymaya başlarsınız.

Lütfen bana bu testi nerde yaptırabiliriz diye e-posta göndermeye kalkmayın.

DÖRT: Siz yeni testleri, erken teşhisi boş verin, bunlar çoğu zaman sadece para tuzağıdır.

Sağlıklı yaşamanın icaplarını yerine getirin ve dua edin.

Allah’ ın dediği olur.

Not: Başlık, yazının dikkatinizi çekmesi için atılmış “taraflı” bir başlıktır.

Kaynaklar:

1. http://www.news-medical.net/news/20160811/Mayo-Clinic-launches-new-blood-test-that-measures-plasma-ceramides-to-predict-risk-for-heart-disease.aspx

2. http://news.mayomedicallaboratories.com/files/2016/07/ceramides-brochure-final-0616.pdf

Siz de yorumunuzu paylaşın: