Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Fluorokinolon sınıfı antibiyotiklerin tendon hasarı ve tendon yırtılması yaptığı iyi bilinir. Bu olayın sebebi bu antibiyotiklerin matriks metaloproteinaz aktivitesinin uyarması ve bunun sonucu da kolajen ve hücre dışı matriks yapılarının parçalanmasıdır.

Aort anevrizmasında da aşırı metaklo-proteinaz aktivitesi artışı olduğundan hareket eden İsveç’ li araştırmacılar kinolonların aort anevrizması riskine olan etkisini araştırdılar. 300 binden fazla kinolon kullanan hasta ile aynı sayıda amoksilin kullanan hastanın kayıtları incelendi.

Antibiyotik yazıldıktan sonraki 2 ay içinde fluorokinolon kullanan her bin kişinin 1.2’ sinde amoksilin kullananların ise 0.7’ sinde aort anevrizması veya disseksiyonu teşhis edilmiş olduğu belirlendi (1).

Aort anevrizmasının yol açabileceği aort rüptürü yani damarın yırtılması ani cerrahi müdahele gerektiren ve ölüm riski yüksek olan bir hastalık tablosudur.

 

Tendon ve anevrizma nedir?

Tendon, kasları kemiklere bağlayan lifli bağ dokudur. Kas kirişi de denir. Topuğun hemen yukarısında arkaya doğru gergin duran doku bir tendondur örneğin. Kasları diğer kaslara bağlayan tendonlar da vardır.

Anevrizma, kan damarlarının duvarlarındaki zayıflama sonucu bir balon gibi genişlemesidir. Anevrizmanın duvarı, normal bir damar duvarına göre çok daha ince ve zayıf yapıdadır. Zaman içinde gittikçe incelen anevrizma duvarı, en zayıf olduğu noktadan patlayarak kanamaya ve acil olarak müdahale edilmediğinde kısa zamanda ölüme sebep olur.

FDA’ nın uyarısı

Tıbbi fetva kurumu FDA, daha önce içlerinde ciprofloksasinin de yer aldığı florokinolon sınıfı antibiyotiklerin sinüzit, bronşit ve komplike olmayan idrar yolları enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılmaması gerektiğini bildirmişti (2).

Fluorokinolon sınıfı antibiyotikler

Fluorokinolon sınıfı antibiyotikler ve bunların piyasadaki isimleri şunlar (3):

Ciprofloksasin: Cipro, Ciflosin, Ciproxin, Ciprasid, Cipracam, Ciprokabi, Ciproktan, Ciprolaks, Ciprolon, Cipronatin, Cipropol, Sifloks, Siprobel, Selfleks, Sanset, Roksin, Roflazin, Quinox, Proxacin, Novarex, Flotic.

Ofloksasin: Tarivid, Drovid, Menefloks, Ofkozin.

Moksifloksasin: Avelox, Atafloks, Demoxif, Mofelox, Moksefen, Moksine, Moxacin, Moxai, Moxday, Moxicum, Moxifor, Moxitab, Moxitec,

Pefloksasin: Peflacine

Levofloksasin: Cravit, Acomet, Beraxin, Floxilevo, İnfecur, Kinofloks, Lebel, Lefosin, Levofix, Levolon, Levonat, Levonidin, Levoximed…

Gelelim neticeye

BİR: Antibiyotikler yerinde kullanıldığı zaman hayat kurtaran ilaçlardır ama bunların çoğu zaman gereksiz kullanıldığına da hiç şüphe yok.

Bu ifade florokinolon sınıfı antibiyotikler için de geçerlidir.

Başka antibiyotiklerle tedavisi mümkün olmayan enfeksiyonlarda uygulanması gereken florokinolonlar maalesef leblebi gibi kullanılıyor.

İKİ: Antibiyotiklerin zararı sadece kişisel değildir. Antibiyotiklere dirençli bakterilerin ortaya çıkmasında gereksiz kullanılan antibiyotiklerin çok mühim rolü vardır.

ÜÇ: FDA’ nın “Emniyetlidir, kullanın” dediği ilaçlara şüpheyle bakarım ama bu kurumun bir ilaç için “Aman dikkatli kullanılsın” demesi mutlaka ehemmiyet verilmesi gereken bir uyarıdır.

Kaynaklar:

1. http://www.bmj.com/content/360/bmj.k678

2. http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm500143.htm

3. http://www.ilacabak.com/

***

EK 1 (20.6.2023): Çok yaygın kullanılan kinolon sınıfı bir antibiyotik olan ciprofloxacin intihar riskini artırabilir. Kaynak:  https://www.dailymail.co.uk/news/article-12211059/Coroner-issues-warning-suicide-risk-effect-common-NHS-antibiotic-Ciprofloxacin.html

Kaynak: https://www.bmj.com/content/381/bmj.p1418

***

Yazı için 4 yorum yapılmış:

1. çiğdem dedi ki:

   23 Mart 2018, 23:19

   benim şu anda içtiğim antibiyotik. iyi ki okudum zaten bence almam gerekli değildi.

2. Günseli dedi ki:

   24 Mart 2018, 07:33

   Antibiyotikler kesinlikle rastgele kullanılmamalı evet bu söz doğru ama bunu önce doktorlara öğretmeli. Tıp fakültelerinde ne yazık ki hastalıklardan korunma ve hastalıkların ilaçsız tedavisi değil ilaç yazma öğretiliyor. Önce eğitimin değişmesi gerekiyor.

3. Birsen Coşkun dedi ki:

   24 Mart 2018, 13:35

   Her bir antibiyotiğin kendine göre yan etkisi oluyor. Dikkatli olmak lazım. Rastgele ilaç almamalıdır.

4. Sevinç dedi ki:

   24 Mart 2018, 23:13

   Müthişşşş

Siz de yorumunuzu paylaşın: