HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
ATIŞTIRMALIK EGZERSİZLER SAĞLIĞA ÇOK FAYDALI
Modern hayatın koşuşturmacası içinde egzersize vakit ayırmak zor olabilir. Ancak bilim, kısa süreli ve yoğun egzersizlerin, yani “egzersiz atıştırmalıklarının” (exercise snacks), kalp ve akciğer sağlığını önemli ölçüde iyileştirebileceğini gösteriyor.
Egzersiz atıştırmalıkları nedir?
Egzersiz atıştırmalıkları, gün boyunca kısa süreli (genellikle 1-2 dakika) ve yüksek yoğunluklu fiziksel aktiviteler olarak tarif edilir.
Bu aktiviteler, uzun süreli egzersiz seanslarına alternatif olarak tasarlanmıştır ve özellikle vakti kısıtlı olanlar için pratiktir.
Mesela, merdiven çıkmak, yerinde zıplamak veya hızlı bir tempoyla yürümek gibi hareketler egzersiz atıştırmalığı olarak kabul edilir.
Bilimsel temeller
Egzersiz atıştırmalıklarının kalp ve akciğer sağlığına olan faydaları, bilimsel çalışmalarla destekleniyor.
Araştırmalar, kısa süreli ve yüksek yoğunluklu egzersizlerin kalp-damar sistemi güçlendirdiğini ve akciğer kapasitesini artırdığını gösteriyor.
Bu tür egzersizler kan basıncını düşürmeye, kolesterol seviyelerini iyileştirmeye ve insülin hassasiyetini artırmaya yardımcı oluyor.
Mesela, bir çalışmada, günde birkaç kez 20-30 saniyelik yoğun egzersiz yapanların kalp-akciğer sağlığının daha iyi olduğu tespit edildi.
Bunun sebebi, kısa süreli egzersizlerin kalp atış hızını hızla yükseltmesi ve vücudun oksijen kullanımını optimize etmesidir.
Bu tür aktiviteler ayrıca metabolik sağlığı destekleyerek tip 2 diyabet ve obezite riskini azaltabilir.
Egzersiz atıştırmalıklarının avantajları
⚜ Zaman tasarrufu: Geleneksel egzersiz programları saatler sürebilirken, egzersiz atıştırmalıkları sadece birkaç dakika gerektirir. Bu, yoğun bir iş gününde bile uygulanabilir olmasını sağlar.
⚜ Erişilebilirlik: Spor salonuna veya özel ekipmanlara ihtiyaç duymaz. Evde, ofiste veya dışarıda kolayca yapılabilir.
⚜ Psikolojik kolaylık: Uzun süreli egzersiz yapma baskısını azaltır ve hareket etmeyi alışkanlık haline getirmeyi kolaylaştırır.
⚜ Bilimsel olarak ispatlanmış faydalar: Kalp-damar sağlığını güçlendirir, akciğer kapasitesini artırır ve genel fiziksel dayanıklılığı iyileştirir.
Egzersiz atıştırmalıklarını hayatınıza katmak için ipuçları
💠 Kısa ve Yoğun Hareketler Seçin: Örneğin, 1 dakika boyunca yerinde yüksek diz çekme, merdiven çıkma veya hızlı ip atlama gibi aktiviteler yapabilirsiniz.
💠 Güne Yayın: Günde 3-5 kez, 1-2 dakikalık egzersiz atıştırmalıkları yapmayı hedefleyin. Örneğin, sabah kahve molasında, öğle arasında veya akşam yemeği öncesi.
💠 Hatırlatıcılar Kullanın: Telefonunuza veya saatinize hatırlatıcılar koyarak düzenli olarak hareket etmeyi unutmayın.
💠 Esnek Olun: Egzersiz atıştırmalıkları herhangi bir yerde yapılabilir. Ofiste masanızdan kalkıp hızlı bir yürüyüş yapabilir veya evde kısa bir çömelme seansı gerçekleştirebilirsiniz.
Örnek egzersiz atıştırmalıkları
◾ Sabah (08:00): 1 dakika boyunca yerinde zıplama (jumping jacks).
◾ Öğle (12:30): Ofiste veya evde 2 kat merdiven hızlıca çıkıp inme.
◾ İkindi (15:00): 1 dakika yüksek diz çekme.
◾ Akşam (18:00): 1 dakika hızlı çömelme (squat) hareketi.
Bu küçük hareketler, toplamda sadece birkaç dakika alsa da, düzenli yapıldığında sağlık üzerinde büyük bir etki yaratabilir.
Gelelim neticeye
Egzersiz atıştırmalıkları, fiziksel aktiviteyi günlük rutininize entegre etmenin kolay ve etkili bir yoludur. Bilimsel olarak ispatlanmış faydalarıyla, bu küçük hareketler kalp ve akciğer sağlığınızı güçlendirebilir, stres seviyenizi düşürebilir ve genel hayat kalitenizi artırabilir.
Her hareket değerlidir, herhangi bir egzersiz, hiç egzersiz yapmamaktan iyidir.
Unutmayın, küçük adımlar büyük değişimlere yol açar.
Bugün bir egzersiz atıştırmalığıyla başlayın ve hareketin gücünü keşfedin!
Makale: Effect of exercise snacks on fitness and cardiometabolic health in physically inactive individuals: systematic review and meta-analysis
Kaynak: https://bjsm.bmj.com/content/early/2025/09/26/bjsports-2025-110027
