Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Yeni bir araştırma, soğuğa maruz kalmanın kalça ve göbekteki sağlıksız “beyaz yağın”, vücut sıcaklığını üretmek için gerekli olan kalorileri sağlayan “kahverengi yağa” dönmesini sağladığını ama bunun obezlerde mümkün olmadığını gösteriyor.

Erişkinlerin vücudunda depolanan yağın çoğunun beyaz yağ olduğu ve kahverengi yağın sadece bebeklerde bulunduğu bilinirdi ama yeni araştırmalarda erişkinlerde de kahverengi yağ olduğu gösterildi.

Bununla beraber erişkinlerdeki kahverengi yağ bebeklerdekinden farklıdır.

Bebeklerdeki kahverengi yağ kas dokusundan kaynaklanırken, erişkinlerdeki kahverengi yağ beyaz yağın koyulaşmasıyla oluşan “bej yağ” dır.

Kahverengi yağ dokusu bebeğin ve küçük hayvanların sıcak kalmalarını sağlar ve kahverengi yağın enerji harcaması kemirgenlerde obeziteyi önler.

Kentucky Üniversitesi uzmanları 55 kişinin göbek yağını hem yazın hem de kışın alarak ve ayrıca da otuz dakika süreyle buzda kalan 16 kişinin kalça yağını incelediler.

Amaçları, erişkinlerin soğuğa maruz kaldıklarında beyaz yağ depolarını bej yağa çevirip çevirmediklerini görmekti.

Çünkü kahverengine dönüşen beyaz yağ dokusu obeziteye karşı çok önemli bir savunma mekanizması olarak görülüyordu; bu sayede vücut ekstra kalorileri yağ dokusuna ilave etmek yerine yakıyordu.

Araştırmada, kışın alınan göbek yağında kahverengi yağa ait iki genetik markerin yazın alınan kahverengi yağa nazaran daha yüksek seviyede olduğunu gösterdi.

Buza maruz kaldıktan sonra alınan kalça yağında ise kahverengi yağla ilgili üç genetik marker daha yüksek miktarda bulundu.

Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism’ de yayınlanan araştırmada bu etkilerin obezlerde o kadar belirgin olmadığı tespit edildi.

Bu, obezite ile beraber olan enflamasyonun, beyaz yağın bej yağa dönmesini engellediğini düşündürüyor.

Kahverengi yağ dokusu obezite ile mücadelede çok önemli bir unsur çünkü bu sayede ilave yağ dokusu oluşacağına ekstra kalori yanması sağlanmış oluyor.

Gelelim neticeye

BİR: Bu araştırma, soğuğa maruz kalmanın kalça ve göbekteki beyaz yağın kahverengi yağa dönüşmesini sağladığını gösteriyor.

İKİ: Kahverengi yağ kalori yakmaya yarıyor ve vücudun sıcak kalması için gereken enerji sağlanmış oluyor.

Soğuğun kahverengi yağ dokusu oluşturucu etkisinin amacı vücudu sıcak tutmak.

ÜÇ: Bu mekanizma normal kilodaki insanlarda işliyor, obezlerde muhtemelen enflamasyonla ilgili olarak böyle bir etki ortaya çıkmıyor.

DÖRT: Eğer soğuğun beyaz yağı kahverengi yağa dönüştürücü etkisi obezlerde de görülseydi, obezleri “buzdolabına koyarak zayıflatmak” mümkün olabilirdi ama bu maalesef mümkün değil.

BEŞ: Obez olmadıkları hâlde kalça veya göbeklerinde bir miktar fazla yağ olanlar buralara her gün yarım saat buz torbaları koyarak yağlarını eritmeyi deneyebilirler.

ALTI: Tüm dünyada artan obezitede havaların daha sıcak olmasının ve kapalı ortamların fazla ısıtılmasının da rolü olabilir.

Sıcağa maruz kalan vücut, yağ yakarak ısı üretmeye gerek görmüyor.

YEDİ: Bu araştırma en azından “yakıttan tasarruf etmek zorunda olanlar” için bir teselli ikramiyesi olarak görülebilir.

KAYNAKLAR

http://press.endocrine.org/doi/pdf/10.1210/jc.2014-2440

https://www.intelihealth.com/article/cold-temperatures-change-fat-behavior

Etıbba için araştırmanın özeti:

Bağlam: Soğuk çevrede kahverengi yağ dokusu (brown adipose tissue=BAT) aktivitesi artmış olmakla beraber insan beyaz yağ dokusunun (white adipose tissue=WAT)soğuğa cevabı hakkında bilinen fazla değildir.

Model: 71 kişinin hem abdominal hem kalça derialtı WAT’ ları yazın ve kışın biyopsi yapılarak incelendi.

Fiziksel olarak aktif gençlerde kalçaya uygulanan akut soğuk uyarıların yağ dokusuna etkileri değerlendirildi.

Sonuçlar: Kışın alınan göbek yağında UCP1 ve PGC1 α mRNA’ nın bej yağ dokusu markerleri ile beraber sırasıyla 4-10 misli ve 1.5-2 misli arttığı ve UCP1 proteinin kışın 3 kat yüksek olduğu belirlendi.

Göbek beyaz yağ dokusunda UCP1 mRNA’ daki mevsime bağlı artışın vücut kitle endeksi 30’ dan yüksek olanlarda azalmış olduğu belirlendi.

Bu sonuç obezlerdeki disfonksiyonel beyaz yağ dokusunun termogenezisi önlediğini şeklinde değerlendirildi.

30 dakika buzda kaldıktan sonra alınan kalça yağında PGC1α 2.7 misli ve UCP1 mRNA ise 1.9 misli artmış bulundu.

Soğuğun ayrıca in vitro olarak adipositlerde PGC1α ve UCP1 mRNA’ yı 2-3 kat artırdığı ve bu durumun makrofajların ve TNF α’ nın varlığında inhibe olduğu görüldü.

Netice: İnsan derialtı WAT’ ı termojenik genleri soğuk bir uyarıya cevap olarak mevsimsel ve akut artırıyor ve bu cevap obezite ve enflamasyon tarafından inhibe ediliyor.

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Derya Turgay dedi ki:

   26 Kasım 2016, 08:34

   teselli ikramiyesi, güldürdünüz 🙂

Siz de yorumunuzu paylaşın: