HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
STENTİ, ANJİYOYU, EKG’ Yİ BIRAK, KALBİME KOY BAŞINI DOKTOR
Cleveland’ da çalışan dünyaca ünlü kardiyolog Prof. Dr. Murat Tuzcu’ nun Milliyet gazetesindeki “Yanlış Teşhis” başlıklı yazısında bazı hususlara dikkatinizi çekmek istiyorum.
BİR: USA’ da tıbbi hataların IOM’ in raporunda bildirildiğinden çok daha fazla olduğunu gösteren yayınlar da var.
Journal of Patient Safety isimli dergide yayınlanan makale her sene hastaneye yatanlar içinden 210 bin ilâ 440 bin kişinin, önlenmesi mümkün olan zararlar yüzünden öldüklerinin tahmin edildiğini gösteriyor (1).
Sağlık ve İnsan Hizmetleri Başmüfettişlik Bürosu (Office of Inspector General for Health and Human Services) da 2010’ da hastanedeki kötü sağlık hizmetleri yüzünden her sene sadece Medicare’ e bağlı olanlardan 180 bin kişinin öldüğünü bildiriliyor (2).
1999’ da yayınlanan raporun aslında 1984 senesinde New York hastanelerinde tedavi edilen hastalara ait tıbbi kayıtların değerlendirilmesiyle hazırlandığını da hatırlatmakta fayda var.
İKİ: Tıbbın temeli hastanın iyi dinlenip sorgulanması (anamnez) ve tepeden tırnağa muayenedir (sistemik muayene).
Bu iki yöntemin tam ve doğru uygulanmasıyla bir genel poliklinikte hiçbir tıbbi tetkike gerek kalmadan hataların yüzde 90’ ına “kesin teşhis” konabilir (3).
ÜÇ: Tıptaki yanlışların çoğu gereken tetkiklerin yapılmamasından değil, “gereksiz tetkiklerin yapılması ve bunların da yanlış yorumlanmasından” kaynaklanıyor.
Tıbbın içinden teknoloji çıkarıldığında tıbbi hatalarda ve ölümlerde büyük azalma olması çok muhtemeldir (4).
DÖRT: Tıbbın son senelerde yaygınlığı giderek artan en büyük problemi “gereksiz teşhis” (overdiagnosis) ve “gereksiz tedavidir” (overtreatment).
BEŞ: Tıp eğitimi mutlaka yeniden düzenlenmelidir (5).
ALTI: Tarama amacıyla kalbin damarlarının bilgisayarlı tomografi ile görüntülenmesinin gereksiz tıbbi tetkiklere örnek olarak sunulması ibret-i âlemdir.
Hasta toplamak ve bağlamak için bedava kalp tomografisi kampanyası düzenleyen özel hastanelerin dikkatine sunuyorum (6).
YEDİ: W. Osler’ in “Hastayı dinlersen sana teşhisini söyler” benim de şiar edindiğim, öğrencilerime de hep hatırlattığım sözlerdendir.
Ben bunu Muzaffer İlkar’ ın hüzzam şarkısından ilham alarak “Tomografiyi, anjiyoyu, endoskopiyi bırak/Kalbime koy başını doktor” şeklinde ifade ediyorum (7).
Gelelim neticeye
Daha fazla tıp daha iyi tıp demek değildir diyelim (8) ve sözü Neyzen Tevfik ile bağlayalım:
Bir hazakatzedeyim, midemi tıp tepti benim
Kırk katır tepse yıkılmazdı bu muhkem bedenim
Kapladı her yanımı sancı, elem, ağrı, bere
Bir mezar oldu vücut, sanki etibba haşere
Hastane sanarak çok yere girdim çıktım
İbret aldım oralardan da canımdan bıktım
Kaynaklar:
2. http://www.propublica.org/article/how-many-die-from-medical-mistakes-in-us-hospitals
7. http://ahmetrasimkucukusta.com/2011/10/16/genel/kalbime-koy-basini-doktor/
çok kötü bir resim, size yakıştıramadım hocam.
Yazıdaki görsel şimdi çıkaramadım ismini ama çok ünlü bir ressamın tablosudur yani bir sanat eseridir. Güldal hanım anlaşılan bu resim erotik bulmuş olmalı ama ne resim erotik ve bu ne de sıradan bir magazin resmi. Bir müzedeki bir tablo. Bırakalım artık bu geri kafalılığı, ayıptır.