Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

JAMA’ da yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, USA’ da çalışan 933 bin doktordan 450 bin kadarı 2015 senesinde ilaç ve tıbbi alet endüstrisinden 2.4 milyar dolar aldı (1).

Bu paranın sadece 75 milyon dolarının araştırmalar için verildi.

Aynı dergideki bir başka araştırma da bu ödeme ve hediyelerin doktorların ilaç propagandistleri tarafından tanıtılan pahalı orijinal ilaç ve aletleri yazması için yapıldığını gösteriyor (2).

Araştırma, akademik tıbbi merkezlerin propagandist ziyaretlerini kısıtlayan tedbirler almasından sonra buralarda çalışan doktorların pahalı olanlar yerine ucuz ilaçları yazmaya başladıklarını ortaya koyuyor.

İstatistiklere göre jenerik ilaçlar şirketlerin 2010’ da 60 milyar dolar kazandıkları orijinal ilaçlara göre yüzde 80-85 daha ucuz.

20 dolarlık yemek bile etkili

Doktorlara yapılan ödemeleri gösteren Open Payment veri tabanına göre, 5 doktora eğitimin bir parçası olmayan konuşmaları için ortalama olarak 570 bin dolar ödendi (3).

Metni ve slaytları da muhtemelen şirketlerin adamları tarafından hazırlanan bu tür konuşmaların tek amacı doktorların reçetelerinde pahalı olan ilaçları tercih etmelerini sağlamak.

Bu konuşmalarda bir ilacın etkinliği abartılırken yan etkileri küçümseniyor ve alternatif tedavilerin adı bile geçmiyor.

Veriler, 20 dolarlık bir yemeğin bile doktorların pahalı ilaçları yazmalarında etkili olduğunu gözler önüne seriyor.

Hiçbir faydası olmayan ilaçlar da yazılıyor

Prof. Dr. Adam Dudley “Şirketlerin kendi iç yazışmalarından ortaya çıktığına göre bir doktoru etkilemenin yolu ona yemek veya hediye vermekten geçiyor” diyor (4).

Löwenstein da “En küçük hediye bile doktorun ilaç yazma davranışını etkiliyor ki bu da eninde sonunda hastaya zarar verebilir. Hastalar daha fazla para ödemek zorunda kaldıkları gibi onlar için en iyi ilacı almamış olabilirler ve hatta doktorları sırf kendi menfaati için onlara hiçbir yararı olmayacak bir ilacı yazmış da olabilir (5).”

Gelelim neticeye

Doktorlar ve ilaç şirketleri arasındaki “menfaat münasebetleri” tüm dünyanın örnek aldığı Amerikan Tıbbı’ nın nasıl bir pislik içinde yüzdüğünü açık ve net olarak gösteriyor.

Nasrettin Hoca’ nın “Parayı veren düdüğü çalar” sözü USA’ da “Parayı veren ilacını yazdırır” şekline dönüşmüş durumda.

Amerikan Tıbbı’ na ve onun tüm dünyanın rehber aldığı kurumlarının uyarı ve tavsiyelerine ne kadar güvenmek lâzım siz karar verin.

Lâkin enseyi karatmayın, ülkemizde bu tür münasebetlerin olduğuna dair “tek bir araştırma bile yok”.

Kaynaklar:

1. http://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2623607

2. http://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2623589

3. http://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2623616

4. http://www.cbsnews.com/news/doctors-receive-money-gifts-from-drugmakers-pharmaceutical-companies/

5. http://wesa.fm/post/restricting-gifts-pharma-reps-may-change-doctors-prescribing-habits

Karikatür kaynağı: http://www.economist.com/news/business/21572784-new-efforts-reveal-ties-between-doctors-and-drug-firms-let-sunshine

***

EK 1 (6.1.2023): ARK Bilimin düşürüldüğü duruma bakar mısınız: Önemli bir bilimsel çalışma, bilimsel bir çalışmanın sonucunun tamamen finansmanının nereden geldiğine bağlı olduğunu kanıtlıyor. Bizi “bilim bilim” diye böyle kandırdılar.

Kaynak: https://twitter.com/drahmetrasim/status/1611099196525891592?s=20&t=PHQdzVMTmcMS_ei8pRRoHw

***

EK 2 (26.10.2023): ABD’de yapılan araştırmaya göre, onkologları endüstriden nemalanan kanser hastalarının bazı tavsiye edilmeyen ve düşük değerli tedavileri alma ihtimalleri daha yüksek görünüyor. Bunun için araştırma yapmaya gerek var mıydı, bilemedim. 

Within some clinical scenarios, industry payments to physicians are associated with non-recommended and low value drugs. These findings raise quality of care concerns about the financial relationships between physicians and industry.

Kaynak: https://x.com/bmj_latest/status/1717335232142025071?s=20

Makale: Pharmaceutical industry payments and delivery of non-recommended and low value cancer drugs: population based cohort study

***

EK 3 (12.10.2024): İlaç şirketleri 2020-2022 yılları arasında tıbbi literatürü etkilemek için 1 milyar dolardan fazla ödeme yapmışlar.

K: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2824834

Makale: Payments by Drug and Medical Device Manufacturers to US Peer Reviewers of Major Medical Journals

Kaynak: https://x.com/drjasonfung/status/1844575844796137683

***

Yazı için 3 yorum yapılmış:

1. Soner dedi ki:

   06 Mayıs 2017, 23:05

   Şu cümle çok önemli: Lâkin enseyi karatmayın, ülkemizde bu tür münasebetlerin olduğuna dair “tek bir araştırma bile yok”.
   Hoca demek istiyor ki bizde olmayan bu ilişkiler değil bu ilişkileri gösteren araştırmalardır. Ben çok zekice buldum. Anlayan anlasın artık.

2. eczacı dedi ki:

   08 Mayıs 2017, 02:10

   Bizde de doktorların arası iyidir ilaç şirketleriyle ama bizde bu kadar büyük rakamlar döndüğünü sanmıyorum.

3. doktorun biri dedi ki:

   10 Mayıs 2017, 07:49

   Biz tükenmez kalem, kahve kupası, masa saati benzeri şeylerle büyüklerimiz bilgisayar, cep telefonu benzeri hediyelerle idare edip gidiyoruz.

Siz de yorumunuzu paylaşın: