Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Tüm dünyada yüz milyonlarca insan tarafından kullanılan güneş kremlerinin en pahalı ve popüler olanlarının koruyucu tesiri olmadığı ve cilt kanseri riskini artırabilecekleri tespit edildi.

Tüketici hakları savunucusu Which?, Boots, Garnier ve Nivea gibi markaların yanı sıra market markalı 15 güneş kremini test etti ve şaşırtıcı sonuçlarla karşılaştı.

Sadece 2,99 sterlinlik bir süpermarket markalı güneş kremi sıkı test sürecinden başarıyla geçerken, 28 sterlinlik popüler bir marka endüstri standartlarını karşılayamadı.

Which? bu sebeple, kullanıcıların güneşin ultraviyole (UV) ışınlarına karşı yeterince korunamayabileceği ve bu durumun cilt kanseri riskini artırabileceği uyarısında bulundu.

Testte, bilim insanları güneş kremini cam bir levhaya sürerek doğrudan UV ışınımının emilimini ölçtüler. Bir ürünün testi geçmesi için vaat ettiği SPF’nin en az üçte birini sağlaması gerekiyordu.

SPF (Güneş Koruma Faktörü), güneşte yanmadan önce geçebilecek süreyi ölçüyor. Mesela, SPF 30 bulunan bir krem, koruma olmadan yanacağınız sürenin 30 katı kadar güneşte kalmanıza imkân tanıyor.

Bir ürün ilk testte vaat ettiği SPF seviyesini sağlayamadığında test tekrarlandı. İkinci testte geçerse üçüncü kez test edildi. Ancak bir ürün iki kez başarısız olursa “Satın Almayın” etiketiyle uyarıldı.

Which?’in Ev Ürünleri Başkanı Natalie Hitchins, bu tür ürünlerin tüketiciler için güvenilir olmadığını belirterek dikkatli olunması çağrısında bulundu:

“Geniş çapta satılan güneş kremlerinin, ambalajlarında belirtilen düzeyde koruma sağlamaması gerçekten endişe verici. Ancak sonuçlarımız gösteriyor ki, etkili koruma için pahalı ürünler şart değil.”

Ultrasun markasından bir sözcü ise test protokollerine güvendiklerini, endüstri standartlarını aştıklarını söyledi.

Firma, SPF30 ürünlerinin bağımsız testlerde SPF 31.4 ve UVA koruma faktörü olarak 13.1 değerine ulaştığını, bu da %92 UVA emilimi anlamına geldiğini belirtti.

Bu yıl “Satın Almayın” listesine giren diğer bir ürün ise Morrisons Moisturising Sun Spray SPF30 oldu (şişesi 3,75 £). Morrisons, verileri incelediklerini ve tedarikçiyle birlikte ek testler yaptıklarını bildirdi.

Geçer not alan ürünler arasında şu güneş kremleri yer aldı:

• Aldi Lacura Sensitive Sun Lotion SPF50+ (sadece 2,99 £)
• Lidl Cien Sun Spray SPF30 (3,79 £)
• Boots Soltan Protect & Moisturise SPF30 (5,50 £)
• Nivea Sun Protect and Moisture Lotion SPF30 (7,90 £)
• Sainsbury’s Sun Protect Moisturising Lotion SPF30 (5,50 £)

Daha önce de güneş kremlerinin yüzde 75′ i temel standartları karşılamadığı belirlenmişti. 

https://twitter.com/Medscape/status/1523274012012736512?s=20&t=VlzjOCYU68p-btsfMQ_VKA

Kremlerdeki kimyasalların kanserojen etkisi olabilir mi?

Güneş kremleri- deri kanseri ilişkisini en geniş kapsamlı değerlendiren veriler European Journal of Dermatology’ de yayınlanan meta-analizde mevcuttur.

Daha önce 313.719 kişi üzerinde yapılan 29 yayınlanmış çalışmanın analizinde güneş kremlerinin melanom türü kanserleri de melanom dışı kanserleri de önlemediğini net olarak ortaya çıkmıştır. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29620003

Özellikle bazı kimyasal filtreler (örneğin: oxybenzone, octinoxate), deneysel çalışmalarda hormon bozucu (endokrin disruptor) etki göstermiştir.

Farelerde yapılan araştırmalarda da bu maddelerin östrojen taklidi yaparak kanserle bağlantılı mekanizmaları tetikleyebileceği öne sürülmüştür.

Güneş kremlerinde bulunan kimyasallar ciddi miktarda kana geçer ve elimizde bunların zararsız olduğunu gösteren bir araştırma yoktur.

https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2733085 

Gelelim neticeye

BİR: Cilde sürülen her türlü krem, merhem veya losyon emilir ve kan dolaşımına geçer, dolayısıyla bu kremlerde bulunan kimyasallar da tüm vücudu etkiler.

Cilde sürülen kremin emniyetli olabilmesi için o kremin “yenebilir” olması gerekir.

Bir krem yenmiyorsa onu cilde de sürmemek gerekir.

İKİ: Bronzlaşmanın güvenli bir yolu yoktur. Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmak cilde zarar verir.

Bu hasar arttıkça cildin yaşlanması hızlanır ve her türlü cilt kanseri riski artar.

Kaynaklar:

https://www.sozcu.com.tr/pahali-15-gunes-kremi-markasi-sinifta-kaldi-korumuyor-p185916

https://www.dailymail.co.uk/health/article-14828857/skin-cancer-warning-popular-sunscreen.html

https://uk.news.yahoo.com/style/sun-cream-spf-avoid-which-testing-230154326.html

***

EK 1 (3.11.2025): Kanserde birçok bilgi sil-baştan oluyor! Güneş ışığına daha az maruz kalan ofis çalışanlarında (özellikle floresan ve LED ışık altında çalışanlarda) melanom oranları dış mekan çalışanlarından yüksek bulundu.

Floresan ve LED lambalarının, yüksek frekanslı elektromanyetik alan (dirty electricity) ürettiği → bunun da hücrelerde oksidatif strese sebep olduğu → ve melanom riskinin arttığı düşünülüyor (hipotez).

Melanom riskinin ofis çalışanlarında dış mekanda çalışanlardan daha yüksek olmasını, iç mekan çalışanlarının daha çok solaryum kullanması, hafta sonu yoğun güneşlenme (aralıklı yanık), cilt tipinin (açık tenli, ofis çalışanı profili) olmasıyla açıklayanlar var.

Melanomun en sık görüldüğü vücut bölgeleri, güneş ışığına EN ÇOK maruz kalan yerler değil — tam tersine aralıklı ve yoğun güneş alan bölgeler (sırt, bacaklar, kollar).

Benim içime kurt düştü… Melanomların ultraviyole ışınlara bağlı olduğu iddiası acaba pek de doğru olmayabilir mi diye düşünüyorum.

Makale: The electronics in fluorescent bulbs and light emitting diodes (LED), rather than ultraviolet radiation, cause increased malignant melanoma incidence in indoor office workers and tanning bed users

Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1985361284129337780

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: