Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

💥 Gündüz uykusuna yatkın olanların beyni genç kalıyor https://www.youtube.com/watch?v=xpBJ3c367II

***

Kaylûle, şekerleme, siesta gibi adlarla bilinen gündüz uykusunun sıhhatimize olan faydalarına bir yenisi daha eklendi. 

Yeni bir araştırmada, gündüz uykusuna yatkın olanların beyin hacmi 15.8 cm³ daha büyük bulundu.

Genetik veriye dayalı Mendelian randomizasyon yöntemiyle yürütülen çalışma. UCL (University College London) ve Uruguay Üniversitesi ortaklılığıyla yapıldı.

Katılımcılar, genetik olarak gündüz uykusuna meyilli olup olmadıklarına göre karşılaştırıldı.

İngiltere Biobank’ inden sağlanan, 40–69 yaş aralığında 378.932 kişinin genetik ve beyin sağlığı verileri analiz edildi. Bunlardan yaklaşık 35.080 kişinin beyin görüntüleri de değerlendirmeye alındı.

Daha büyük beyin hacmi

Gündüz uykusuna yatkınlığı olan bireylerin toplam beyin hacmi, daha az yatkın olanlara kıyasla ortalama 15,8 cm³ daha fazlaydı.

Bu, yaşlanmaya bağlı beyin küçülmesine karşı 2,6 ila 6,5 yıl kadar “genç kalmış” bir beyin hacmine eşdeğer olarak değerlendirildi.

Hipokampüs hacminde (hafıza ile ilgili bölge) belirgin bir farklılık yoktu.

Tepki süresi ve görsel hafıza: Gündüz uykusuna genetik olarak eğilimli bireylerde bu bilişsel işlevlerde de anlamlı farklılık bulunmadı.

Genetik analizlerin sağlamlığı: Farklı genetik varyant kombinasyonları (örneğin, fazla gündüz uykululuğunu, uyku apnesini dışlayan, bağımsız örneklem içeren varyantlar) kullanılarak yapılan duyarlılık analizlerinin sonuçları tutarlıydı.

Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Tara Spires-Jones, çalışmanın “küçük ama istatistiksel olarak anlamlı beyin hacmi artışı” gösterdiğini, ancak bulguların sınırlılıklarla (örneğin, genetik imzanın doğruluğu, öz-rapor verisi) birlikte yorumlanması gerektiğini vurguladı.

Ne anlama geliyor?

Bu çalışma, genetik olarak gündüz uykusuna eğilimli bireylerin beyin hacminde daha büyük bir toplam hacim (yaklaşık 15,8 cm³ fark) taşımaya yatkın olabileceğini gösteriyor.

Bu fark, yaşlanmanın beyin küçülmesi üzerindeki etkisine karşı 2,6–6,5 yıl kadar “koruyucu” bir duruma işaret edebilir.

Ancak:

Bu sonuca illiyet açısından güçlü bir dayanak var, çünkü analizin temelinde genetik varyantlar yer alıyor (Mendelian randomizasyon).

Yine de hipokampus, tepki süresi ve görsel hafıza gibi diğer beyin/bilişsel parametrelerde bir fark saptanmadı.

Araştırmanın sınırlılıkları arasında, katılımcıların yalnızca Batı Avrupa kökenli olması ve uykunun süresi ya da zamanlaması gibi öğelerin ölçülmemesi sayılabilir.

Gelelim neticeye

Genetik olarak gündüz uykusuna eğilimli şahısların beyin hacmi, ortalama 15,8 cm³ daha fazla — bu da yaklaşık 2,6–6,5 yıl daha genç bir beyin hacmine karşılık geliyor. Hipokampüs ve bilişsel testlerde fark yok.

Sonuçlar uykunun beyin sağlığı üzerindeki rolünü vurguluyor.

Gündüzleri siz de uyuyun ama sakın ayakta uyumayın.

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: