KOVİD’ in artık sadece solunum yolları ve akciğerleri tutan bir enfeksiyon olmadığını vücutta neredeyse her organda hasara sebep olabileceğini gayet iyi öğrendik. Bu organlardan biri de beyin. Koronavirüsler, beyin iltihabından deliryum ve ruhsal bozukluklara, felçlere yol açan kan pıhtılarına ve sinir tutulumlarına kadar çok çeşitli klinik tablolara yol açabiliyorlar.

Diğer ülkeler yenilenen salgınlarla karşı karşıya kalırken, İsveç’in en yeni Covid-19 rakamları virüsün hızla kontrol altına alındığını gösteriyor. Epidemiyolog Anders Tegnell “İsveç’in bu seviyelere gelmesi çok umut verici” diyor. İsveç Sağlık Ajansı, haziran ayı sonlarında bir zirveye ulaştığından beri enfeksiyon oranının keskin bir şekilde düştüğünü söylüyor.

Ağır KOVİD ve ölümlerde adı geçmeyen veya bilinse de fazla dikkate alınmayan bazı etkenler çok önemli olabilir. Genel manada vücut savunması ve bağışıklığı menfi etkileyen hareketsizlik (sedanter hayat), beslenme hataları, vitamin-mineral eksiklikleri, insülin direnci, uyku azlığı veya düzensizliği, stres… gibi faktörlerin ağır KOVİD ve ölüm riskini artırması mümkündür.

KOVİD’ de ağır tablo ve ölümlerde diyette yeteri kadar tuz olmamasının rolünün olabileceği ileri sürüldü. Tuz çok mühim bir besin unsurudur; yeterince alınmaması da gereğinden fazla tüketilmesi de aynı derecede risklidir. Bilimin KOVİD’ e yakalanma ve hastalığın seyrinde beslenmeyi ihmal etmesi anlaşılabilir bir şey değil.

Dünyanın en ileri tıp merkezlerinden olan Cleveland Klinik’ in hasta sayfalarında “ilaç yerine” insanların binlerce senedir uyguladıkları geleneksel tedaviyi yani yiyecek ve içecekleri tavsiye edilmesine şaşırmadım çünkü aklın yolu biridir. Zaten tıbbın babası Hipokrat da “Gıdanız ilacınız, ilacınız gıdanız olsun” demiyor mu?