Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

İlaç endüstrisinin hükümranlığı altındaki modern tıp eğitimi, sağlığı koruma ve hastalıkları önleme temel prensibine değil, hastalıkları mutlaka ilaçla veya bir takım girişimlerle tedavi etmeye odaklanmıştır.

Doktor olma unvanını kazananlar “gerçek bir hekim” olana kadar her muayene ettikleri hastayı ilaçla tedavi etmeye yeltenirler, hatta bunu marifet sayarlar.

Bu durumun tek sebebi elbette tıp eğitimindeki zaaflar değildir.

Biz hekimlerin etkinliklerinden zerre kadar şüphe etmediğimiz ilaçlar vardır ve bunları gerektiğinde bir an bile düşünmeden yazarız ama ilaç yazarken zorlandığımız da çok olur. Bu benim gibi diplomasını alalı 30 seneyi aşan doktorlar için de geçerlidir.

Bazı ilaçları “mecburiyetten” yazmak durumunda kalırız.

Bu mecburiyetin kimi zaman bilgi ve tecrübe eksikliği, kimi zaman verilebilecek başka bir tedavi olmaması, kimi zaman da hastaların ilaç yazdırma isteklerine karşı çıkamamamız gibi pek çok sebebi olabilir.

Günümüzde çok sık olduğu gibi bazen “defansif tıp” da bizi istemeye istemeye ilaç yazmak zorunda bırakır. Bu durum son senelerde ciddi şekilde artmıştır fakat sebeplerini irdelemek bu yazının kapsamı dışında kalır.

Farkına varmaz çoğumuz belki ama açık veya gizli ilaç tanıtım ve reklâmlarının da çok etkili olduğunu söylemeden geçmek istemem.

Kotasını dolduramadığı için ağlayan bir propagandiste “iyilik olsun diye” de ilaç yazıldığı olur.

Çok seyrek de olsa bize kıyak yapan bir ilaç firmasına “şükran borcu” olarak da ilaç yazarız.

Medimagazin’ deki anket

Bu girizgâhı Medimagazin’ de birkaç haftadan beri devam eden bir anket için yaptım.

“Kolesterol ilaçlarının yararlı olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna bugüne kadar katılan 4.827 kişiden 2.801’ i (%58.03) evet, 2.026 kişi (%41.97) hayır diye cevap vermiş.

Anket hâlen devam ediyor ancak sonucun artık değişmeyeceği söylenebilir; çünkü bu evet-hayır oranları uzun zamandan beri hemen hemen aynen sürüyor.

Bu anket için her bilgisayardan bir kere oy kullanılması ve sonuçların hiç dalgalanma olmadan hep aynı düzeyde seyretmesi manipülasyon ihtimalini de azaltıyor hatta ortadan kaldırıyor.

Bu ankete katılanların büyük çoğunluğunun “doktor” olduğu da iddia edilebilir; çünkü Medimagazin özünde tamamen hekimlere hitap eden bir site.

Yazı ve haberlere gönderilen yorumların neredeyse tamamının doktorlar tarafından yazılmış olması da bunu gösteriyor.

Sağlıklı bir değerlendirme için, site yönetiminin anket sonlandığında katılanların yüzde kaçının doktor olduğunu bildirmesi çok yerinde olur.

Her kolesterol yüksekliğine ilaç vermek yanlış

Bu ankette “kolesterol ilaçlarının yararlı olmadığını düşünenlerin” yüzde 42 nispetinde olmasını çok önemli buluyorum. Oranın bu kadar yüksek çıkmasında da medyada bir aydır sürmekte olan kolesterol tartışmalarının çok önemli rolü olduğu kanaatindeyim.

Anket bundan birkaç ay önce yapılmış olsaydı ilaca olan güvensizlik kesinlikle bu kadar yüksek çıkmazdı diye düşünüyorum.

İlaç endüstrisi ve tabiatları gereği onların menfaatlerine aykırı ifadelerden her zaman titizlikle kaçınmak zorunluluğunda olan dernekler tüm dünyada “Kolesterol bir hastalıktır ve mutlaka ilaçla tedavi edilmelidir; bunun aksi malpraktis olur” kavramını hem doktorların hem de hastaların beyinlere yerleştirmiştir.

Bir kimsenin kolesterol değerleri normalden (hangi normalse?) yüksek çıkıp da kolesterol ilacı almaması olacak şey değildir.

Bu anket bize doktorlardaki bu algının ciddi şekilde değiştiğini gösteriyor bence.

Bu sonuca göre doktorların hiç değilse yüzde 40’ ının artık hastalarının sadece laboratuar sonuçlarını tedavi eden doktorlar olmadıklarını görüp mutlu oldum.

Bugün artık çoğu hekimin hiçbir sağlık sorunu olmadığı hâlde kolesterolü yüksek olanlara ilaç yazarken bir an durup düşüneceklerini, kalemlerinin titreyeceğini sanıyorum.  

Sabah gazetesinde Hasan Bülent Kahraman “Yeniden kolesterol tartışması” başlıklı makalesinde bu durumu çok güzel özetliyor:

“Kolesterol düşürülmelidir diyenler gördüğüm kadarıyla eski alışkanlıklarını terk etmiş ve bu ilaçların kullanımının ancak belli bir protokol çerçevesinde yani belli hastalara belli bir yöntemle verilmesi düşüncesine erişmiş durumda. Eskiden olduğu gibi önüne gelene yazalım faydasını görürler yaklaşımının yanlışlığı ortada. Bunu öteki kanadın bir başarısı sayıyorum. Kolesterolün belli bir düzeyin üstünde bir savunma mekanizması olmadığı ve zararı açık. Ama ne kadar bir “yüksekliğin” ne ölçüde düşürülmesi gerektiği şu anda yeterince aydınlık değil.”

Gelelim neticeye

Bir kan tahlilinde kolesterolü yüksek çıktığı için hayat tarzı ile ilgili hiçbir tavsiyede bulunmadan hemen “sürekli olarak kolesterol ilacı kullanması gerekir” diye verilen raporların da, bu ilaçlara harcanan milyonlarca liranın da bundan sonra azalacağını umuyorum.

Kalp-damar sağlığı ve genel manada sağlık ilaçlarla değil basit bazı tedbirlerle ve yanlışlarımızın düzeltilmesiyle daha iyi korunabilir.

Bu, hem mantığın ve hem de bilimsel tıbbın gereğidir.

KAYNAK

http://www.medimagazin.com.tr/

Siz de yorumunuzu paylaşın: