Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

“Kürtaj ve sezaryen” konusunda da girişimleri var mı bilmiyorum ama New York Belediye Başkanı M. Bloomberg’ in halk sağlığını en çok düşünen Başkan olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.

2002’ den beri Başkan olan Bloomberg, önce açık alanlarda sigara içilmesine karşı savaş açtı. Bugün New York’ ta artık yalnız kapalı mekânlarda değil; parklar, yayalara açık meydanlar, stadyumlar, golf sahaları, iskeleler, plaj ve sahillerde de sigara içilmiyor.

Halkının sağlığını kendine dert edinen Başkan çok haklı olarak kafayı obezite ve onun sebep olduğu diyabet, hipertansiyon, kalp krizi gibi hastalıklara takmış durumda.

Önce trans yağlara karşı savaş açtı.

Ardından ambalajlı yiyeceklerde ve restoran menülerinde tuz miktarını 5 senelik bir sürede yüzde 25 azaltmak için faaliyete geçti.

New York’ taki restoranlara yiyecek ve içeceklerin kalori miktarlarının menü listelerine yazılması zorunluluğunu getirdi.

Aşırı içki içilmesini azaltmak için okul yakınlarında içki reklâmı yapılmasını ve gençlere alkollü içki satılmasını yasakladı.

Büyük Başkan şimdi de restoranlarda, büfelerde, sinema, tiyatro, stadyum gibi yerlerde gazoz, kola, enerji içecekleri gibi şekerden zengin içeceklerin 16 onstan yani yarım litreden büyük boylarının satışını yasaklamak istiyor.

Amerika’ da satılan standart gazoz ve kolaların 20 onsluk standart kutularında 15 ilâ 18 çay kaşığı miktarında şeker bulunuyor.

Önümüzdeki sene mart ayından itibaren New York’ ta marketler dışında büyük boy şekerli içecek satılamayacak ama süt, ayran, kefir, meyve suyu ve diyet içecekler bu yasak kapsamı dışında kalıyor.

İtirazlar hemen geliyor

Bu tür içeceklerin üreticilerinden ve satışını yapan restoran ve büfe sahiplerinden hemen itiraz sesleri yükseldiğini söylemeye gerek var mı bilmem.

Obezitenin pek çok sebebi olduğunu, sadece şekerli içecekleri yasaklamanın mantıksız olduğunu öne sürüyorlar.

Bu yasağı insan özgürlüğüne bir müdahale olarak görenler ve hatta “büyük kurşunları yasaklamaya” benzetenler bile var.

Bence üreticiler ve satıcılar –açıkça söylemeseler de- yasağın tüm ülkeye yayılmasından ve sıranın marketlerde satılan içeceklere gelmesinden çekiniyorlar.

Cambridge Belediye Başkanı Henriette Davis’ in de sağlık görevlilerine çağrıda bulunarak New York’ ta olduğu gibi Cambridge’ de de restoran ve büfelerde büyük boy gazoz ve kolaların yasaklanmasını istemesi bunun en güzel ispatı.

Yarın bir gün başkaları da bu ikilinin peşinden gitmek için harekete geçerlerse şaşırmamak lâzım.

İçeceklerin obezitedeki rolü

Tıp Enstitüsü’ nün bir raporu, 1977-2007 seneleri arasında Amerika’ da kilo artışının en azından yüzde 20’ sinden şekerle tatlandırılmış içeceklerin sorumlu olduğunu gösteriyor.

Aynı rapora göre, 2 yaşından büyük olanlarda fazladan alınan kalorilerin en büyük kaynağı da şeker.

Bu bilgiler bile Bloomberg’ in ne kadar haklı olduğunu göstermeye yetiyor.

Gelelim neticeye

Fazla miktarda içmek isteyenler 2-3 küçük kola içerler, yasağın mânası kalmaz diyenler elbette haklı.

Obeziteyi büyük boy veya aile boyu içeceklerin satışını sınırlayarak ortadan kaldırmak da mümkün değil.

Bu “sembolik” girişim, insanların şuur altlarına bu içeceklerin “zararlı olduğu” düşüncesini yerleştirmesi bakımından çok önemli!

Sıra tabii ki daha sonra marketlerde satılan şekerli içeceklere ve diğer yiyeceklere de gelecek.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş bu mevzuda ne düşünüyor; Bloomberg’ in peşine takılır mı merak ediyorum.

Ben bu tür kararlar alabilen bir mevkide olsaydım bunların küçük boyu-aile boyu gibi ıvır-zıvır işlerle uğraşmaz, gazoz ve kolalı içecekleri tümden yasaklardım.

Bloomberg’ i peşime takardım.

Yazı için 2 yorum yapılmış:

1. S. Belgin dedi ki:

   20 Haziran 2012, 07:59

   Mr. Bloomberg kapali ve hatta bazi acik alanlarda sigara icilmesini yasakladiginida, ne restoran sahipleri ne de sigara zikkimlananlar, gik demeden yasayi kabul ettiler. Bizde hala cafelerde sigara icen icmeyen dipdibe oturtuluyor, sigara icenin edepsizligi icmeyeni bastiriyor.
   Okul cevresinde icki satisi yapan mekanlar kaldirildiginda ise durumu siyasi malzeme yapip, yasa koyucuyu murtecilikle suclayan “ickiyle aydin”lari mukayese dahi etmiyorum. Cambridge de oturuyorum, henuz yasaya uymayan bir kisi gormedim. K.Topbas surekli Bloomberg’le temastadir, biliyor muydunuz? Iyilikle,

2. tuna erinçler dedi ki:

   20 Haziran 2012, 18:19

   Büyük boy gazozu yasaklamadan önce küçük boy plastik su şişelerinin yasaklanması daha uygun olur. Sokakta yürürken, otobüs duraklarında v.s. kocaman insanlar ellerinde, çantalarında taşıdıkları küçük boy pet şişeleri kafalarına dikip dikip su içiyorlar, sonra boşalınca da fırlatıp atıyorlar. Her yer küçük boy pet şişe dolu. Su şişeleri iki litreden daha küçük olmamalı böylece ceplerinde, ellerinde, çantalarında taşıyıp sokaklarda su içerek boşalan şişesini rastgele her yere atamazlar.
   Sigara yasağı çok keskin ama maaşallah gazetelerde sayfa boyu rakı reklâmları pekçok. Sanki sigara zararlı da rakı zararlı değilmiş gibi.

Siz de yorumunuzu paylaşın: