HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
İLAÇ ŞİRKETİ DOKTOR EĞİTİR Mİ?
Tıp doktoru-Hukukçu Dr. Erkin Göçmen’ in yazısı:
Geçtiğimiz hafta, Akşam gazetesinde, Türkiye ilaç pazarının en büyük firmalarından birisi olan Abdi İbrahim’in CEO’su Candan Karabağlı’nın açıklamasına yer verilen bir haber yayınlandı.
Haberde, Abdi İbrahim’in 1500 aile hekimini akılcı ilaç uygulamaları konusunda eğittiği bilgisi yer alıyordu. Ayrıntıda ise yüzüncü yılını kutlayan firmanın, akılcı ilaç kullanımı kampanyası başlattığı, bu amaçla 1500’ü aşkın aile hekiminin de bu kampanya kapsamda eğitildiği ifade ediliyordu. Henüz tekzip edilmediği için haberi doğru kabul ediyoruz.
Haber doğru fakat CEO Candan Karabağlı’nın hekimlik mesleğine ve ilaç şirketi hekim ilişkisine bakışı da aynı ölçüde hukuken ve etik açıdan sorunlu ve tartışmalı…
Sorunlu ve tartışmalı, çünkü, bir ilaç firması, bizzat organize ettiği veya desteklediği (haberde bu durumlardan hangisinin söz konusu olduğu tam olarak anlaşılmıyor) bir kısım etkinliği, “hekim eğitim toplantısı” olarak tanımlıyor ve bunu bir basın organında kamuoyuna ifade etmekte de sakınca görmüyor.
Buna karşılık hukukumuzda nihayetinde ticari kuruluşlar olan ilaç şirketlerine akademik bir faaliyet olan doktor eğitimi konusunda yetki veren bir düzenleme de bulunmuyor.
Öncelikle, ilaç tanıtımına ilişkin mevzuatımıza göre, bir ilaç firması, yalnızca kendi ürününün (ilacının) tanıtımı amacıyla bizzat bilgilendirme faaliyetinde bulunabilir. Ancak bu da klasik anlamda bir “eğitim” faaliyeti değildir. Burada kastedilen, bilgilendirmedir. Bu tanıtım toplantılarında sadece ürünle ilişkili bilimsel veriler aktarılır. Bu etkinliklerde hekimlere telkin veya yönlendirmede bulunulamaz, bir başka anlatımla hekimler firmanın ilacını yazmaya teşvik edilemez.
Diğer yandan ilaç firmaları, bazı bilimsel toplantıları düzenleyen organizasyona veya organizasyonlara hekimlerin katılımı için destek (Yönetmelikte aynen bu deyim kullanılmaktadır.) sağlayabilir. Ancak burada sadece organizasyona “destek” sağlanmaktadır. Bir başka ifade ile bu toplantılarda da hekimler, firma tarafından eğitilmemektedir.
Akşam gazetesinde yer alan haberdeki “eğitim” toplantılarının, firmanın kendi ürününün tanıtımı bağlamında mı tertiplendiği yoksa bir başka kuruluşun bilimsel faaliyetine destek kapsamında mı düzenlendiği açıkça belirtilmemiş.
Ancak haberden, eğitim adı verilen bu toplantıların yine doğrudan firma tarafından düzenlenen “akılcı ilaç kullanımı” bilgilendirme toplantısı şeklinde tertiplendiği anlaşılıyor.
Akılcı ilaç kullanımı oturumları konusu mevzuatımıza yeni girmiş bir uygulamadır. Nitekim ilk kez 2011 yılında, Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelikle ilaç şirketlerine, destek verdikleri bütün bilimsel toplantılarda akılcı ilaç kullanımı oturumları düzenleme zorunluluğu getirilmişti.
Son olarak 14 Ekim 2012’de bu hususta bazı yeni kurallar getirildi. Buna göre bir takvim yılı içerisinde ruhsat sahibi firmaların düzenlediği veya katkıda bulunduğu altı saati aşan toplantıların en az % 60’ında akılcı ilaç kullanımı hususunda toplantının konusu ile ilgili bir oturum konulması zorunluluğu hükmü sevk edildi.
Ancak bu oturumlarda da Yönetmeliğin ilgili amir hükmünün gereğini yerine getiren firma, hekimleri eğitmiş sayılmamakta bir oturum tertipleme, organize etme yükümlülüğünü yerine getirmiş olmaktadır. Hekimleri akılcı ilaç konusunda bilgilendiren kişi ise bu alanın uzmanıdır.
Diğer yandan, Abdi İbrahim bu toplantıları Yönetmelik gereği gerçekleştirmiş ise, bir hukuki yükümlülüğünü ifa etmiş olur, bununla bir jest yapmış veya sosyal sorumluluk faaliyeti icra etmiş sayılmaz.
Özetle mevzuatımıza göre ilaç firmaları hekimleri eğitemez, ancak hekim eğitimine destek olabilirler.
İletişim mail: bilgi@erkingocmen.av.tr
KAYNAK: http://www.medikalakademi.com.tr/index.php/mevzuat/2159
Eğitmeleri direkt hekim üzerinde etki yapmaktır. Destek olarak bu işin içinde olmaları ise hekimleri eğiten eğitim sektörü üzerinde etki yapmaktır. Biri direkt diğeri dolaylı yoldan aynı sonuca hizmet eder.