Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Prozac, Celexa ve Zoloft gibi SSRI (selective serotonin reuptake inhibitor) grubu antidepresanları yüksek dozda alan genç erişkinlerde intihar riskinin standart dozda ilaç alanlara göre iki misli arttığı bildirildi.

Araştırma süresinde yüksek doz ilaç başlanan 1000 hastanın 32’ sinde standart dozda tedavi başlanan 1000 hastanın 15’ inde intihar teşebbüsü veya düşüncesi ortaya çıktığı belirlendi.

Bu, yüksek dozda tedavi başlana her 150 hastadan birinin fazladan kendine zarar vermesi manasına geliyor.

Araştırmaya göre intihar teşebbüsü en fazla tedavinin ilk üç ayı içinde görülüyor fakat araştırma yüksek dozların neden riski artırdığı sorusuna bir cevap vermiyor.

162 bin kişiye ait veriler değerlendirildi

Harvard Tıp Fakültesi uzmanları tarafından 10-64 yaşlar arasındaki SSRI grubundan antidepresan başlanan 162 bin 625 kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre erişkinler için böyle bir risk mevzubahis değil.

Araştırmanın başı olan Dr. Matthew Miller şunları söylüyor:

“Yeni bilimsel değerlendirmeler antidepresan tedavinin gençlerdeki etkinliğinin az olduğunu gösteriyor.

Bizim sonuçlarımız özellikle gençlerde yüksek dozlarda tedaviden kaçınılmasını ve tüm hastaların aylarca takip edilmeleri gerektiğini gösteriyor.”

Hafif ve orta derecede depresyonu olan 18 yaşından küçüklere SSRI grubu antidepresanların yerine hastaya davranış örneklerini değiştirmeyi öğreten bilişsel tedaviler tavsiye ediliyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda antidepresanların özellikle tedavinin erken dönemlerinde intihar girişimi ve intihar düşüncesini artırdığı belirlenmişti.

FDA 2004’ de kısa adı SSRI sınıfı antidepresan ilaçların çocuk ve gençlerde intihar riski konusunda uyarıda bulunmuştu v
2007’ de de yaş sınırını 25’ e çıkarmıştı.

FDA’ nın bu yarısından sonra gençlerde antidepresan yazılmasının yüzde 22 azalmasına karşılık intihar oranlarının artması bazı uzmanlar tarafından bu ilaçların gençlerde intiharları azalttığı şeklinde yorumlanmıştı.

Gelelim neticeye

Bu araştırma vesilesiyle antidepresanlar hakkındaki görüşlerimi özetlemek istiyorum:

BİR: Elimde herhangi istatistiki bir bilgi yok ama antidepresanların ülkemizde de lise ve üniversite çağındaki gençlerde yaygın olarak kullanıldığını hastalarımdan biliyorum.

Elbette yerinde kullanılan antidepresan tedaviye diyecek tek bir sözümüz olamaz fakat bu gençlerin birçoğunun bu ilaçları gereksiz yere aldığından da hiç şüphem yok.

İKİ: Psikiyatristler, ilaçları hakkında “olumsuz fikir” beyan edilmesine, gerçekten bu ilaçlara ihtiyacı olanların tedavilerini bırakabilecekleri endişesiyle kızarken bunların gereksiz kullanılması ve insanların bunlardan zarar görmelerine ise sesleri çıkmıyor.

ÜÇ: Antidepresan ilaçlar pratisyen hekimden ortopediste kadın doğumcudan fizik tedaviciye her hekim tarafından yazılabiliyor. Ortopedistin glokom teşhisi koyup ilaç vermesi, göz doktorunun rahim ameliyatı yapması nasıl düşünülemezse depresyon teşhis ve tedavisinin de psikiyatri uzmanı tarafından yapılması icap eder.

DÖRT: Hastanın mutlaka ilaç tedavisine ihtiyacı olup olmadığına; varsa hangi ilacın hangi dozlarda hangi sürede verileceğine; psikoterapinin icap edip etmediğine; antidepresanlar yanında başka yardımcı ilaçların da verilip verilmeyeceğine ancak bir uzman karar vermelidir.

BEŞ: Eczacılar ve başkaları lütfen itiraz etmeye kalkmasınlar; antidepresanlar parasını ödedikten sonra reçetesiz alınabilen ilaçlardır.

KAYNAKLAR

https://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1863925

http://www.dailymail.co.uk/health/article-2615075/Young-people-high-doses-antidepressants-twice-likely-suicidal.html?ITO=1490&ns_mchannel=rss&ns_campaign=1490

http://www.philly.com/philly/health/

***

EK 1 (10.5.2023): Prozac’ın (fluoksetinin) çocuklarda ve ergenlerde depresyon tedavisinde güvensiz ve etkisiz olduğu ortaya çıktı.

Kaynak: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35786661/

Makale: Restoring the two pivotal fluoxetine trials in children and adolescents with depression

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: