Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dr. Aytun Çıray, Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın ameliyat ve tetkik sayısında ciddi artışa yol açtığı iddiasında. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’na konuyla ilgili bir rapor da sunan Çıray’a göre, sağlık hizmetlerinin hem maliyetleri arttı hem kalitesi düştü.

Halen uygulanan Sağlıkta Dönüşüm Programı’na (SDP) bir eleştiri de, CHP PM üyesi Dr. Aytun Çıray’dan geldi.
SDP sonrası, 2002’de 3.2 olan kişi başına yılda hekime müracat sayısının 2013’de 8.3’e kadar yükseldiğini belirten Dr. Çıray, “2011 verilerine göre Avrupa Birliği ülkelerinde bile kişi başına hekime müracat sayısı 6.9 civarında” dedi.

Dr. Çıray’a göre, Türkiye’de kişi başına hekime müracaat sayısının Avrupa ortalamasının üstünde olması, başvuruların bir kısmının gereksiz olduğu kadar, programın en büyük yanlışı olan performansa dayalı ödeme sisteminin sonucu.

Özelde yüzde 560 artış

SPD ile getirilen performans sisteminin gereksiz tıbbi tetkik, girişim ve ameliyatlara yol açtığını ileri süren Çıray, şunları söyledi:
“Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 -2013 arasında kamu hastanelerinde ameliyat sayısı yüzde 114.4, üniversitelerde yüzde 116.4 arttı.

Özel hastanelerde ise artış yüzde 561.1. Türkiye nüfusunun yüzde 13 civarında arttığı bu dönemde toplam ameliyatların yüzde 175.9 oranında artarak 1 milyon 598 binden, 4 milyon 410 bine yükselmesi izaha muhtaç. Bu artış sadece finansman değil, etik ve sağlık olarak da sakıncalı.

Bu sorunun bir insan hakkı olarak masaya yatırılması gerekiyor.”

Kalite göz ardı edildi

Performans sisteminin sayısal verilere dayandığını, sunulan tıbbi hizmetin kalitesinin göz ardı edildiğini öne süren Dr. Çıray’a göre, mevcut haliyle performansa dayalı ödeme sistemi hizmet kalitesini arttıracak bilimsel rekabeti sağlamak bir yana, sağlık hizmetlerinin üretimi ve kalitesine olumsuz yansıyor.

Dr. Çıray, birinci basamak sağlık hizmetlerini veren aile hekimliği uygulamasındaki aksaklıklara da dikkat çekti. Dr. Çıray, şöyle konuştu:
“Mevcut uygulamada aile hekimliği sadece reçete yazımı için başvurulan bir sistem ortaya çıkarmış, üstelik ilaç kullanımını olağanüstü arttırmıştır. 2002 yılında 124 milyon olan tüm hastanelere yapılan başvuru sayısı 2012 yılında 354 milyona ulaştı.

Sağlık bakanlığı hastanelerine yapılan başvurularda yaklaşık 2 kat, üniversite hastanelerinde başvurularda 3 kat, özel hastanelere başvurularda ise 13 kat artış yaşandı.

Bu gelişme son 10 yılda özel sektörün sistemdeki ağırlığının önemli ölçüde arttığını gösteriyor. 2003 yılında yaşama geçirilmeye başlanan SDP’nin ana amaçlarından biri 20 milyar dolar olan devletin sağlık harcamalarını azaltmaktı. Ama SDP sağlıkta finansmanın kontrolünü başarmak bir yana cari açığı etkiler hale geldi.”

Sağlığa ‘cepten’ harcama artıyor

2002 yılında cari kurlarla 37 dolar olan kişi başına cepten yapılan sağlık harcaması, 2012 yılında 87 dolara yükseldi. Dr. Aytun Çıray, şu bilgileri verdi: “Satın alma gücü paritesine göre ise 2002’de 92 dolar olan kişi başına cepten yapılan sağlık harcaması tutarı 151 dolara kadar yükseldi.

Oransal olarak azalmasına rağmen vatandaşlar 10 yıl öncesine göre sağlık harcamalarına ceplerinden daha fazla para ayırmak zorunda. Cepten yapılan sağlık harcamalarının oranı, birçok OECD ülkesinden düşük olsa da Hollanda, Fransa, ABD, Almanya, Japonya, Kanada gibi ülkelerin ise üzerinde bulunuyor.”

Yeni tıp fakülteleri sorunları çözmüyor

Hekim yetersizliği gerekçe gösterilerek alt ve üstyapı sorunları çözülmeden tıp fakültesi sayısının 2013 yılında 73’e, öğrenci sayısının 51 bin 444’e çıkarıldığını belirten Dr. Aytun Çıray, buralardan mezun olacak hekimlerin mesleki yeterliliklerinin de göz ardı edildiği görüşünde.

Dr. Çıray’a göre mevcut siyasal iktidar, daha fazla sayıda, ancak nitelik olarak daha yetersiz uzman hekimlerle kurulan sağlık piyasa şartlarında emeğin ucuzlatılmasını hedefliyor.

Türkiye’nin uzun vadede daha fazla ve nitelikli sağlık personeli yetiştirmeye yönelik eğitim politikalarına ağırlık vermesi gerektiğini söyleyen Dr. Çıray, “Tıp ve diğer sağlık eğitimlerinde kalite ve kapasiteyi artıracak yatırımlara öncelik verilmeli” diyor.

Kaynak: http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/27917432.asp

Siz de yorumunuzu paylaşın: