Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Tedavi eden tıbbın giderek hasta eden tıp hȃline dönüştüğünü görüyoruz.

İnsanlar belki tıp hizmetlerine daha kolay ulaşmaktan çok mutlular ama gereksiz yapılan tetkik ve tedaviler bir Bumerang gibi onları vurmaya başladı.

Ünlü tıp dergisi British Medical Journal, bu mevzuya dikkat çekmek için “Too much Medicine” (Çok Fazla Tıp) adıyla bir kampanya başlattı (1).

İtalya’da doktorlar, diğer sağlık profesyonelleri, hastalar ve vatandaşlar tarafından başlatılan “daha fazla yapmak daha iyi yapmak değildir” adlı kampanya da gereksiz tetkik ve tedavilerin zararlarına dikkat çekiyor (2).

Birleşik Krallık’ ta 220.00 doktoru temsil eden Academy of Medical Royal Colleges, çok fazla tıbbın (too much medicine) zararlarını azaltmak için bir kampanya yürütüyor (3).

Kuruluş, bunun temel sebeplerini menfaat münasebetleri, defansif tıp ve tıp dergilerindeki önyargılı yayınlar olarak bildiriyor.

Kopenhag Üniversitesi’ nden Peter Gøtzsche de, ölüm sebepleri içinde reçete ile satılan ilaçların kalp krizleri ve kanserlerden sonra üçüncü sırada geldiğini iddia ediyor.

Ona göre antidepresan ve bunama ilaçları dâhil psikiyatrik ilaçlar her sene 65 yaş üzerindeki 500 bin insanın ölümüne yol açıyor (3).

Cezalar şirketleri yıldırmıyor

Büyük ilaç şirketlerinin endikasyon dışı ilaç pazarlaması, araştırma sonuçlarının maniple edilmesi ve ilaçların zararlarını gösteren verilerin saklanması gibi sebeplerle ciddi para cezaları ödüyorlar ama bu onları kesinlikle yıldırmıyor.

Endüstri, tıp dergileri ve medyayı pazarlama aracı olarak kullanırken bilimsel verilerin bağımsız araştırılmasını isteyenlerin susturulmasında suç ortaklığı yapıyor.

Gelelim neticeye

Bizde de doktorlara, hastanelere, sağlık hizmetlerine ulaşım giderek kolaylaşıyor ve yaygınlaşıyor.

Elbette yerinde kullanılan sağlık hizmetleri hayat kurtarır ama “daha fazla tıbbın daha çok sağlık” demek olmadığını unutmayalım.

“Stenti, anjiyoyu, elektroyu bırak, kalbime koy başını doktor” diyelim ve modern tıbbın hayatımıza bu kadar girmediği senelerde “tıp tepti bu muhkem bedenimi” diyen Neyzen Tevfik’ e kulak verelim (4):

      Bir hazakatzedeyim, midemi tıp tepti benim
      Kırk katır tepse yıkılmazdı bu muhkem bedenim

     Kapladı her yanımı sancı, elem, ağrı, bere
     Bir mezar oldu vücut, sanki etibba haşere

     Hastane sanarak çok yere girdim çıktım
     İbret aldım oralardan da canımdan bıktım

Kaynaklar:

1. http://www.bmj.com/content/349/bmj.g4703?etoc=

2. http://www.bmj.com/too-much-medicine

3. https://www.theguardian.com/commentisfree/2015/nov/01/drugs-pharma-doctors-patients

***

EK 1 (11.11.2023): Bu analiz, belirti vermeyen akciğer metastazlarının çıkarılması veya ablasyonunun AŞIRI TIBBIN bir başka örneği olduğunu ileri sürüyor. Yazarlar, herhangi bir sağkalım yararına ilişkin yeterli delillerin bulunmadığını ve belgelenmiş zarar riskini öne sürüyorlar.

Kaynak: https://www.bmj.com/content/383/bmj-2022-073042

Makale: Removal or ablation of asymptomatic lung metastases should be reconsidered

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: