HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
BUGÜNKÜ HIZDA GİDERSE AŞILAMA 7 YILDA ANCAK BİTER
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Bloomberg: Life return to normal in 7 years at today’s vaccine rates.
Türkçesi: Ölme eşeğim ölme!
***
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), sürü bağışıklığı tarifini güncellemiş ve bunun enfeksiyon geçirerek değil sadece nüfusun büyük çoğunluğunun aşılanması ile sağlanabileceğini açıklamıştı (1).
Bu durum ancak mutasyon göstermeyen bir virüse karşı etkinliği yüksek bir aşı ile dünya nüfusunun yüzde 70 kadarının kısa zamanda aşılanması ile gerçekleşebilir.
Elimizde böyle bir aşı var mı? Yok!
Yakın bir gelecekte olması mümkün mü? Değil!
Bir pandeminin sona ermesi üç durumda mümkündür (2):
BİR: Virüsün bulaşıcı özelliğinin ileri derecede azalması veya bitmesini sağlayacak bir mutasyonun ortaya çıkması.
İKİ: Virüsün toplumun yüzde 70-80’ ine bulaşarak toplum bağışıklığının gelişmesi (sürü bağışı tabiri yanlıştır, sürü hayvanlar için kullanılır)
ÜÇ: Etkinliği yüzde 90’ ın üzerinde olan bir aşının kısa bir zamanda (aylar içinde) tüm dünyada yaygın olarak uygulanması
Pandemi ancak virüsün ciddi mutasyonlara uğramasına fırsat vermeden çok kısa zamanda tüm dünyada yaygın olarak uygulanabilecek ve tabii ki etkinliği çok yüksek ve emniyeti ispatlanmış bir aşı ile başarılabilir.
Bloomberg’ in öngörüsü
Dr. Anthony Fauci pandeminin bastırılması ve hayatın normale dönmesi için nüfusun yüzde 70 ila 85’inin aşılanması gerektiğini söylemişti.
Bloomberg’ in aşılamaları takip eden veri tabanına (Bloomberg Vaccine Tracker) yeterli oranda aşılamaya bugünkü hızla ancak 7 yılda ulaşılabilmesi mümkün görünüyor (3).
Bunun dilimizdeki karşılığı “Ölme eşeğim ölme” dir.
Gelelim neticeye
Pandeminin aşılarla sonlanması çok ama çok zor olduğuna göre geriye iki ihtimal kalıyor: Enfeksiyon geçirerek yeteri oranda toplum bağışıklığının gelişmesi veya virüsün mutasyona uğrayarak bulaşma ve hastalık yapma gücünü kaybetmesi.
Virüsün biz dünyalılara “kıyak çekmesini” en olabilir yol olarak hatta tek çare görüyorum.
Siz?
Kaynaklar:
4. https://www.dunya.com/dunya/filipinlerde-63-buyuklugunde-deprem-haberi-610034
***
Hilal Sarı‘ nın haberi (4):
2021’nin en önemli sorusu olan “Pandemi ne zaman bitecek?” sorusuna yanıt arayan Bloomberg, dünya üzerindeki COVID-19 aşılamalarına ilişkin çok büyük bir veri tabanı oluşturarak şimdiye kadar yapılan 119 milyon doz aşılama üzerinden bir hesaplama yaptı. Üreticilerin yeterli kapasitede sahip olmaması, ülkelerin aşı ulusalcılığı yapması, hükümetler ve üreticiler arasındaki ihtilaflar ve özellikle mRNA aşılarında görülen lojistik zorluklar aşılamanın beklenenden çok daha yavaş ilerlemesine neden olurken, Bloomberg yeterli oranda aşılamaya bugünkü hızla ancak 7 yılda ulaşılabileceğini öngörüyor.
Ne dediler?
ABD’nin en yetkili bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Anthony Fauci pandeminin bastırılması ve hayatın normale dönmesi için nüfusun yüzde 70 ila 85’inin aşılanması gerektiğini söylemişti.
Bloomberg Vaccine Tracker (kuruluşun aşılamaları takip eden veri tabanı) bazı ülkelerin iki doz aşılamada nüfusun yüzde 75’ine ulaşma hedefi koyarak diğerlerine göre çok önde gittiğini gösteriyor.
Sadece iki ayda nüfusun yüzde 75’ini aşılama hedefine doğru koşan İsrail, aşılamada lider ülke. ABD’nin bu hedefe ancak 2022 yeni yılında ulaşacağı öngörülüyor. Ancak ülke içinde Kuzey Dakota Teksas’a göre altı ay daha erken bu hedefe ulaşabilir.
Ancak batılı ülkelerde erken alımlar ve ekonomik krize rağmen alım gücü yüksek olan ülkelerin aşıya daha fazla bütçe ayırabilmesi dünyanın geri kalanı için geçerli değil. Bloomberg mevcut hızda ilerlediği takdirde dünyanın tamamının yüzde 75 aşılama oranına ulaşmasının 7 yıl süreceğini hesaplıyor. Hesaplamada bugünün hızları ve bugün mevcut olan ortalama aşı sayısı kullanılıyor. Yani aşılama hızı artarsa, bu karamsar süre de kısalacak. Öte yandan aşılamada içinde bulunduğumuz günlerde aksaklıkların olabileceği de olasılıklar arasında.
Örneğin New York nüfusunun yüzde 75’inin aşılanma hedefi daha önce zorlu kış koşullarının yarattığı engeller nedeniyle 17 aya uzamıştı, şimdi ise bu hedef 13 aya indirildi.
Kanada’da son haftalarda sevkiyatlardaki gecikmeler nedeniyle aşılama hızının yarı yarıya düştüğü belirtilen Bloomberg analizinde bugünkü hızla ülkenin yüzde 75 aşılama oranını yakalamasının 10 yıl süreceği hesaplanıyor. Bu hesaplamanın Kanadalı siyasiler ve sağlık yetkilileri için bir uyarı niteliğinde olduğu belirtilen analizde, bu hesabın 10 yıl boyunca sosyal mesafeye ihtiyaç duyulacağı anlamına gelmediği belirtiliyor. Kanada kişi başı aşı alımı en yüksek hükümet ve bu sayede aşılamanın hızlanacağı tahmin ediliyor.
Ne olacak?
Dünyanın en büyük aşı üretim merkezlerinden Hindistan ve Meksika’da aşı üretim çarkları yeni dönmeye başladı. Şimdiye kadar Bloomberg’ün takip ettiği üreticiler ve hükümetler arası 100’den fazla anlaşma var ve bu anlaşmalar 8,5 milyar doz aşı için. Bunun anlamı genelde iki doz uygulama ile aşılama yapıldığından, hiç biri verilmediği durumda bile bu sözleşmelerin tüm teslimatları dahi dünya nüfusunun sadece yarısını aşılamaya yetiyor. Düşük gelirli ülkelerin aşıya erişimini destekleyen COVAX gibi aşı koalisyonları ise zengin hükümetler tarafından yeterince desteklenmiyor. Aksine, zengin ülkelerin aşı alımları COVAX aşı havuzundan aşındırmaya devam ediyor.
Kaynak: https://www.dunya.com/dunya/bugunku-hizda-giderse-asilama-7-yilda-ancak-biter-haberi-610036
***
EK 1 (11.2.2021): İlaç firması AstraZeneca, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yeni türlerine karşı da etkili olacak bir Kovid-19 aşısını sonbahardan itibaren piyasaya sürebileceklerini açıkladı.
Soriot 6 ila 9 ay sürmesi planlanan klinik çalışmaların ardından Kovid-19’un yeni türlerine karşı da etkili olacak bir aşıyı sonbaharda piyasaya sürebileceklerini kaydetti. İngiliz hükümetinin Kovid-19 aşılama programını çok hızlı yürüttüğünü vurgulayan Soriot, ülkede devam eden aşılama programının vaka ve ölü sayısı üzerindeki etkisinin marttan itibaren görüleceğini aktardı. Soriot, aylık 100 milyon doz olan Kovid-19 aşısı üretimini 200 milyona çıkaracaklarını da sözlerine ekledi.
Oxford-AstraZeneca Kovid-19 aşısının, ilk olarak virüsün Güney Afrika’da görülen mutasyonlu türüne karşı daha az etkili olduğu belirlenmişti. AstraZeneca, “İlk veriler, aşının temel olarak B.1.351 adı verilen Güney Afrika mutasyonundan kaynaklanan hafif hastalığa karşı sınırlı etki gösterdiğini ortaya koydu.” bilgisini paylaşmıştı. Ancak aşının oluşturduğu antikor aktivitesinin, özellikle doz aralığının 8-12 hafta olarak uygulanması durumunda daha şiddetli hastalığa karşı diğer aşılarla eş değer koruma sağladığı ifade edilmişti. Kaynak: https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/astrazeneca-kovid-19un-yeni-turlerine-karsi-etkili-olan-asiyi-sonbaharda-piyasaya-surecek/2141727
***
EK 2 (11.2.2021): Kocaeli Üniversitesi Covid-19 Laboratuvarları Sorumlusu Prof. Dr. Aynur Karadenizli, SARS CoV2 olarak bilinen corona virüsün şu ana kadar yaklaşık 5 bin mutasyon geçirdiğine dikkat çekerek, büyük pandemilerde ilerleyen zamanlarda iyi yönde mutasyonlar ortaya çıktığını ancak Covid-19 virüsünün henüz bu aşamaya ulaşmadığını belirtti. Kaynak: https://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-dr-karadenizli-covid-19-simdiye-kadar-yaklasik-5-bin-mutasyon-gecirmistir,qpOIWmekuk6eKTqV7q7zxw
***
EK 3 (11.2.2021): Koronavirüse karşı aşı üreten firmalardan ABD’li ilaç şirketi JohnsonJohnson’ın CEO’su Alex Gorsky, gelecek birkaç yıl boyunca Covid-19 aşısının tıpkı grip aşısı gibi yılda bir kere yapılması gerekebileceğini söyledi. Virüsün yayıldıkça mutasyona uğramaya devam edeceğini belirten Gorsky, aşıların da mutasyonlara karşı geliştirilebileceğini söyledi. Kaynak: https://www.medimagazin.com.tr/guncel/koronavirus/tr-johnson-johnsondan-flas-aciklama-grip-asisi-gibi-her-yil-yapilmasi-gerekebilir-11-686-94100.html
***
EK 4 815.3.2021): Avrupa Birliği ülkelerinde aşı tedariki ve dağıtımı konusunda yaşanan sorunlar çeşitli tepkilere neden oluyor. Bazı üye ülkeler, Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) henüz onay vermediği Rus ve Çin aşılarına yöneldi. AVRUPA Birliği’nde (AB) aşı dağıtımı krizi büyüyor. Son olarak bazı üye ülkeler, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e mektup göndererek aşı dağıtımında yaşanan “devasa eşitsizlikler” konusunda zirve düzenlenmesini talep etti. Aşı isyanında yeni bir perde olarak algılanan bu girişimde, Avusturya, Çekya, Slovenya, Bulgaristan ve Letonya’nın imzası var. Bu ülkelere sonradan Hırvatistan da eklenirken AB, başta önerdiği, aşıların nüfusa oranla dağıtılmasına dayanan stratejisinin arkasında durmayı sürdürüyor. Kaynak: https://www.hurriyet.com.tr/dunya/abde-cin-asisina-yonelim-basladi-41762789
***
