Son 60 yılda gıda bilimi ve modern market perakendeciliğinde yaşanan devrim, aşırı işlenmiş gıdaların (AİG) üretimi ve tüketiminde patlamaya yol açtı. AİG, obezite ve diğer beslenmeyle ilgili, bulaşıcı olmayan hastalıkların yaygınlığı ve ensidansında dünya çapındaki artışları etkileyen önemli bir faktördür.

Kızarmış yiyecekleri fazla yiyenlerde kalple ilgili problem ihtimali %28 daha yüksek bulundu. Harvard araştırmayı “Hayvansal yağlarda kızartılmış gıdalardan kaçının; bunun yerine bitkisel yağlarda kızartılmış yiyecekleri seçin” diye yorumluyor. Harvard-Marvard anlamam: Yağda kızartılarak yapılan yemeklerin tümü de sağlık riskleri taşır. Doğrusu, bunların hiç yenmemesidir.

Johnson & Johnson’ ın, KOVİD aşılarının kan pıhtılaşması riskleriyle ilgili bir çalışmaya katılmaları teklifini sadece aynı dertten mustarip AstraZeneca kabul etmiş. Pfizer ve Moderna ise aşılarının güvenli olduğu ve bu tür bir incelemenin itibarlarını zedeleyebileceği endişesiyle teklifi reddetmişler. Ticari şirketler ancak menfaatleri varsa bir araya gelirler.

Hareketsiz olanlarda KOVİD için hastaneye yatma riskinin 2,26, ölüm riskinin de 2,5 misli fazla olduğu bulundu. Ağır hastalık için sadece “yaş ve organ nakli yapılmış olması” fiziki aktivite azlığından daha riskli. Yaşlılar dışarı çıkmaya, güneşlenmeye, toprağa basmaya, yürümeye, hareketli olmaya teşvik edilmelidir.

Pandeminin sonlanması ve ölümlerin önlenmesinde “kapanma” veya “kilitlenme” adları altında uygulanan “yasakların” risklerinin faydasından çok daha fazla olduğuna inanıyorum. USA’ da üç farklı tedbir alan üç eyalette ölümlerin farklı olmaması da bunu gösteriyor. Açsan bir türlü kapasan bir türlü: Tüm dünyanın işi gerçekten çok zor!