Yarasa, maymun virüsü derken dünyayı korkutan haber Hindistan’ dan geldi: Domates gribi salgını! Korkutma uzmanlarına gün doğdu. Yakında şu sözleri duymaya hazırlıklı olalım: “Domates gribi selim, kendi kendine iyileşen bir hastalık olarak bilinse de etkeni olan virüslerin mutasyona uğramasıyla çok daha bulaşıcı ve ağır hastalık yapan varyantların ortaya çıkması mümkün olabilir.”

Kısaca FAI adıyla bilinen damar çevresi yağ endeksi azalmasının kalp krizinden ölüm riskini bilinen diğer risk faktörlerinin üzerinde ve ötesinde belirleyebileceği tespit edildi. FAI, önemli koroner arterleri çevreleyen yağ depolayan hücrelerdeki iltihabı gösteriyor. Enflamasyon ne kadar fazla ise bunun da o kadar agresif tedavi edilmesi gerekiyor.

Zorunlu aşılama, halk sağlığına yönelik en güçlü müdahalelerden biridir ve etik normları ve kurumlara olan güveni korumak için idareli ve dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. Mevcut Kovid aşı politikalarının, olumsuz sonuçları ışığında yeniden değerlendirilmesi gerekir.

Aşılanmış asemptomatik kişide virüsün burun boğazdaki miktarı enfekte aşılanmamış kişideki kadar yüksektir. Aşının amacı, hastane personeli ve hastalar arasında viral yayılmayı önlemekse, en büyük bulaşma riski aşılanmamışlar değil, aşılanmış olanlardır. Aradaki fark, hasta aşılanmamış bir kişi işe gitmeyecek, asemptomatik aşılı yayıcı gidecektir.

Kas içine zerk edildiği için mukozal bağışıklık sağlamayan aşıların Kovid’ i önlemesi mümkün değildir. Varyantlara karşı da etkili olan aşıların virüslerin mutasyona uğramayan temel antijenlerinden hazırlanması ve bunların da hücresel bağışıklık sağlaması gerekir. 4-5 doz aşı yaptıranlar üzerine bir bardak soğuk su içebilirler.