Pfizer ve BioNTech’ in koronavirüs aşısının %90 etkili olduğu medyada “Harika Bir Gün” sloganıyla haber oldu. Dünyanın bunu “aşıyı olanların yüzde 90’ ının hayatının kurtulacağı” şeklinde anladığına ve medyanın böyle anlaşılmasına çanak tuttuğuna kalıbımı basarım. İleride sükût-u hayâle uğramamak için bazı hususları bilmekte fayda var.

Geliştirilmekte olan bazı koronavirüs aşı adaylarının HIV riskini artırabileceğine dair uyarıda bulunuldu. Lancet’ te yayımlanan yazıda aktarılana göre 4 koronavirüs aşı adayında kullanılan ve adenovirüs 5 (Ad5) adı verilen genetiği değiştirilmiş bir virüsün, geçmişte AIDS virüsünün bulaşma riskini artırdığı görülmüştü.

SARS-CoV-2’ nin S proteini, soğuk algınlığına sebep olan koronavirüslerinkine değil insan ve farenin proteinlerine benziyor. SARS-CoV-2’ nin insanlarda neden farklı hastalık tablolarına ve oto-immüniteye yol açtığını evcil hayvanların neden hastalanmadıklarını anlıyoruz.

KOVİD’ de oluşan bağışıklıkta interferonların oynadığı rol her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Koronavirüsler de dahil patojenlere karşı ilk savunma bağışıklık sisteminin doğuştan itibaren bulunan yani hazır olan kısmı (innate immunity) ile başlıyor. Enfeksiyonunun akıbetini, koronavirüslerin kopyalanmasına göre interferon cevabının zamanlaması belirliyor.

KOVİD aşı çalışmalarından gelecek “iyi” haberler aşıların ancak hastalığın hafif formundan koruduğunu gösteren sonuçları bildirecek. Asıl mühim olan aşıların kimleri, ne oranda ve ne kadar süre koruduğu ve aşıların emniyetidir. İşe yarar bir aşı esas risk grubundakileri korumalı; ağır hastalık, hastaneye yatış ve ölümleri önlemelidir.