HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
DEV İLAÇ ŞİRKETLERİNE PAHALI İLACI TEŞVİK ETME SORUŞTURMASI
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Novartis ve Roche şirketlerinin ucuz olan Altuzan yerine daha pahalı Lucentis’ in kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla kanunu ihlal ettikleri iddiasının soruşturulmasına karar verildi (1).
Soruşturmadan ne çıkar bilinmez ama ilaç şirketlerinin tek amacı tabii olarak daha çok satmak, daha çok kazanmaktır ve bunun için de ellerinden gelen tüm pazarlama faaliyetlerini uygularlar.
Bu onların kanuni hakkıdır, yeter ki kanun ve yönetmeliklerin arkasına dolanmasınlar, boşluklarından faydalanmasınlar.
Hediye alan doktorlar pahalı ilaçları yazıyor
Gel gelelim, endüstri çoğu zaman kantarın topuzunu kaçırır.
Nitekim yeni yayınlanan bir araştırmada, USA’ da ilaç endüstrisinin doktorlara yaptığı ödemelerin suiistimal potansiyeli olan ağrı kesicilerden gabapentinoid ilaçların aşırı derecede yazılmasına kuvvetli etkisi olduğu ortaya çıktı (2).
Araştırma, endüstriden para alan doktorların ilacın muadili yerine çok daha pahalı olan orijinalini yazma ihtimallerinin iki misli fazla olduğunu, ilaç şirketlerinden hediye alan doktorların bundan etkilendiklerini ve bunun da sağlık sistemi ve hastanın bütçesi için gereksiz bir harcamaya sebep olduğunu gösteriyor.
Reçetelere ilaç ismi değil etken madde yazılmalıdır
TEİS’ in (Tüm Eczacı İşverenler Sendikası) doktorların reçetelerine ilaç ismi yerine etken madde yazılması teklifini ben de destekliyorum (3).
Tabii ki bu sefer de eczacı-ilaç şirketi arasındaki münasebetler büyük önem kazanacaktır, bun da çok dikkat etmek gerekir.
Gelelim neticeye
BİR: Doktorlar ve ilaç şirketleri arasındaki bu tür “rezil menfaat münasebetleri” sıfırlanmadan gereksiz ilaç yazılması ve ilaç israfına çare bulmak mümkün değildir.
İKİ: Bu menfaat münasebetleri kanunlarla yasak olmasa bile doktorların topyekun bu hediye ve ödemelere karşı çıkmaları gerekir.
ÜÇ: Doktorlar ilaç yazarken tabii ki öncelikle hastalarının menfaatini gözetmelidirler ama pahalı ilaç iyi ilaç demek de değildir.
DÖRT: Hastalar da doktorlar da pahalı ilaçların ilaç şirketlerinin “hiçbir fedakârlıktan (!) kaçınmadığı ilaçlar olduğunu unutmamalıdır.
Kaynaklar:
2. https://www.medscape.com/viewarticle/915464
***
EK 1 (23.1.2021): Rekabet Kurumu, anlaşmalı fiyat artışı soruşturmasında Novartis’e 165.4 milyon lira, Roche’e ise 112.9 milyon lira ceza kesti. Rekabet Kurumu’nun ilaç firmaları Novartis ve Roche hakkında yürüttüğü “anlaşmalı fiyat artışı” soruşturması tamamlandı. Novartis’e 165.4 milyon lira, Roche’e ise 112.9 milyon lira ceza kesildi.
Novartis Sağlık Gıda ve Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. ve Roche Müstahzarları San. A.Ş.’nin göz hastalıklarında kullanılan Altuzan ve Lucentis ilaçlarından daha pahalı olan Lucentis’in kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmediğinin tespitine yönelik olarak yürütülen soruşturma sonucunda, toplanan tüm delil, bilgi ve belgeler, düzenlenen Rapor, Ek Görüş, yazılı savunmalar ve sözlü savunma toplantısındaki açıklamalar değerlendirilerek, 21.01.2021 tarihinde yapılan Rekabet Kurulu toplantısında 21-04/52-21 sayı ile aşağıdaki nihai karar alınmıştır:
1) Novartis Sağlık Gıda ve Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. ve Roche Müstahzarları San. A.Ş.’nin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiklerine OYBİRLİĞİ ile
2) Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrası ve “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik”in 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve ikinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının (b) bendi hükümleri uyarınca 2019 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirleri üzerinden
– Novartis Sağlık Gıda ve Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.’ye 165.464.716,48 TL,
– Roche Müstahzarları San. A.Ş.’ye 112.972.552,65 TL idari para cezası verilmesine Oybirliği ile gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açık olmak üzere, karar verilmiştir.”
***
EK 2 (23.6.2022): Industry sponsorship bias in cost effectiveness analysis: registry based analysis: Yeni bir ilaç veya sağlık teknolojisiyle ilgili endüstri destekli çalışmaların, çeşitli hastalıklarda bağımsız çalışmalara göre ‘maliyet-etkin’ bulunma ihtimali daha yüksektir: https://www.bmj.com/content/377/bmj-2021-069573
***
EK 3 (12.7.2023): Yeni bir ilacın mutlaka daha iyi anlamına gelmediği gerçeğinin hem hastalara hem de klinisyenlere açıkça iletilmesi gerekiyor.
Kaynak: https://www.bmj.com/content/382/bmj.p1466
Makale: Drug regulation and development must be aligned with clear public health goals
***
EK 4 (9.5.2024): BMJ: FDA, menfaat münasebetlerini ciddiye aldığını söylese de ilaç endüstrisiyle finansal münasebetler liderleri arasında yaygın. Türkçesi: Malı büyük başlar götürüyor, küçükler eşantiyon kalem, öğlen dürümle mutlu olmaya çalışıyor.
Kaynak: https://www.bmj.com/content/385/bmj.q975
Makale: Revolving doors: board memberships, hedge funds, and the FDA chiefs responsible for regulating industry
***
Ahmet Bey olmamış, olmamış olmamış… Sizden beklerdim ki şu soruları da sorun:
İlaçlar sadece USA’ da mı var, bu ilaç şirketleri sadece USA’ da mı var, doktorlar sadece USA’ da mı var.
Bizde böyle şeyler oluyor mu olmuyor mu?
hadi cevap verin
İlaç firmalarının yapamayacağı şey yoktur yeter ki daha çok kar etsinler daha fazla kazansınlar. İlaçlara etken madde yazılması da problemi çözmez çünkü firmalar bu sefer eczacılar üzerine yoğunlaşacak onları hedieyelere boğacaktır. olan gene halka olacaktır.
Takmışsın ilaç firmalarına, sanki sen ilaç yazmıyor musun, ilaç firmaları olmasa araştırma yapmasa kim yeni ilaç bulacak kim kim?