Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Daha önce yapılan çalışmalarda yoz/yozlaştırılmış gıdaların tip 2 diyabet, kalp-damar hastalıkları ve kanser risklerini tek tek artırdıkları gösterilmişti ama aynı anda birden fazla hastalıkla olan birlikteliği hakkında bilgimiz olmadığı gibi bu gıdaların alt gruplarının riskleri de bilinmiyordu.

Yeni bir araştırmada, 1992 ile 2000 yılları arasında yedi Avrupa ülkesinden 266.666 erkek ve kadının beslenme bilgileri kaydedildi. Araştırmacılar, kanser de dahil olmak üzere çeşitli kronik rahatsızlıkların kimlerde geliştiğini görmek için 11 yıl boyunca katılımcıları takip etti.

Analizlerde, özellikle hayvani ürünler ve şekerli içecekler gibi yoz gıdaların daha fazla tüketilmesi, felç veya diyabet gibi başka hastalıkların yanı sıra kansere yakalanma riskinin artmasıyla bağlantılı bulundu.

Yoz gıdalar alt gruplara göre incelendiğinde, hepsinin çoklu kronik durumların gelişmesiyle ilişkili olmadığı görüldü.

Hayvansal ürünler ve yapay ve şekerle tatlandırılmış içecekler gibi belirli gruplar artan riskle ilişkilendirilirken, yozlaştırılmış ekmekler ve tahıllar veya alternatif bitki bazlı ürünler gibi diğer gruplar riskle herhangi bir ilişki göstermedi.

Araştırma, yoz gıda alımının daha yüksek olmasıyla ilişkili olarak çoklu hastalık riskinde %9’luk bir artış olduğunu gösteriyor ama bu çalışmadan bir sebep-sonuç münasebeti çıkarmak mümkün değil.

Ayrıca yoz gıdaların doğrudan sağlığa zararlı olmaları dışında sağlıklı gıdaların alınmasına engel olmaları da hesaba katılmalı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde 2019’da yapılan bir araştırma, gıda tedarikinin yaklaşık yüzde 71’inin aşırı işlenmiş olabileceğini tahmin etmişti.

Yoz/yozlaştırılmış gıdalarda katkı maddeleri içinde, küf ve bakterilere karşı dayanıklı koruyucuları; uyumsuz bileşenlerin ayrılmasını engelleyen emülgatörler; yapay renklendiriciler ve boyalar; köpük önleyici, hacim artırıcı, ağartıcı, jelleştirici ve parlatıcı maddeler ilk sıralarda geliyor.

Gelelim neticeye

BİR: Ne kadar ihtimamla, dürüstçe ve metodolojiye uygun olarak yapılırsa yapılsın modern tıbbın beslenme araştırmalarının hiçbirine güvenilemez.

İKİ: Doğru beslenme için tek yol binlerce sene milyarlarca insan üzerinde yapılan en büyük beslenme araştırmasına dayanan ADAM GİBİ BESLENME’ dir.

ÜÇ: Geleneksel beslenme modelinin olmazsa olmaz şartı endüstrinin gıdalardan elini çekmesidir.

DÖRT:  Endüstriden beslenen uzmanlara da onların beslenme tavsiyelerine de inanılmamalıdır.

BEŞ: Beslenmenin araştırması olmaz!

Kaynak: https://www.thelancet.com/journals/lanepe/article/PIIS2666-7762(23)00190-4/fulltext

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: