HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
İÇME SUYUNDAKİ YÜKSEK FLORÜR ÇOCUKLARIN ZEKÂSINI DÜŞÜRÜYOR
Bugünlerde ABD’ de florüre maruz kalmanın IQ puanlarını düşürdüğünü gösteren yeni bir meta-analiz dolayısıyla büyük tartışmalar var.
Bir taraf florürü pirüpak görürken diğer taraf ise içme sularına florür eklenmesine şiddetle karşı çıkıyor.
ABD’ nin müstakbel Sağlık Bakanı Robert Kennedy’ nin “florür karşı” olması tartışmaları daha da alevlendiriyor.
Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü’nden (NIEHS) araştırmacılar, Kanada, Çin ve Hindistan dâhil 10 ülkede florüre maruz kalma ve çocukların IQ’ su üzerine yürütülen 74 araştırmayı inceledi.
Analizde, florüre maruz kalma ile azalan IQ puanları arasında “istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki” bulunduğu ortaya çıktı.
Çalışmaya göre, genel maruziyetin bir göstergesi olarak kabul edilen idrar florüründeki litre başına her 1 miligramlık artış için çocukların IQ’ sunun 1,63 puan düşüyor.
Bir nüfusun IQ’ sunda 5 puanlık bir düşüşün, zihinsel engelli olarak sınıflandırılan kişilerin sayısını neredeyse iki katına çıkaracağı hesaplanıyor.
Böyle bir etki herhangi bir kişi için küçük görünse de, bu sonuçlar daha geniş ölçekte, özellikle yoksulluk ve beslenme gibi risk faktörleri sebebiyle savunmasız olanlar için önemlidir.
Yüksek dozlarda florürün nörotoksisitesi iyi bilinmektedir, ancak tartışma, çalışmanın şu anda Dünya Sağlık Örgütü’nün güvenlik sınırı olan litre başına 1,5 miligramın altındaki miktarlara maruz kalmanın da çocukların IQ ‘sunu etkileyebileceği yönündeki tavsiyesinde yatmaktadır.
En önemlisi, makale 1,5 mg/L’den daha düşük değerlerin ne kadar tehlikeli olabileceğini açıklığa kavuşturmuyor ve 0,7 mg/L’lik ABD kılavuzunun ayarlanması gerekip gerekmediği konusunda soru işaretleri bırakıyor.
Yazarlar da, “içme suyundaki 0,7 mg/L florüre maruz kalmanın çocukların IQ’ sunu etkileyip etkilemediğini belirlemek için yeterli veri bulunmadığını” kabul ediyor.
Amerikan Diş Hekimleri Birliği’nin ulusal florür komitesinin üyesi olan Steven Levy de bilhassa çalışmanın metodolojisi hakkında önemli endişeler dile getirdi.
Florür nedir?
Florür toprakta, kayalarda ve suda değişen derecelerde bulunan doğal olarak oluşan bir mineraldir. Aynı zamanda gübre üretiminin bir yan ürünüdür.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ile Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiyesi üzerine birçok şehir, dişleri çürüklerden korumak için onlarca yıldır arıtılmış içme suyuna florür katıyor.
Florürün diş çürümelerini önlediği, dişleri asitlere karşı daha dayanıklı hale getirdiği ve bakterilerin dişleri aşındırmasını önlediği kabul ediliyor.
Tabii olarak yüksek miktarda florür içeren kuyu suyuna sahip alanlar da dâhil olmak üzere bazı yerlerde çocuklar o kadar çok florür alıyorlardı ki, dişlerde florozis adı verilen bir durum olan çizgiler ve lekeler kalıyordu. 2015 yılında, florozisi önlemek için içme suyundaki tavsiye edilen florür seviyeleri düşürüldü.
Gelelim neticeye
Bu meta-analiz florürün doğrudan zekâ geriliğine sebep olduğunu göstermiyor, bir risk artışından bahsediyor:
İçme sularında florür miktarının artmasıyla IQ puanlarının az miktarda düşebileceğini ortaya koyuyor.
Amma velâkin…
Ben bu meta-analizin sonuçlarına itibar edilmesi gerektiğine inanıyorum:
BİR: İlk kullanıldığı senelerde sigaranın kansere sebep olabileceği bilindiği hâlde bu hakikat toplumdan saklanıyordu. Hastanelerde hastalara sigara satışı yapılıyor, doktorlar sigara reklamlarında boy gösteriyordu.
Hazır gıdalara hiçbir zararları olmadığı iddiasıyla konan katkı maddelerinin birçoğu çok büyük riskleri olduğu anlaşıldığı için kaldırıldı.
Aynı durumun florürlü sular için de geçerli olması kuvvetle muhtemeldir.
İKİ: Florürün diş çürüklerini önlemede bir miktar etkisi olabilir ama diş çürüklerinin esas sebebi florür eksikliği değil beslenme hatalarıdır. Sadece sağlığa hiçbir faydası da olmayan şekerin diyetten çıkarılması bile diş çürüklerini önlemede florürlü sulardan 100 defa fazla etkili olacaktır.
ÜÇ: Günlük hayatta maruz kaldığımız tek nöro-toksik madde florür değil. Gıdalarla, solunum yoluyla, deriden bildiğimiz, bilmediğimiz sayısız zehire maruz kalıyoruz. Bunların birlikte verdikleri zarar da tek tek yaptıklarının kat be kat üzerinde.
DÖRT: Diş çürüklerinin önlenmesinde beslenme yanında ağız sağlığının yerinde olması da çok önemlidir. Bunun için de florüre de adeta bir kimya fabrikası gibi olan diş macunlarına da gerek yoktur. Ağzın tuz-karbonatlı sularla çalkalanması, misvak ve diş ipleriyle temizlenmesi yeterlidir. Naylon diş fırçaları da mikroplastik maruziyeti sebebiyle sakıncalıdır.
BEŞ: Herkesin ama bilhassa da gebe, süt veren kadınlar, bebek ve küçük çocukların florüre karşı daha hassas oldukları unutulmamalı ve bu grup titizlikle korunmalıdır.
Makale: Fluoride Exposure and Children’s IQ Scores-A Systematic Review and Meta-Analysis
Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jamapediatrics/fullarticle/2828425
Araştırmanın medyadaki haberleri:
https://medicalxpress.com/news/2025-01-divisive-link-fluoride-childhood-iq.html
https://www.statnews.com/2025/01/06/fluoride-iq-jama-pediatrics-critiques-meta-analysis/
https://www.dailymail.co.uk/health/article-14255233/study-fluoride-water-lowers-childrens-IQ.html
https://thehill.com/policy/healthcare/5069656-fluoride-iq-meta-analysis/
***
