Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Yaşlanmayla birlikte pek çok kişi hafıza sorunları yaşamaya başlar ama bunu yürüyerek engellemek mümkün.

Araştırmada, 120 yetişkin birey rastgele iki gruba ayrıldı.

Bir grup bir sene, düzenli tempo ile yürüyerek aerobik egzersiz yaptı,

Diğer grup ise yalnızca esneme, denge ve kas tonusu çalışmalarını ihtiva eden hafif aktiviteler yaptı.

Araştırmacılar iki önemli alana odaklandı:

Hipokampüsün büyüklüğü – Beynin hafıza, öğrenme ve yön bulmada kilit rol oynayan bölgesi,

Uzamsal hafıza performansı – Kişinin çevresindeki yerleri hatırlama ve yön bulma becerisi.

Ne bulundu?

Düzenli aerobik yürüyüş yapan grup, hipokampüs hacminde yaklaşık %2 artış sağladı—bu, yaşa bağlı kaybı 1–2 yıl geri çevirecek kadar anlamlı bir artış demek.

Bu büyüme özellikle beynin ön (anterior) hipokampüs kısmındaydı.

Ayrıca, egzersiz yapanların kanında BDNF (Beyin Kaynaklı Nörotrofik Faktör) seviyelerinde artış gözlendi. BDNF, yeni sinir hücresi oluşumuna ve sinaptik bağlantıların güçlenmesine destek verir.

Esneme grubunda ise hipokampüs hacminde düşüş görülürken, egzersiz grubu hem anatomik hem zihinsel olarak daha iyi bir performans sergiledi.

Basitçe Ne Anlama Geliyor?

Düzenli aerobik egzersiz, ileri yaştaki bireylerde beyinde gerçekten fiziksel değişime yol açıyor.

Beynin öğrenme ve hatırlama bölgesi canlanıyor, bu da günlük hayatta yön bulmadan yeni bilgileri hatırlamaya kadar pek çok konuda doğrudan fark yaratıyor.

BDNF gibi tabii destekleyiciler, bu süreci hem hızlandırıyor hem daha güçlü hale getiriyor.

Gelelim neticeye

Bu bilimsel çalışma, egzersizin yalnızca kaslara değil, beyne de “spor” yaptırdığını gösteriyor.

Egzersizle kalp sağlığını iyileştirdiğimiz gibi, beynimizin belleğini de tazeleyebiliriz.

“Yaşlanınca unutkanlık normaldir” demek yerine, “harekete geç ve hafızanın geri gelsin” demek çok daha etkili olabilir.

Yürüyün, yollar yürümekle aşınmaz ama dikkat ayakkabınız aşınabilir.

Hipokampus nedir?

Hipokampus, beynin “hafıza ve navigasyon merkezidir” ve iki temel işlevi vardır:

Hafıza Oluşturma (Memory Maker): Yeni anılar oluşturmak ve uzun süreli hafızaya kaydetmekten sorumludur. Meselâ, dün akşam yediğiniz yemeği veya bir arkadaşınızın ismini hatırlamanızı sağlar.

Yön Bulma (Navigation): Beyninizin içindeki bir GPS gibi çalışır. Bir yerden bir yere giderken yönünüzü bulmanıza, mekânsal ilişkileri anlamaya yardım eder.

Kısacası: “Nerede olduğunuzu ve neler yaşadığınızı hatırlamanızı sağlayan beyin bölgesidir.”

Hipokampüs geç yetişkinlikte küçülür ve bu da hafıza bozukluğuna ve demans riskinin artmasına sebep olur.

Hipokampüs ve medial temporal lob hacimleri daha formda yetişkinlerde daha büyüktür ve fiziksel aktivite antrenmanı hipokampüs perfüzyonunu artırır.

Kaynak: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1015950108

Makale: Exercise training increases size of hippocampus and improves memory

***

Siz de yorumunuzu paylaşın: