Sağlıklı bir hayat tarzı ile genetik bir riske sahip olanların bile bunama riskinin %32 oranında azalabileceği bildirildi. Araştırmada, genetik riske ve uygunsuz hayat tarzına sahip olanlarda bunama riski 3 kat fazla çıktı. “Kaderimse, çekerim” anlayışına kapılmak doğru değildir, doğru hayat tarzı ile bu riski azaltmak mümkündür.

Depresyon, idrar kaçırma, uykusuzluk, astım, KOAH, alerji ve epilepsi tedavilerinde kullanılan ”anti-kolinerjik” sınıfı ilaçların bunama riskini artırdığı ortaya çıktı. “Bu tür ilaçları yaşlılara verirken çok dikkatli olmak” gerektiğini hemen hatırlatıyorum, unuturum munuturum neme lazım.

Çok geniş kapsamlı ve uzun süreli takipli bir araştırmada vücut kite endeksi yüksekliğinin ALS (amyotrofik lateral skleroz) riskini azalttığı belirlendi. Daha önce de obezite ve tip 2 diyabet arasında ters bir münasebet olduğu ortaya çıkmıştı. Dikkat, bu araştırmaya bakıp da ALS’ den korunmak için kilo almaya çalışmak tamamen yanlıştır.

Antipsikotik ilaçların bunaması olanlarda ölüm riskini yüzde 35 artırdığı bildirildi. Altta yatan diyabet ve kalp-damar hastalığı olanlarda risk daha da yüksek bulundu. Uzmanlar, bunaması olanlarda bu ilaçların davranış semptomlara ve psikoza olan etkilerinin son derecede sınırlı olduğunu vurguluyorlar.

PANDAS, çocuklarda boğaz iltihabını takiben psikiyatrik ve nörolojik belirtilerle ortaya çıkan oto-immün bir hastalıktır. Birden bire başlayan belirtilerin düzelmesi yavaş yavaştır ve haftaları bulabilir. Hastalığa ait özel bir laboratuvar bulgusu olmayıp tedavisi bir psikiyatri uzmanı tarafından yapılır.