HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
TABABET, DOKTORCULUK OYUNUNA DÖNÜŞÜYOR
Dikkat: Yazının sonunda ilaveler var!
***
Trump’ a karşı tavır alan bilim dergileri kervanına Nature, New England Journal of Medicine ve Scientific American’ dan sonra Lancet de katıldı.
Tıbbın, geçmişi neredeyse 200 seneyi bulan bu muteber yayın organı, gelecek hafta yapılacak başkanlık seçimlerinde Amerika’ lıları değişiklik için oy vermeye çağırdı.
Dergi, Trump yönetiminin pandemiye cevabını “felâket” olarak nitelendiriyor (2).
Lancet’ de yer alan yazıda, USA’ nın “bir yüzyıldaki en büyük halk sağlığı kriziyle” yeterince mücadele etmesini engellediğini söylediği konular üzerinde duruluyor.
Trump, bilimsel kurumları baltalamak ve yanlış bilgiler yaymakla suçlanıyor.
USA’ nın “bilimde sürekli bir devalüasyon” ve bir dizi hak eşitsizliği yaşadığına dikkat çekiliyor.
Demokrat aday Joe Biden açıkça desteklenmemekle beraber Trump’ dan başka aday olmadığına göre Lancet’ in resmen Biden’ a arka çıktığı belli oluyor.
Salgında en çok zarar gören kesimlerden biri de tıp olacak
KOVİD salgınında en çok zarar gören kesimlerden birinin tıp olacağını daha evvel yazmıştım (3):
“KOVİD salgını, ticarete âlet olduğu artık genel kabul gören modern tıbbın dibine kadar siyasete de bulaştığını görmeyen gözlere gösterdi, sağır kulaklara duyurdu.”
Bilimsel araştırmaları, tartışmaları, makaleleri merak ve heyecanla okuduğumuz, tıbbın bu en muteber dergilerinde artık siyasi yazıların yer alması biz “hekimlerin” içini acıtıyor.
Tıp, sadece insan sıhhati ve esenliği için uğraşan bir bilim dalı olmaktan çıkıyor, giderek ticaret ve siyaset tarafından yönetilen sıradan bir “sektör” hâline dönüşüyor.
Buna, “tıp bilimi batağa gömülüyor” demekte hiçbir beis yok.
Gelelim neticeye
Hekimlik şefkati mi… geçiniz.
Tecrübe mi… o da nedir?
“Önce zarar verme” mi… hadi oradan!
Bilimsel araştırmalar mı… boş işler.
Sanat olma vasfını kaybedeli yıllar olan tıp artık bilim olmaktan da çıkıyor, algoritmalarla çalışan bir ticaret ve siyaset kurumuna dönüşüyor.
Kaçımız, tababet yaptığını sanıyor, kaçımız bize “doktorculuk” oyunu oynatıldığının farkında, çok merak ediyorum.
NOT: Meraklısına, ne Trump ilgilendiriyor beni ne Biden, ne de bir başkası. Son kitabımın adı “Tıptan Uzak Sağlıklı Hayat” idi. Artık “Siyasetten Uzak Sağlıklı Tıp” diye bir kitap yazmak, farz oldu. Bekleyin…
Kaynaklar:
1. https://medicalxpress.com/news/2020-10-lancet-blasts-trump-virus-disaster.html
2. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)32260-1/fulltext
EK 1 (11.12.2020): Beyaz Saray, FDA Başkanını ya cuma gününe kadar Pfizer-BioNTech aşısını onayla ya da istifa et diyerek tehdit etti. washingtonpost.com/health/2020/12
***
EK 2 (7.9.2021): Dr. Scott Atlas: “Bilim, Kovid-19 üzerinden kendini öldürdü”. Toprağı bol olsun. Kaynak: https://thefederalist.com/2021/09/01/dr-scott-atlas-science-killed-itself-over-covid-19/
***
EK 3 (8.12.2022): Sağlık hizmetlerinde aşırı kullanımı ve israfı azaltmak, küresel olarak sağlık sistemleri için yüksek kaliteli bakım sağlamanın önemli bir parçasıdır.
Reducing overuse and waste in healthcare has been identified as an essential part of providing high quality care for health systems globally.1 Unnecessary tests, treatments, and procedures can have serious implications for individual patients, healthcare systems, and the planet. Individuals can be directly harmed through, for example, diagnostic and testing cascades that can cause side effects and lead to substantial anxiety for patients, caregivers, and families. Unnecessary medication can lead to drug interactions, and overprescribing is a driver of public health crises such as antimicrobial resistance2 and the prescription opioid abuse epidemic.3
At the health systems level, overuse or unnecessary tests, treatments, and procedures wastes finite resources and diverts services, treatments, and effort away from those most in need of care. Overuse is not confined to high income countries; it is increasingly well documented even in low and middle income settings.4 Minimising overuse and waste in lower income settings can help direct scarce resources towards evidence based practices in areas of greatest need.4
Waste in healthcare also contributes to the climate crisis, harming people and the planet through the multiple adverse effects of climate change such as air pollution, microplastics in water sources, and an increase in vectorborne diseases.56789 Healthcare is a resource intensive industry that generates a substantial proportion of global carbon emissions, alongside tons of material waste from single use plastics.10 Strategies to reduce healthcare emissions include reducing the estimated 30% of all care that is overused and unnecessary.11
Kaynak: https://doi.org/10.1136/bmj.o2787
Makale: Reducing harm from overuse of healthcare
***
Tıbba siyaset ve ticaret karışıyorsa daha doğrusu tıbbı onlar yönetiyorsa tabii ki şefkat, tecrübe, bilim, liyakat hiçbirinden eser kalmaz. Güzel özetlemişsiniz.
Kitabınızı merakla bekliyoruz
Tıp sanat olmaktan çıkalı çok oldu. Resmen ticari bir sektör oldu. Politikanın da tıbba girmesi yeni değil ama bu artık iyice su yüzüne çıktı.
anatomi-fizyoloji
başka çıkış yolu yok
Tıp, sadece insan sıhhati ve esenliği için uğraşan bir bilim dalı olmaktan çıkıyor’ mu?
Hoca Ahmed Rasim ve bu düşüncedeki doktor arkadaşlar bu kadar saf mısınız hakikaten?
Bakın tıp sadece bir araçdır, vicdan ve ahlak olmadan ‘tıb’ sıhhat ve esenlik dağıtmaz.
İnanmayanlar, tıbbın tarihini incelemelidir, bir kaç örnek aşağıda;
(1)https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3766833/(2) http://hnn.us/articles/1796.html
(3) https://www.nytimes.com/2020/01/13/upshot/bad-medicine-the-harm-that-comes-from-racism.html
Ölmüşüz de ağlayanımız yok.
Sayın şair Fuzuli Efendi,
Verdiğiniz örneklere gerek yok aslında. Ahlak ve vicdan olmayan hangi işten kime hayır gelebilir ki?
Yazıya biraz üsten bakmışsınız.
Rasim hoca da aynen sizin dediğinizi diyor. O da Yavuz Dizdar da ahlaklı ve vicdanlı tıbbı savunuyor. Dizdar hocanın kitabı var Vicdan hayat Kurtarır diye.
Rasim hocamın da şefkate dayalı tıp diye kanıta dayalı tıbba karşı geliştirdiği kavramdan da haberdar olmanız lazım.
Tababet ilmi bir araçdır.
Hekimlik ise san’at!
Maatessüf san’atkârlar parmakla sayıılabiliyor.
Hoca Ahmed Rasim ise ‘üstad’…
Öyle her önüne gelene ‘duayen’ (!) dediklerinden değil!