Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Vücut kitle endeksi (VKE) esasında yanlış bir ölçüdür.

İdeal kilo veya ideal VKE yerine ideal metabolizmadan bahsetmek doğru olur (1).

VKE yerine insülin direncinin, oksidatif stresin, kronik enflamasyonun, karaciğer ve pankreas yağlanmasının hatta çok basit olarak göbek çevresinin değerlendirilmesi daha doğru sonuçlar verecektir.

İnsülin direnci yoksa fazla kilo bir problem yaratmıyor: Obezite paradoksu (2). 

İç organ yağlanmasının ağır KOVİD riskini artırdığı gösterildi (3). ACE-2 reseptörleri iç organ yağlarında daha fazla bulunuyor ve bunun da sitokin fırtınasını tetiklediği düşünülüyor. 

Daha önce de metabolik sendromu olanların KOVİD ölüm riskinin 3.4 misli yüksek oldu tespit edilmişti (4).

Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada grip ölümlerinin kilo vermekle değil insülin direncinin düzelmesiyle önlendiği gösterilmişti (5). 

Bir çalışmada KOVİD ile ilişkili mortalitede artış sadece diyabetin kardiyovasküler ve böbrek komplikasyonlarıyla değil, aynı zamanda bağımsız olarak glisemik kontrol ve vücut kitle endeksi ile de ilişkili bulundu (6).

Obezitenin bağışıklığı zayıflatması kısmen yağ hücrelerinin bağışıklık hücrelerinin sentez ve depo edildiği dalak ve kemik iliği gibi organları infiltre etmesidir (7). 

Bir diyabet ilacı olan “metforminin KOVİD ölüm ihtimalini 4 mislinden fazla azalttığı” bildirildi (8). Metformin, insülin aktivitesini artırarak ve karaciğerde glukoz üretimini azaltarak etki gösterir. 

İnsülin direnci kronik enflamasyonun bir bulgusudur ve bu kişilerde kanın pıhtılaşma eğilimi artmıştır. İnsülin ACE-2 aktivitesini de  artırıyor (9).

İnsülin direnci ve sebepleri

Metabolizmanın bozuk olduğunu (metaflamasyon), kalp sağlığını ve kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümlerin en önemli göstergesi İNSÜLİN DİRENCİ’ dir.

İnsülin direnci, vücut hücrelerinin enerji sağlamaları için şart olan glukozu insülin varlığına rağmen alamamalarıdır.

İnsülin direncinin büyük ölçüde hayat tarzındaki yanlışların evvel emirde de beslenme yanlışlarının neticesidir:

-Aşırı işlenmiş gıdalar

-Her türlü şeker, özellikle basit şekerler, mısır şurubu ve şekerden zengin gıdalar

-İşlenmiş tahıl ürünleri

-Sık sık yemek (üç ana üç ara öğün gibi)

-Fazla kilo ve obezite

-Hareketsizlik

-Kronik stres

-Uykusuzluk

Gelelim neticeye

Ağır KOVİD ve ölümlerin bir numaralı sebebi insülin direncidir. 

İnsülin direncinin düzeltmeden KOVİD’ le mücadele edilemez.

Kaynaklar:

1. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/11/28/yazilar/tip-yazilari/corona-virus/ideal-kilo-diye-bir-kavram-yoktur-ideal-metabolizma-vardir/

2. https://ahmetrasimkucukusta.com/2021/04/08/yazilar/tip-yazilari/diyabet/insulin-direnci-yoksa-kilo-hic-problem-degil/

3. https://ahmetrasimkucukusta.com/2021/01/17/yazilar/tip-yazilari/beslenme/ic-organ-yaglanmasi-kovid-in-akibetini-belirliyor/

4. https://care.diabetesjournals.org/content/early/2020/08/18/dc20-1714

5. https://www.nature.com/articles/s41366-020-00692-3

6. https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(20)30271-0/fulltext

7. https://science.sciencemag.org/content/369/6509/1280.full

8. https://www.ajtmh.org/content/journals/10.4269/ajtmh.20-0375

9. https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajprenal.00516.2013

***

Ntv’ nin haberi:

İngiltere’de Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ‘sağlıklı’ kilo aralığının üst bölgelerde olduğu düşünülen kişilerin şiddetli Covid-19 geliştirme riski daha yüksek. Sağlıklı bir vücut kitle indeksi 18,5 ile 25 arasında kabul ediliyor. Ancak yeni çalışma, 23 puan üzerindeki vücut kitle endeksinin Covid-19’dan hastaneye yatma riskinin yüzde beş arttığını gösteriyor. Ayrıca, bu kişilerin daha zayıf yaşıtlarına göre yoğun bakım tedavisine ihtiyaç duyma olasılıkları yüzde on artıyor.

Oxford Üniversitesi araştırmacıları, 24 Ocak ile 30 Nisan 2020 arasında İngiltere’de hastane bakımına ihtiyacı olan 13 bin 503 Covid-19 hastasını inceleyerek vücut kitle indekslerini (BMI/VKİ) karşılaştırdı. Bilim insanları artan vücut ağırlığıyla birlikte şiddetli Covid-19 riskinin arttığını keşfetti.

The Lancet Diabetes And Endocrinology adlı tıp dergisinde yayınlanan çalışma, hastaneye yatma riskinin kademeli olarak 23 puanlık VKİ’nin üzerinde arttığını ve önceden var olan diğer sağlık koşullarından bağımsız olduğunu buldu.

İLK KEZ TÜM VKİ ARALIKLARI DEĞERLENDİRİLDİ

Önceki çalışmalar obez insanların Covid-19’dan daha ciddi hastalık ve ölüm riski altında olduğunu bulsu ancak söz konusu araştırmada tüm VKİ aralıkları ilk kez incelendi. 

40 YAŞIN ALTINDAKİLERDE RİSK ARTIYOR

Sağlıklı bir vücut kitle indeksi 18,5 ile 25 arasında kabul ediliyor. Ancak yeni çalışma, vücut kitle indeksi 23’ün üzerindeki olan her insanın Covid’den hastaneye yatma riskinin yüzde beş arttığını gösterdi. Bu ilişkinin özellikle genç yetişkinlerde  daha yüksek olduğu belirtildi. Örneğin, 20 ila 39 yaş arasındaki kişilerin 23’ten fazla BMI puanı için hastaneye kaldırılma olasılığı yüzde 9 daha yüksekken, 80 yaşın üzerindeki biri için risk artışı sadece yüzde bir olarak gerçekleşti.

Diğer taraftan, vücut kitle indeksi 18,5’in altında olan zayıf insanların da Covid-19’a karşı daha fazla savunmasız olduğu ortaya çıktı.

AŞILAMA POLİTİKALARINDA OBEZİTE RİSKİ TAŞIYAN GENÇLERE ÖNCELİK VERİLMELİ

Oxford Üniversitesi’nden çalışmanın başyazı Dr. Carmen Piernas konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “’Çalışmamız, çok mütevazı fazla kilonun bile ciddi Covid-19 komplikasyonları riskiyle ilişkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca,  kiloyla ilişkili risklerin en fazla 40 yaşın altındaki kişilerde olduğunu, kilonun 80 yaşından sonra şiddetli Covid-19 geliştirme şansı üzerinde çok az etkisi olduğunu ortaya koyduk. Bulgularımız,  aşılama politikalarının obezite riski altında olan özellikle de genç yaş gruplarına öncelik vermesi gerektiğini gösteriyor” dedi.

VÜCUT KİTLE İNDEKSİNİZİ NASIL HESAPLAYABİLİRSİNİZ?

Vücut kitle indeksi, vücut kütlesinin, uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanıyor.  İdeal ağırlık ise ulaşılmak istenen VKİ’nin, boy uzunluğunun karesi ile çarpılmasıyla elde ediliyor.


Standart Formül:

VKİ= (kilogram cinsinden ağırlık / (metre cinsinden yükseklik x metre cinsinden yükseklik))

DEĞERLENDİRME

18,5 yaş altı: Zayıf
18.5 – 24.9: Sağlıklı
25 – 29.9: Fazla Kilolu

30 veya üzeri: Obez

Kaynak: https://www.ntv.com.tr/saglik/oxford-universitesi-vucut-kitle-indeksi-23un-uzerinde-olan-kisiler-covid-19-nedeniyle-daha-fazla-risk-altinda,XNIwgD7RKUiOlbeiNyhXbg

***

EK 1 (9.10.2021): SARS-CoV-2 might lead to new-onset diabetes or aggravation of pre-existing metabolic disorders. In this Review, we provide an update on the mechanisms of how metabolic and endocrine disorders might predispose patients to develop severe COVID-19. Additionally, we update the practical recommendations and management of patients with COVID-19 and post-pandemic. Furthermore, we summarise new treatment options for patients with both COVID-19 and diabetes, and highlight current challenges in clinical management. Kaynak: https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(21)00244-8/fulltext

***

EK 2 (7.2.2023): Kovid’den önce sağlıklı hayat tarzı uzayan Kovid riskinin azalmasıyla ilişkili bulundu.

Makale: Adherence to Healthy Lifestyle Prior to Infection and Risk of Post–COVID-19 Condition

Kaynak: https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2800885

***

Yazı için 1 yorum yapılmış:

1. Füsun Öztürk dedi ki:

   03 Mayıs 2021, 00:06

   Şişmanlık çağın esas hastalığı. Koronavirüsten ölenlere bakın hepsinde bir hastalık var. Hasta gibi görünmeyenler de araştırılsa mutlaka gizli kalmış bir hastalıkları bulunabilir. Buna hiç bakan yok. Neden kimse sağlıklı zannedilen insanların şiddetli kovide yakalandığını merak etmiyor hayretler içindeyim.

Siz de yorumunuzu paylaşın: