Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Dikkat: Yazının sonunda ek var!

***

Titanyum dioksit (TiO₂), beyaz renklendirici veya matlaştırıcı ajan olarak ultraviyole ışığa karşı kararlılığı artırmak için çeşitli diğer tekstillerde olduğu gibi yüz maskelerinin tekstillerinde de yoğun olarak kullanılmaktadır.

Tekstil şirketleri, pandemi ile ilgili zorluklara yeni çözümler getirmek için özel nano-lif, nano-kompozit ve nano-parçacık teknolojisini yüz maskelerine de dâhil etmeye başladılar.

TiO2 nano-parçacıkları ihtiva eden nano-lifler, ayrıca gümüş ve grafen ile birlikte antimikrobiyal filtreler oluşturmak için üretilmiştir.

Gelişmiş kendi kendini temizleme ve antibakteriyel özellikler için pamuklu kumaş üzerine TiO₂ nano-parçacık kaplamaları uygulandı.

Yeni bir araştırmada, yüz maskelerinin yüzde 70’inin 100 ila 2000 mg kg^-1 arasında değişen miktarlarda titanyum dioksit ihtiva ettiği gösterilmişti.

Palmeiri, yüz maskelerinin performansını artırmak için tekstillerde uygulanan nano-teknolojinin yeterli şekilde düzenlenmeden kullanılmasının sebep olacağı olası sonuçlar konusunda uyarıda bulunmuştu.

Hayvan deneylerinde, TiO₂ partikülleri solunması ve ayrıca ağızdan alınmasının toksik etkileri olabileceği de biliniyor.

2017 yılında, Avrupa Kimyasal Ajansı’nın (ECHA) Risk Değerlendirme Komitesi (RAC), TiO2’nin kanserojen potansiyelini gözden geçirdi ve bunun insanlar için solunmasının “şüpheli kanserojen” olarak sınıflandırılmasını tavsiye etti.

Bu araştırmada, yüz maskelerindeki TiO2 partiküllerinin bir sağlık riski oluşturup oluşturmadığını değerlendirmek için, bunların miktarları, fizikokimyasal özellikleri ve lokalizasyonları çeşitli yüz maskelerinde analiz edildi.

Bu ölçümleri destekleyerek, tekstil liflerinin yüzeyindeki TiO2 miktarı tahmin edildi ve maske başına ifade edilen inhalasyon yoluyla TiO2’ye kabul edilebilir maruz kalma seviyesi ile karşılaştırıldı.

Bileşen partiküllerin medyan boyutları 89 ila 184 nm arasında değişmekteydi, bu da nano boyutlu partiküllerin önemli bir kısmını (< 100 nm) göstermektedir.

ICP-OES tarafından belirlenen toplam TiO2 kütlesi, maske başına 791 ila 152.345 µg arasında idi.

Elyaf yüzeyindeki tahmini TiO2 kütlesi 17 ila 4394 µg arasındaydı ve yüz maskelerinin yoğun bir şekilde giyildiği bir senaryoya dayalı olarak belirlenen, soluma yoluyla TiO2’ye kabul edilebilir maruz kalma seviyesini (3.6 µg) sistematik olarak aştı.

Bununla beraber yüz maskeleri takıldığında salınımı ve inhalasyon alımının doğrudan ölçümü değerlendirilemediğinden, TiO2 partiküllerinin salınım ihtimali hakkında herhangi bir varsayımda bulunulmadı.

Bu sonuçlar, kötü düzenlenmiş bir kullanımın sebep olacağı gelecekteki muhtemel sonuçlardan kaçınmak ve tasarım gereği güvenli ilkesini izleyerek TiO2 parçacıklarının miktarını aşamalı olarak kaldıran veya sınırlayan düzenleyici standartlar uygulamak için tekstillerdeki (nano)teknoloji uygulamalarının derinlemesine araştırılması gerektiğini gösteriyor.

Maskeler ne işe yarıyor?

Tıbbi tekstil maskeler öksüren, aksıran hasta kişilerin etrafa yayıkları damlacıkları tutabildikleri için bulaşmayı önlemede işe yararlar ama aerosol yani havaya karışan çok küçük zerreciklere tesirleri yoktur.

Sağlık kişilerin kapalı mekanlarda maske kullanmaları tam bir koruma sağlamasa da solunan virüs miktarını azaltmada bir miktar etkili olabilirler. 

Pandemi öncesinde; nezle, grip, bronşit, zatürre, verem hastalarıyla gece-gündüz bir arada olduğumuz göğüs hastalıkları kliniklerinde asistan, mütehassıs ve öğretim üyesi olarak geçirdiğim 40 senelik dönemde bronkoskopi laboratuarı dışında bir gün bile maske kullanmadım ve kullanan kimse de görmedim.

Özetle:

BİR: Semptomatik olanlar topluma karışmamalı, kapalı mekanlara girmemelidir; girmeleri kaçınılmazsa mutlaka adabına uygun tarzda maske kullanmalı ve bir an önce buradan uzaklaşmalıdır. 

İKİ: Kapalı mekanların doğru şekilde havalandırılması çok önemlidir.

ÜÇ: Kapalı alanların kalabalık olmamasına, buralarda şart değilse zaman geçirilmemesine dikkat edilmelidir.

DÖRT: Açık havada maske takmanın ise çok özel şartlar dışında hiçbir koruyucu tesiri yoktur.

BEŞ: Sağlıklı kişiler bilhassa da kalabalık ve uzun süre kalmak zorunda oldukları kapalı mekanlara girdiklerinde maske kullanabilirler ama bunun ne ölçüde koruyucu olacağı meçhuldür.

Gelelim neticeye

Yüz maskeleri doğru kullanıldığında belirli şartlarda işe yaramakla beraber, bunların bilinçsizce ve sadece göstermelik olarak takılıp çıkarılmasının faydası olmadığı gibi  çeşitli riskleri vardır.

Maskelerin risklerini hesaplarken pandemi sürecinde olduğu gibi bilhassa da çocuklarda hiç bu kadar uzun süre maske kullanılmadıklarını mutlaka dikkate almak gerekir.

Maskelerde yaygın olarak bulunan TiO2′ nin de-özellikle de uzun vadede- muhtemel zararları üzerinde titizlikle durulması gerekir.

Bunun sağlığa olan etkileri dikkatle araştırılmalı ve bunlar için araştırmacıların da tavsiye ettikleri gibi mutlaka düzenlemeler getirilmelidir.

Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41598-022-06605-w#MOESM1

***

EK 1 (9.3.2022): HALUK VAHABOĞLU “bende bir fact-checker’lık yapayım röytırsa inat “Zorunlu maske uygulaması epidemik eğriyi değiştirmiyor. Yani işe yaramıyor” Yanlış! Zorunlu maske uygulaması vakaların artışını hızlandırıyor olabilir”

“Bu arada evde kal uygulamasının özellikle yaşlılara (benim gibi >65) ne büyük kötülük olduğunu biliyoruz ve bu çalışmada da görüyoruz“

Kaynak: https://twitter.com/HalukVAHABOLU/status/1501459100051415040?s=20&t=iuU2GtMCavPly9dBPqDw5A

***

EK 2 (13.3.2022): Ocak 2021’den bu yana, Güney Kore’de maske uyumu sürekli olarak yüksek kaldı – %90’ın üzerinde, ancak vakalar Ekim’den bu yana ~%20.000 arttı Uzmanlar, maske kullanımının gerçekten önemli olduğunu iddia etmekten daha ne kadar kurtulacaklar?

Kaynak: https://twitter.com/ianmSC/status/1503073313605660673?s=20&t=vXCg74HUO3ReplfYblam7Q

***

EK 2 (7.5.2022): Maskenin işe yaradığına dar delil yok. 

A pre-COVID systemic review of interventions to combat the spread of respiratory viral diseases by the highly regarded Cochrane Library found that medical/surgical mask wearing makes little or no difference to the outcome of influenza or influenza-like illnesses compared to not wearing a mask.

A recent review of the literature reported two randomized controlled clinical trials of the effectiveness of masking in COVID-19. One failed to demonstrate a statistically significant benefit. The second found small, marginally statistically significant reductions in viral transmission for surgical masks but not for cloth masks. Thirteen of 14 tests assessing mask-wearing in non-COVID respiratory infections failed to find a statistically significant benefit for masks.

Kaynak: https://www.yahoo.com/news/point-no-evidence-masks-184706676.html

***

EK 4 (7.5.2022): Aşı pasaportları, maske zorunlulukları ve %99 maske uyumu ile Güney Kore şimdi ABD’den yaklaşık %40 daha fazla nüfusa göre ayarlanmış vaka bildirdi. Kaynak: https://twitter.com/ianmSC/status/1522660203585413121?s=20&t=msSu3rarqxLb8MZr0AynVw

***

EK 5 (12.5.2022): Fit-tested N95 masks combined with portable HEPA filtration can protect against high aerosolized viral loads over prolonged periods at close range

Kaynak: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006207.pub6/full

***

EK 19 (22.2.2023): Maskelerin Kovid de dahil olmak üzere solunum yolu hastalıklarının yayılmasını azaltmadaki etkinliği üzerine yapılan bilimsel çalışmaların en titiz ve kapsamlı analizine göre maskelerin “herhangi bir fark yarattığına dair hiçbir kanıt yok. N-95 maskeleri de işe yaramıyor.

Kaynak: https://www.nytimes.com/2023/02/21/opinion/do-mask-mandates-work.html

Makale: The Mask Mandates Did Nothing. Will Any Lessons Be Learned?

***

EK 20 (25.4.2023): Dr. Anthony Fauci nihayet maske zorunluluğunun yaygın bir başarısızlık olduğunu kabul ediyor: “Maskeler, halk sağlığı açısından belki %10. kadar etkili”

K: https://www.nytimes.com/interactive/2023/04/24/magazine/dr-fauci-pandemic.html

Kaynak: https://twitter.com/stillgray/status/1650877761333100545?s=20

***

EK 21 (10.5.2023): Yeni bir çalışma, maske takanların soluduğu fazla karbondioksitin önemli sağlık sonuçları olabileceğini düşündürüyor.

Makale: The Harm Caused by Masks

Kaynak: https://www.city-journal.org/article/the-harm-caused-by-masks

***

EK 22 (4.4.2024): Maske hakkında 

Paylaşılan video da bu👇🏼pic.twitter.com/326EznlECt

— Dr. Ozan Ünlü (@DrOzanUnlu) April 3, 2024

Kaynak: https://x.com/DrOzanUnlu/status/1775611796419682489?s=20

Kaynak: https://x.com/lknur39609929/status/1775263640683462788?s=20

***

EK 23 (4.6.2024): BİLGEHAN BİLGE

2020 yılının sonuna kadar DSÖ web sitesinde 7 yaşına kadar çocuklarda yüz maskesi kullanımı ile ilgili uyarı vardı. 0-4 yaş için kesinlikle önermiyorlardı. 5-7 yaş için ise mutlaka bir sağlık gözetmeninin kontrolü altında kısa süreli takılabilir bilgisi vardı. Ve literatür ile desteklenmiş bir bildiriydi.

2020 yılında yüz maskelerinin gripal enfeksiyonlarda koruyucu olmadığına dair on kadar makale okudum. Bu yayınlar PubMed’de hala duruyordur tahmin ediyorum. N11 maskeleri ile ilgili genç hemşireler üzerinde yapılan deneysel bir çalışmada da O2 saturasyonunda %10 düşüş saptanmıştı. Sağlıklı birey için %10 önemli değil ama sınır satürasyona sahip olanlarda hayati risk yaratır diye sonuçlanan bir çalışmaydı.

Kaynak: https://x.com/OpDrBilgehan/status/1797948979155456382

***

EK 24 (31.7.2024): Bana göre, maske takan kişilerin kendileri tarafından bildirilen semptomlarda %3’lük mutlak bir azalma 5 sebepten dolayı klinik olarak anlamlı bir sonuç değildir. 

First, in such a study, you obviously cannot blind the participants to one group or the other. People know they’re wearing a mask and may be less likely to report symptoms if they feel “protected.”

In fact, a pre-specified subgroup analysis showed a “beneficial effect was estimated for participants who reported that they believed face masks reduced the risk of infection,” indicating the study suffered from ‘reporting bias.’

Second, the study found wearing a mask changed people’s habits which may have accounted for the small difference between groups.

For example, people in the control group were more likely to attend cultural events than people wearing a mask (39% and 32%, respectively; P<0.001). Also, a larger percentage of people in the control group visited restaurants compared to those wearing a mask (65% and 53% respectively; P<0.001).

This is similar to the cluster-randomised trial of community-level masking carried out in Bangladesh. The study found a small effect of face masks which could be explained by changes in behaviour; 29% of people in villages wearing masks practiced physical distancing, compared to only 24% in the control (non-masking) villages. The apparent small effect of masks could therefore be due to physical distancing.

Third, masks were mandated across the world to reduce the burden of covid-19. But in this study, there was no difference in the number of self-reported or registered covid-19 infections between the control group and those wearing masks.

Fourth, the study showed people wearing a mask in public places sought healthcare for respiratory symptoms at a similar rate to people who weren’t wearing a mask, indicating that the mask was not reducing the burden on the healthcare system.

Fifth, with an intervention like surgical masks, compliance is always an issue because participants can feel uncomfortable or self-conscious wearing a face covering in public, and a small reduction in risk may not be worth it.

In this trial, only 25% of participants reported “always wearing a face mask” in public and 19% wore them less than 50% of the time. Had the trial been longer than 14-days, it’s likely that compliance would have diminished along with the small benefit.

The most reported adverse effect of wearing masks in public places was the unpleasant comments from other people.

This may also explain the difference in dropout rates. At follow-up, 21% of people assigned to wear masks did not respond to the questionnaire, compared to 13% in the control group, which again, suggests reporting bias.

Kaynak: https://blog.maryannedemasi.com/p/does-the-new-study-on-face-masks

***

EK 25 (31.7.2024): GAUTE ADLER NİLSEN

Maskeler işe yaramıyor; açıklaması kolay; Kovid-19, virüs ihtiva eden damlacıkların ve aerosollerin burun veya ağza solunmasıyla bulaşan, hava yoluyla bulaşan bir enfeksiyondur. ➡️ veya gözler yoluyla ve gözyaşı kanalı yoluyla burun geçişlerine drenaj yoluyla

Herhangi bir virüs, en iyi yüz maskelerini bile nazolakrimal kanal (gözyaşı kanalı da denir) yoluyla atlayacaktır. Gözyaşlarınız gözlerinizi toz, polen ve virüslerden temizler ve bunlar daha sonra burnunuza akar.

Yüz maskenize düşen herhangi bir enfekte sıvı damlacığı, siz soluduğunuzda küçük aerosol parçacıklarına dönüşür ve ciğerlerinizin derinliklerine inerek enfeksiyona yakalanma ihtimalini artırır. Başka bir deyişle maskeler işleri daha da kötüleştirir.

Nefes verirken de aynı şey olur ve başkalarına bulaştırma ihtimali artar. Peki neden maske takıyorsunuz???

Siz de yorumunuzu paylaşın: