HABERİNİZ OLSUN
ETİBBA DİYOR Kİ
DERDİME BİR ÇARE
TABİBAN-I CİHAN İÇÜN
BENİM ŞARKILARIM
KÖTÜ KOLESTEROL MEĞERSE O KADAR DA KÖTÜ DEĞİLMİŞ
Dikkat: Yazının sonunda ek var!
***
Bugüne kadar kalp krizi ve felçlerin en önemli sebebi olarak gösterilen “kötü kolesterol” bir anda kirli bir mendil gibi çöpe atılıyor.
Harvard’ lı bilim adamları tarafından yapılan ve NEJM’ de yayınlanan yeni bir çalışma, yüksek kolesterolün kadınlarda kalp krizi ve felç için diğer hafif belirtilere göre daha az önemli bir gösterge olduğunu öne sürüyor.
1992-1995 tarihleri arasında çalışmaya dahil edilen ve 30 sene takip edilen ortalama 55 yaşındaki 28.000 Amerikalı kadın üzerinde yapılan araştırmaya göre, kolesterol kalp krizi ve felç riskinin en büyük göstergesi değil.
Bunun yerine, yüksek hassasiyetli C-reaktif protein (hsCRP) adı verilen maddenin kan testinde yüksek seviyelerde tespit edilmesi, vücuttaki tehlikeli düzeydeki enflamasyonun daha iyi bir belirteci olarak gösteriliyor.
Boston, Massachusetts’teki Brigham ve Kadın Hastanesi’nden uzmanlar, yüksek düzeyde hsCRP’ye sahip kadınların kalp krizi gibi büyük bir kardiyovasküler olay riskinin yüzde 70 daha fazla olduğunu ortaya çıkardı.
Araştırmada, kötü kolesterol düzeyi daha yüksek olanlarda risk yalnızca yüzde 36 ve kişinin genleri tarafından belirlenen kandaki bir yağ türü olan lipoprotein(a) adı verilen başka bir faktörün yüksek olanlarda yüzde 33 yüksek bulundu.
Her üç maddenin de yüksek seviyelerine sahip kadınların, kalp yetersizliği gibi önemli bir kardiyovasküler olaya yakalanma riski 1.6 kat daha fazlaydı.
Sonuçlar felç (inme) için daha da çarpıcıydı; bu üç maddenin düzeyleri yüksek olan kadınlarda, olmayanlara kıyasla önümüzdeki 30 yıl içinde hayatı tehdit eden bir olaya yakalanma riski 3,7 kat daha yüksekti.
Ancak uzmanlar, hsCRP’nin ciddi kalp hastalığının daha güçlü bir göstergesi olmasının, insanların kolesterolü göz ardı etmesi gerektiği anlamına gelmediğine de dikkat çekiyorlar.
Gelelim neticeye
BİR: Kalp krizi ve felçlerin sebebi büyük ölçüde beslenme hataları, hareketsizlik, sigara-alkol gibi hayat tarzındaki yanlışlardır, kolesterol düşürücü ilaç (statin) eksikliği değildir. Bu yanlışları düzeltmenin, ortadan kaldırmanın yolunun da ilaçlar olmadığını her aklı başında insan bilir.
İKİ: Kolesterol düşürücü ilaçlar piyasaya çıktığından beri mümkün olduğunca çok insanın bu hapları içmesi için bilim adı altında her türlü sahtekârlık yapılıyor. Bir taraftan kolesterol seviyeleri her geçen gün aşağı çekilirken, bir taraftan da risk cetvelleriyle oynanarak hasta havuzu genişletilmeye çalışılıyor. Statinler hamburger menülerine konmalı tavsiyesi yapanlar olduğu gibi bu ilaçların şehir şebeke suyuna karıştırılmasını isteyen satılmış tipler de çıkıyor.
ÜÇ: CRP’ nin kalp krizi riskini belirlemede daha “hassas” olması bu hastalıkların altında yatan temel patoloji (bozukluk) olan damar sertliğinin esas sebebinin kötü kolesterol değil kronik enflamasyon olduğunu gösterir.
Enflamasyonu baskılayacak ilaçlar yerine statin sınıfı ilaçların dayatılmasının sebebi ise CRP’ yi düşüren bir ilacın olmamasıdır. Ve zaten böyle bir ilaç da olamaz. Enflamasyon, beslenme hatalarının düzeltilmesiyle, hareketle, sigara içmeyerek vb önlenebilir.
DÖRT: Üstelik de hs-CRP seviyeleri, vücutta enfeksiyon veya yaralanma gibi kardiyovasküler sağlıkla ilgili olmayan iltihaplanma ve obezite ve sigara içme gibi durumlara cevap olarak da yükselebilir. Bu yaklaşım, dişindeki iltihap yüzünden CRP’ si geçici olarak yüksek çıkanları da ömür boyu statin abonesi yapacaktır.
BEŞ: Daha çok insana statin yazılması uğruna, kötü kolesterolün bir anda değersizleştirilmesi bilimin tükürdüğünü yalamasıdır. Biz sizi 40 senedir kandırdık demektir, farkında bile değiller.
Bir taraftan da madem kötü kolesterol kalp krizi riskini o kadar da çok artırmıyorsa, esas mesele enflamasyon ise neden kolesterol ilaçları dayatılmaya devam ediliyor. Çok büyük bir tenakuz değil mi bu?
Statinlerin pleiotropik etkileri de var, bu sebeple faydalı oluyor derseniz, size hadi oradan derim.
ALTI: İler tutar tarafı kalmadı bilimin. Tıpkı Ahmet Kaya’ nın bir şarkısında dediği gibi: Nerden baksan tutarsızlık, nerden baksan ahmakça!
Kaynak: https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa2405182
Makale: Inflammation, Cholesterol, Lipoprotein(a), and 30-Year Cardiovascular Outcomes in Women
Araştırmanın medyada haberleri:
https://www.dailymail.co.uk/health/article-13808085/high-cholesterol-research-suggests-not-deadly-youve-told.html
***
EK 1 (6.9.2024): “Önde gelen kalp hastalıkları uzmanları, gelecekte ciddi kalp hastalığı riskini azaltmak için 15 yaşındaki çocukların bile kolesterol hapı (statin) alması gerektiğini tavsiye ediyor.” Yedir fast food’u, trans yağlı, unlu-şekerli, yüzlerce katkı maddeli paketli gıdaları… sonra daya kolesterol haplarını. Ne güzel bir dünyanız var sizin ya!
Kaynak: https://x.com/drahmetrasim/status/1832109664970080572
***
