Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

Geçtiğimiz hafta Ordu ve Kahramanmaraş’ta arı sokması sonucu iki kişinin ölmesi, alerjik bünyelilerin dikkat etmesi gerektiğini hatırlattı. Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta “Sokulan yer, üst solunum yollarına yakınsa, tehlikeli!” diyor.

Tatil yerlerinde, deniz kenarında ya da bahçede otururken sık karşılaştığımız tatsız olaylardan biridir arı sokmaları. Siz güneşlenirken, içecek kutunuzdan susuzluğunu gidermeye çalışan da olur, kahvaltıda reçelinizi sizinle paylaşmak için gözünüze girmek isteyen de…

Özellikle çocuklar, o kadar korunmasız ki pek çoğu tatilden mutlaka bir arı sokması hatırasıyla eve döner. Arılar bir yandan bal yapmak için çiçeklerden beslenirken, fırsat buldukça iğnelerini insanların üzerine bırakmaktan kaçınmıyor.

Eğer bir de alerjik bünyeliyseniz, arılar etrafınızda dolaşmaya başladığı anda, önlem almakta gecikmeyin, sonra pişman olabilirsiniz. Çünkü alerjik reaksiyonların, ölüm riski var.

ÖLÜM RİSKİ VAR
Geçtiğimiz hafta Ordu ve Kahramanmaraş’ta iki kişinin arı sokması sonucu ölmesi, alerjik reaksiyonu olanların karşı karşıya oldukları tehlikeyi gösterdi. Peki arı soktuğu anda ilk ne yapmalıyız? Hangi hallerde çok tehlikeli?

Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan, göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta “Sokulan yer, üst solunum yollarına yakınsa, tehlikeli,” diyor ve uyarıyor:

“Arı sokmasıyla ortaya çıkan reaksiyonlar, arının soktuğu yerde ağrı, yanma, kızarıklık ve şişmeyle başlar ve genellikle birkaç saat içinde geçer. Şiş olan bölgeye soğuk kompresler uygulanması ve ağrı kesiciler yeterlidir.

Bazı kişilerde bulantı, kusma, halsizlik de görülebilir. Tam 48 saat içinde gelişir ve 10 gün sürer. Sokulan yer üst solunum yollarına yakınsa, tehlikeli olabilir. Arı sokmasıyla oluşan rahatsızlıkların en önemlisi ölüme kadar gidebilen sonuçlara neden olan anafilaksidir (alerji koması).

Aynı anda birçok (50-100) arı tarafından sokulan kişilerde, klinik olarak anafilaksiye benzeyen bir tablo ortaya çıkar. Bu alerjik bir reaksiyon olmayıp, zehirde bulunan vazoaktif ve enzim yapısındaki maddelerle ilgilidir.”

ÖNCE İĞNEYİ ÇIKARTIN
“Bal arısı sokmalarında ilk yapılması gereken, deriye takılı kalan iğnenin çıkarılmasıdır. İğne elle değil, varsa bir büyüteç yardımıyla ve cımbızla çıkarılmalı, kesinlikle zedelenmemeli. Aksi takdirde iğnenin ucundaki keseden daha fazla zehrin sızmasına fırsat verilmiş olur.

Sokulan bölge bol su, sabun veya antiseptik bir solüsyonla iyice yıkanır. Sulandırılmış amonyakla dezenfekte edilir. Üzerindeki mikropları öldürmek için aleve tutulan toplu iğneyle sokulan yerdeki üst deri dikkatle kaldırılarak arının iğnesi daha iyi görünür hale getirilir.

Sabunla yıkanmış ve alkolle dezenfekte edilmiş bir cımbızla iğne, deriden alınır. Ağrı ve şişmeyi önlemek için buz uygulanır. Sokulan yer, kol veya bacaksa yukarı kısımları lenf akımını engellemek için sargı beziyle çok sıkmadan sarılmalı, kol ve bacaklar yukarı kaldırılmalı.

Ağrıya karşı analjezikler, kaşıntıya karşı antihistaminik veya kortizonlu pomatlardan yararlanılır.”

Yaşlılarda risk yüksek
“Arı sokmasıyla gelişen alerji koması tablosu, diğerlerinden farklı değil. Yaygın kurdeşen, deri altı ödemi, kaşıntı, üst solunum yolları tıkanıklığı, hırıltılı, solunum ve nefes darlığı, şok ve tansiyon düşüklüğüyle beraber dolaşım yetersizliği, kalp ritim bozuklukları, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı gibi belirtiler var.

Tablo, ölüme kadar ilerleyebilir. Kural olarak, belirtilerin erken ortaya çıktığı kişilerde, baş ve boyundan olan sokmalarda, anafilaksi ihtimali fazladır. Arı sokmasına bağlı anafilaksilerde ölüm riski yaşlılarda daha yüksek. Çocuklarda ölüm nadir.

Kalp ve dolaşım bozukluğu olanlar, beta-bloker sınıfı ilaç kullananlar, baş ve boyundan sokmalar… Anafilaksi belirtileri 10-15 dakikada ortaya çıkanlar, adrenalin tedavisi yapılmayanlar veya geç yapılanlarda da ölüm daha fazla görülür.

Ölüm sebebi, gırtlak ödemi, inatçı tansiyon düşüklüğü veya kalp krizidir.”

Önlem alın:
Arıların olduğu ortamlarda uzun kollu gömlek ve pantolon giyin.
Çorap ve ayakkabı giyin; yalınayak toprağa basmayın.
Bahçe işi yaparken eldiven kullanın.
Elbiseleriniz parlak renkli olmasın.
Parfüm, deodorant gibi arıları çekebilecek kokuları kullanmayın.
Açıkta yemek yemeyin, yiyecek bırakmayın.
Çöp tenekelerini evin dışında ve ağzı açık bırakmayın.

KAYNAK:

Siz de yorumunuzu paylaşın: